Thiếu máy bay, hàng không ráo riết tìm thuê chuẩn bị cho cao điểm hè

Kể từ sau COVID-19, hàng không toàn cầu đã đối mặt với tình trạng thiếu nhân lực, thiếu máy bay do nhu cầu đi lại của người dân nhanh chóng phục hồi về mức trước đại dịch. Tiếp theo đó, sự cố lỗi động cơ của Pratt & Whitney khiến nhà sản xuất này phải thu hồi khoảng 1.000 động cơ để sửa lỗi, nhưng do tình trạng thiếu phụ tùng nên việc này có thể bị kéo dài cả năm cho 1 động cơ. Ước tính có khoảng 650 máy bay Airbus A320neo có thể bị ngừng bay trong nửa đầu năm 2024 để kiểm tra.

Và mới đây nhất, hàng loạt sự cố liên quan tới an toàn của nhà sản xuất máy bay Boeing khiến rất nhiều đơn hàng của hãng này bị chậm lại, càng làm trầm trọng thêm tình trạng “khát” máy bay. Hiện Boeing đang bị các cơ quan quản lý tại Mỹ giới hạn giao hàng ở mức tối đa 38 chiếc/tháng để đảm bảo nhà sản xuất này tập trung vào cải thiện quy trình sản xuất và độ an toàn.

Tất cả những sự kiện này đã dẫn tới tình trạng thiếu hụt máy bay nói chung với ngành hàng không toàn cầu. Công ty tư vấn hàng không AeroDynamic Advisory dự báo các hãng không nói chung sẽ nhận được số lượng máy bay ít hơn 19% so với dự kiến. Con số này với hàng không Mỹ nói riêng sẽ là 32%.

Tình hình càng trở nên căng thẳng khi cao điểm đi lại mùa hè đang tới rất gần. Lượng hành khách đi lại toàn cầu trong năm 2024 dự kiến sẽ đạt mốc lịch sử mới là 4,7 tỷ người, so với con số 4,5 tỷ vào năm 2019. Do đó, bên cạnh việc chi tiền để sửa chữa, tái sử dụng các máy bay cũ, ít tiết kiệm nhiên liệu, nhiều hãng còn phải chi một khoản tiền không nhỏ để thuê máy bay.

Theo dữ liệu từ Ishka Global, chuyên trang theo dõi giá máy bay, hiện giá thuê cho một chiếc máy bay Boeing 737 Max 9 3 năm tuổi đã tăng vọt, lên tới 315 nghìn USD 1 tháng, cao hơn mức 305 nghìn USD trước dịch COVID-19. Tương tự với dòng máy bay Airbus A321-200, hiện đang có mức giá thuê là 335 nghìn USD. Giá thuê máy bay Airbus A320-200neo và Boeing 737-8 MAX mới cũng đã lên tới 400 nghìn USD mỗi tháng, mức cao nhất kể từ giữa năm 2008.

Ông Michael O'Leary, giám đốc điều hành hãng hàng không giá rẻ Ryanair cho biết: “Boeing đang bị chậm giao hàng, do đó sức chứa của hàng không toàn cầu sẽ không thể về kịp trước mức đại dịch. Nhưng trong khi đó, nhu cầu đi lại của hành khách đã hồi phục và tiếp tục tăng mạnh. Do đó, tôi nghĩ việc chi phí cho hàng không tăng lên là điều không thể tránh khỏi”.

Ông John Heimlich  chuyên gia của tổ chức Airlines for America (A4A), đại diện cho các hãng hàng không lớn của Mỹ, cho biết các hãng hàng không đang chi nhiều hơn 30% cho việc thuê máy bay so với trước đại dịch.

Còn ông Eddy Pieniazek, người đứng đầu bộ phận cố vấn tại Ishka Global cho biết, các nhà cung cấp dịch vụ hàng không hiện đang phải cạnh tranh gay gắt với nhau để có được nguồn tài nguyên đang ngày một sụt giảm, đó chính là những chiếc máy bay.

Hiện một số hãng hàng không buộc phải cắt giảm lịch trình để đối phó với tình trạng thiếu máy bay, phải kể đến như Ryanair tại Châu Âu, hay United và Southwest Airlines tại Mỹ đều phải cắt giảm đường bay và điều chỉnh lịch trình.

Ông Michael O'Leary, giám đốc điều hành Ryanair cho biết thêm: “Đáng nhẽ chúng tôi phải nhận được 57 máy bay mới trước mùa hè này, nhưng giờ con số chỉ là 35, có lẽ sẽ không tới 40. Dù tôi tin rằng các sự cố hiện tại với các NSX sẽ được giải quyết sớm, nhưng việc giao hàng trễ là điều không thể tránh khỏi. Ban đầu chúng tôi dự kiến sẽ chở khoảng 205 triệu lượt khách trong mùa hè năm nay, nhưng có lẽ con số này sẽ được rút xuống còn khoảng 198 triệu.”

Còn tại Việt Nam, do cũng chịu ảnh hưởng từ sự cố lỗi động cơ của Pratt & Whitney, 2 hãng Vietnam Airlines và VietJet sẽ phải dừng bay tổng cộng 40 máy bay A321 để bảo trì, có thể kéo dài tới cuối tháng 12. Do đó, các hãng hàng không Việt cũng đang phải chạy đua tìm thuê máy bay để chuẩn bị cho cao điểm hè.

Vietnam Airlines hiện đang tìm thuê 4 máy bay trong vòng 2-3 tháng, tính từ 1/6 tới. Các hãng hàng không còn lại là Vietjet, Bamboo Airways và Viettravel Airlines cũng đang tìm cách mở rộng đội bay trong thời gian ngắn hạn.

Trước tình trạng trên, việc tăng giá vé máy bay nội địa là điều không thể tránh khỏi. Chặng bay phổ biến Hà Nội – TP.HCM trong tháng 4 đã ghi nhận giá vé tăng tới 15-20%, lên tới khoảng 3.6 triệu đồng/vé.