Để không phải loay hoay chống ngập...

Đã đến lúc các đơn vị liên quan cần đổi mới tư duy chống ngập và vào cuộc khẩn trương, quyết liệt hơn nữa.

Thời gian qua, TP.HCM và các địa phương đã triển khai nhiều giải pháp để chống ngập như nâng cấp hệ thống cống thoát nước, cống kiểm soát triều, đê bao, xây dựng bản đồ số về các điểm ngập, sử dụng “siêu máy bơm” chống ngập…

Tuy nhiên, giải pháp bền vững để giải quyết tận gốc “vấn nạn” ngập lụt đô thị là xây dựng một “chiến lược” quy hoạch và quản lý quy hoạch hiệu quả. Đã đến lúc các đơn vị liên quan cần đổi mới tư duy chống ngập và vào cuộc 1 cách khẩn trương, quyết liệt hơn nữa.

Ngập lụt đô thị: Cần một chiến lược quy hoạch và quản lý quy hoạch bài bản

TP.HCM và nhiều tỉnh, thành khu vực phía Nam bây giờ rơi vào tình trạng” đến hẹn là ngập”, nhất là vào mùa mưa. Nước mưa kết hợp với triều cường gây nên tác động kép, khiến nhiều nơi phố biến thành sông.

Đường sá ngập sâu có khi gần nửa mét; nước tràn vào nhà cửa; làm tê liệt các phương tiện tham gia giao thông. Cảnh người người dắt xe gắn máy; xe ô tô chết máy nằm giữa đường xảy ra thường xuyên dưới cơn mưa chiều tầm tã. Nhiều khu chung cư, dân cư; hầm chui, nước ngập mênh mông; khiến toàn bộ đời sống của người dân bị đảo lộn.

Đã có nhiều đề án, nghiên cứu chỉ ra nguyên  nhân của việc ngập; đề xuất giải pháp và trên thực tế nhiều công trình chống ngập đã được triển khai nhưng tình hình không xoay chuyển là bao. Tình trạng ngập lụt đang trở lên phổ biến, năm sau trầm trọng hơn năm trước.

Nguyên nhân chủ yếu là nhiều đô thị ở phía Nam; trong đó có TP.HCM có tốc độ đô thị hóa quá nhanh; hạ tầng cơ sở, đường sá; hệ thống cấp thoát nước không theo kịp; nhất là diện tích bê tông hóa ngày càng lớn.

Nước không có chỗ thẩm thấu lên trôi hết từ chỗ này qua chỗ khác; khiến ngập lụt ngày càng nặng. Bên cạnh đó là tình trạng lấp sông, rạch, ao hồ để xây dựng khiến cho mưa xuống là nước tù đọng, gâu ngập úng cục bộ kéo dài.

Tình trạng xả rác bừa bãi; bít các mặt cống, ống cống thoát nước diễn ra hàng ngày và không ai chịu trách nhiệm khiến cứ mưa xuống là ngập lênh láng; hệ thống cống gần như tắc nghẽn, không có giá trị. Lực lượng công nhân dù cố gắng làm sạch, moi từng đoạn ống, khúc ống nhưng việc xả rác vô tư của nhiều người đang hủy hoại các nỗ lực này và khiến cho ngập lụt ngày càng gia tăng.

Hiện nay, TP.HCM và các tỉnh phía Nam tình trạng ngập lụt đang chịu tác động kép bởi các yếu tố khách quan như biến đổi khí hậu; nước biển và triều dâng. Tình trạng sụt lún tự nhiên và do khai thác nguồn nước ngầm quá mức cũng diễn ra âm thầm.

Lượng mưa vào từng thời điểm tăng đột biến. Đây là những vấn đề đã được cảnh báo từ lâu. Vấn đề lúc này là khi đã nhận diện được thì việc quy hoạch và phát triển đô thị ở các địa phương cần theo tư duy phù hợp; thực hiện các giải pháp” thuận thiên” để thích ứng.

Trong đó, khâu lập quy hoạch, thực hiện và giám sát quy hoạch phải là ưu tiên hàng đầu. Các đô thị muốn phát triển, xây mới hay mở rộng phải đảm bảo các tiêu chuẩn về cấp thoát nước đồng bộ và có hiệu quả.

Các dòng kênh, con rạch, ao hồ đã bị lấp phải được đào trả trở lại để nước có chỗ tiêu thoát. Diện tích mặt đất cũng cần được làm thông thoáng, xanh hóa; tránh bê tông hóa toàn bộ. Bên cạnh đó, hình thành các hồ, bể chứa nước nhân tạo để thu gom nước; xả thải kịp thời khi vào cao điểm.

Một vấn đề quan trọng có ý nghĩa quyết định là hình thành thói quen giữ gìn vệ sinh môi trường cho từng người dân đô thị. Khi có ý thức cao trong việc không xả rác; không lấn chiếm hàng lang sông rạch, làm cản trở dòng chảy sẽ là tiền đề để việc tiêu thoát nước được nhanh và thoáng hơn.

Do vậy, phát triển đô thị để phục vụ cuộc sống của người dân tốt hơn, văn minh hơn; hạn chế ngập lụt trong nay mai thì cần một tầm nhìn và hàng động căn cơ với bàn tay quản lý mạnh, chặt. Trên cơ sở các nghiên cứu, đánh giá khoa học và thực tiễn với tư duy dài dài hạn; để đô thị thực sự đáng sống và là chốn bình yên với mỗi người.