Làm chủ miếng bánh thị phần logistic hàng không

Thúc đẩy các doanh nghiệp vận tải Việt Nam nắm bắt được cơ hội và nâng cao năng lực là cách để Việt Nam giành lấy thị trường vận tải hàng không.

Logistic hàng không, để thúc đẩy thị phần?

Đại dịch COVID-19 đã làm thay đổi cơ cấu đối với lĩnh vực vận tải hàng không theo hướng số lượng hàng hóa chở bằng máy bay chở hàng tăng từ 60 lên 81%, trong khi số lượng hàng hóa vận chuyển bằng máy bay chở khách giảm từ 40% xuống 19%.

Doanh thu vận chuyển hàng hóa trên toàn cầu của vận tải hàng hóa đường hàng không tăng từ 100 tỷ USD năm 2019 lên mức 170 tỷ USD vào năm 2021

Nhiều chuyên gia lĩnh vực logistic nhận định, nhu cầu vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không còn tiếp tục tăng trong những năm tới, cơ hội cho các doanh nghiệp vận tải hàng hóa bằng lĩnh vực hàng không.

Theo Hiệp hội doanh nghiệp Logistics Việt Nam, hiện nay lĩnh vực hàng không Việt Nam mới  chỉ vận chuyển khoảng 2% số lượng hàng hóa hàng hóa xuất nhập khẩu nhưng chiếm tới 25% tổng giá trị. Trong khi đó, mức tăng trưởng của vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không đạt khoảng 14-16%/năm.

Năm 2022, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt con số kỷ lục 732,5 tỷ USD, tăng 9,5% so với năm 2021, trong đó kim ngạch xuất khẩu hàng hóa là trên 371 tỷ USD. Trước đó, trong nhiều năm, tốc độ tăng trưởng của kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam duy trì ở mức từ 12-16% trong nhiều năm. Do vậy, dư địa để thị trường vận tải hàng không của Việt Nam vẫn còn nhiều.

Vậy cần làm gì để thúc đẩy lĩnh vực vận tải bằng đường hàng không phát triển tương xứng với tiềm năng và cơ hội sẵn có?

Về phía cơ quan quản lý Nhà nước cần đánh giá được những tiềm năng, cơ hội trong lĩnh vực logistic hàng không, để từ đó sớm cụ thể hóa Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, từ đó đưa ra định hướng, lộ trình và kế hoạch phát triển.

Rà soát và điều chỉnh quy hoạch Cảng hàng không, Quy hoạch mạng lưới giao thông vận tải theo hướng có sự gắn kết giữa các phương thức vận tải, đặc biệt là đường sắt ; dành quỹ đất xây dựng các trung tâm logistic hàng không, hệ thống các kho hàng không kéo dài nhằm giảm bớt sự quá tải tại các sân bay và tạo sự thuận lợi hơn cho việc trung chuyển hàng hóa.

Huy động thêm ngồn lực tài chính, thu hút các nhà đầu tư xây dựng những địa điểm gom tụ hàng lớn, nhà ga hàng hóa tại các sân bay. Tuy nhiên, các chính sách, quy định đưa ra cần rõ ràng và có những cơ chế ưu đãi về thuế, nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư.

Vận tải hàng không đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy các hoạt động xuất nhập khẩu đối với các mặt hàng có giá trị cao như linh kiện điện tử, may mặc,…Chính phủ, chính quyền các địa phương cũng cần xem xét có những chính sách tháo gỡ khó khăn trong hoạt động vận tải hàng hóa bằng đường hàng không, có cơ chế ưu đãi khuyến khích phù hợp đối các doanh nghiệp đầu tư phát triển các nhà ga hàng hóa, vận tải hàng không hay hình thành các hãng bay chuyên  vận chuyển hàng hóa.

Với vị trí cửa ngõ chiến lược của Đông Nam Á và là một trong những thị trường hàng không tăng trưởng nhanh nhất, các doanh nghiệp vận tải hàng không Việt Nam cần nhanh chóng nắm bắt cơ hội, tận dụng lợi thế cạnh tranh này để khai thác có hiệu quả dịch vụ vận chuyển, logistic hàng không.

Về phía các doanh nghiệp logistics hàng không Việt Nam cần mạnh dạn mở rộng hoạt động theo hướng phát triển dịch vụ hàng hóa hàng không chuyên biệt bằng tàu bay chuyên dụng hay phát triển  các hãng hàng không chuyên vận tải hàng hóa. Trong điều kiện, nguồn vốn, năng lực của các doanh nghiệp chưa đủ, phương án hợp tác với các doanh nghiệp logistics lớn của nước ngoài để phát triển lĩnh vực này cũng là một lựa chọn nên cân nhắc.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng cần có sự chuẩn bị chu đáo về vốn, nhân lực,  nâng cao năng lực cung cấp dịch vụ, mở rộng mạng lưới, để nâng cao hiệu quả, tăng sức cạnh tranh đối với các doanh nghiệp vận tải nước ngoài, giành lại thị phần của miếng bánh vận tải hàng không và đủ sức để vươn ra khu vực và thế giới.