Một dòng nghị quyết

Điều này đáp ứng nhu cầu cấp thiết của thực tiễn và sự cần thiết trong bảo vệ sức khỏe của người dân, đặc biệt là tầng lớp thanh, thiếu niên.

Cấm thuốc lá thế hệ mới, giúp giới trẻ không nghiện nicotine

“Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự an toàn xã hội; giao Chính phủ tổ chức thực hiện cụ thể”.

Chỉ một câu, với vài ba dòng ngắn ngủ trong Nghị quyết, nhưng với những người làm chính sách, đó là cả những bước sải rất dài trên hành trình chính sách bảo vệ sức khỏe cộng đồng, là kết quả của những nỗ lực không mệt mỏi, và cả những đấu tranh không khoan nhượng.

Nghị quyết về cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đã chính thức được thông qua ngày 30/11, trong phiên làm việc cuối cùng của kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV.

Đó là một buổi chiều thứ bảy rất khó quên của cả đội ngũ đông đảo những người đã mất ăn mất ngủ hàng tháng trời, thậm chí cả năm trời, để gióng lên hồi chuông róng riết cảnh báo cho cộng đồng, để thuyết phục bằng được các nhà làm chính sách, rằng phải có một lệnh cấm với tất cả những sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, nếu không muốn buông xuôi sức khỏe, tính mạng của thanh thiếu niên.

Trong khi Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá vẫn đang có hiệu lực, thì vỉa hè, nhà ga, bến xe, các không gian công cộng, thậm chí trong các trụ sở, văn phòng vẫn ngập tràn khói thuốc. Không một trường hợp nào bị xử lý vì vi phạm luật này - hay ít nhất là được công khai - trong vòng hơn 10 năm, kể từ khi Luật có hiệu lực.

Vẫn có hơn 70.000 người bỏ mạng mỗi năm vì các bệnh liên quan đến thuốc lá, cùng gánh nặng bệnh tật, gánh nặng kinh tế xã hội, và rất nhiều nỗi đau vô hình, như khói thuốc.

Rất nhiều phụ huynh, nhiều chuyên gia bảo vệ trẻ em, nhiều chuyên gia sức khỏe cộng đồng đã lo sợ về một tương lai bi đát cho con em mình, cho thế hệ trẻ của đất nước nếu như không chặn đứng các loại thuốc lá thế hệ mới từ hôm nay.

Bởi bằng chứng khoa học đã chỉ ra các sản phẩm này không hề giảm hại như lời rêu rao, mà trái lại, bản chất vẫn là nicotine, một thứ nicotine còn dễ gây nghiện hơn thuốc lá điếu và không thể nào kiểm soát.

Nó nham hiểm bởi được “chi” rất đậm, được che đậy dấu diếm dưới rất nhiều lớp lang tinh vi để đánh lừa người ta về mức độ gây gại, mà ngay cả người người trưởng thành, người có kiến thức, có thông tin cũng dễ dàng bị gạt.

Nó nguy hiểm bởi sự trá hình dưới các vỏ bọc sành điệu hấp dẫn giới trẻ, độ tuổi từ tiểu học cho đến vị thành niên, mà cha mẹ, thầy cô giáo cũng không thể nào nhận biết, không thể nào chạy theo được để ngăn con em mình đừng tiếp xúc.

Nó thực sự mang dáng dấp của một thảm họa, khi đã luồn lách, len lỏi sâu như quà vặt cổng trường, đã lọt vào túi bút của học sinh tiểu học, đã gây ra những vụ ngộ độc cấp cứu cho nhiều em, và làm cho hàng chục ngàn thanh niên sa sút.

Những nỗi lo từ mơ hồ cho đến sửng sốt, nhưng đều bất lực, chưa thể làm gì khi sản phẩm được tự do lưu hành trên thị trường, bằng những cách khác nhau. Thiếu một định danh, một dán nhãn, một phân loại với thái độ rành rọt từ cơ quan quản lý, thứ độc hại này vẫn nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật.

Đã có rất nhiều áp lực đặt ra cho những đồng hành cùng chính sách, những người quyết tâm đi đến cùng bảo vệ tương lai con trẻ khỏi nicotine. Và cuối cùng, nỗ lực đã được đền đáp. Không “bàn tay” nào che lấp được sự thật rằng, thuốc lá thế hệ mới là một thảm họa nhãn tiền.

Bởi vậy, việc Quốc hội ban hành Nghị quyết “nói không” với thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm gây hại sức khỏe cộng đồng, hơn cả một quyết sách đúng đắn, đó còn là một quyết định của lương tri, của sự tỉnh táo, quyết đoán và kịp thời, kiên quyết vì sức khỏe của cộng đồng, cho một đất nước khỏe mạnh.

“Bảo kiếm” đã trao. Giờ là lúc Chính phủ tổ chức thực hiện tinh thần của Nghị quyết bằng các biện pháp cụ thể, để loại trừ sản phẩm độc hại ra khỏi thị trường, khỏi tầm tay của thanh thiếu niên. Một khi đã được dán nhãn là độc hại, là hàng cấm, mọi thứ đã mạch lạc và rõ ràng để các cơ quan quản lý bắt tay thực thi nhiệm vụ.

Không còn một sự mơ hồ hay lập lờ nào, các nhà trường, các thầy cô, các bậc cha mẹ đã có thể mạnh dạn, tự tin làm những việc cần làm để bảo vệ con em mình, học trò mình.

Cuộc chiến bảo vệ sức khỏe cộng đồng luôn đặt ra những thách thức mới. Cái khó trong nhận diện “kẻ thù” không đáng sợ bằng những cám dỗ và cả sức ép từ siêu lợi ích, siêu lợi nhuận.

Nhưng, vài dòng trong Nghị quyết về thuốc lá điện tử của cơ quan lập pháp, đã củng cố niềm tin mạnh mẽ cho các gia đình rằng, không có lợi ích nào được phép đặt cao hơn tương lai của con em họ, và cũng chính là tương lai của đất nước này.