Tín dụng xanh: Động lực cho phát triển kinh tế xanh

Tuy nhiên, để có thể khuyến khích các doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực tham gia phát triển xanh, Chính phủ và các địa phương cần tháo gỡ những nút thắt về vốn, tín dụng và có những chính sách ưu đãi cho các doanh nghiệp.

Cơ chế thu hút tín dụng xanh cho phát triển bền vững

Giai đoạn 2017-2021, Việt Nam đã thu hút được khoảng 9 tỷ USD vốn FDI vào lĩnh vực xanh, tập trung chủ yếu vào năng lượng tái tạo và sản xuất thiết bị máy móc cho các dự án thuộc lĩnh vực tăng trưởng xanh.

Đây là những dấu hiệu tích cực trong quá trình chuyển đổi và phát triển kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam. Tuy nhiên, trong cơ cấu nền kinh tế xanh hiện nay chưa cân đối, chủ yếu tập trung vào lĩnh vực năng lượng, lĩnh vực xây dựng, giao thông, rác thải chiếm tỷ lệ thấp (17%). Trong khi đây là những lĩnh vực đóng góp chính vào ô nhiễm không khí.

Tiếp cận nguồn vốn, tín dụng là một trong ba yếu tố cơ bản, bên cạnh tiếp cận công nghệ, đào tạo nhân lực để các doanh nghiệp có thể thực hiện chuyển đổi xanh. Do vậy, cần có những chính sách, cơ chế nhằm tháo gỡ những khó khăn trong tiếp cận nguồn tín dụng mới có thể giúp Việt Nam thực hiện được mục tiêu của Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Trước hết, Việt Nam cần có một chiến lược tổng thể để phát triển thị trường tài chính xanh trong đó phân bổ các nguồn vốn một cách hài hòa, hiệu quả. Trong đó, cần xác định các lĩnh vực ưu tiên như năng lượng, giao thông, xây dựng, công nghiệp...

Cùng với đó, Chính phủ, Bộ Tài chính và các bộ ngành liên quan cùng nhau phối hợp hoàn thiện các khung chính sách, pháp luật về tài chính xanh; từng bước xây dựng và hoàn hiện về khung pháp lý, hạ tầng công nghệ, các tiêu chí xây dựng thị trường trái phiếu xanh và sớm đưa vào hoạt động thị trường các-bon vào năm 2026.

Về phía Ngân hàng Nhà nước, thời gian tới hoàn thiện các quy định, định hướng về ngân hàng xanh, tín dụng xanh phù hợp với mục tiêu tăng trưởng xanh. Theo đó, cần có thêm nhiều các giải pháp, chính sách nhằm thúc đẩy các ngân hàng, tổ chức tín dụng thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh, đa dạng hóa các sản phẩm ngân hàng tín dụng xanh;

Đồng thời sớm có những hướng dẫn các tổ chức tín dụng cấp tín dụng xanh cho các doanh nghiệp đối với Danh mục phân loại xanh quốc gia sau khi Thủ tướng Chính phủ có Quyết định phê duyệt Danh mục phân loại dự án được cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh

Đối với các ngân hàng, tổ chức tín dụng, cần rà soát những khó khăn vướng mắc hiện nay của các doanh nghiệp để có sự điều chỉnh về chính sách, cơ chế, sao cho các doanh nghiệp có thể dễ dàng tiếp cận được nguồn vốn tín dụng với lãi suất ưu đãi. Ngành ngân hàng cũng cần đào tạo nguồn nhân lực hiểu biết, nắm rõ về các lĩnh vực phát triển xanh nhằm rút ngắn thời gian thẩm định.

Về phía Bộ Tài nguyên môi trường và các bộ ngành liên quan cần tiếp tục đẩy mạnh hoàn thiện hành lang pháp lý, sớm ban hành hướng dẫn về Danh mục xanh và tiêu chí xác định các dự án xanh. Bởi đây là cơ sở quan trong để các tổ chức tín dụng xác định định mức, quy mô vốn đầu tư cho phù hợp với từng dự án. Đồng thời xây dựng lộ trình thực hiện các cơ chế chính sách hỗ trợ về thuế, phí, vốn, công nghệ cho từng lĩnh vực.

Tùy vào điều kiện thực tế của mỗi tỉnh, thành, chính quyền các địa phương cũng cần nghiên cứu có những chính sách, cơ chế ưu đãi đối với những dự án, doanh nghiệp hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, hạn chế những ảnh hưởng ra môi trường.

Những tháo gỡ về vốn, nguồn tín dụng, tài chính xanh sẽ là động lực chính thúc đẩy các doanh nghiệp tiếp cận các công nghệ sản xuất xanh sạch. Bên cạnh đó, các cơ chế chính sách ưu đãi cho các doanh nghiệp phát triển theo hướng bền vững cũng cần tiếp cận các tiêu chuẩn quốc tế, nhằm tạo điều kiện thu hút nguồn lực đầu tư lớn từ các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp nước ngoài vào Việt Nam

Tuy nhiên, điều quan trọng là bản thân các doanh nghiệp, các nhà quản lý cần nhận thức được tầm quan trọng của việc phát triển xanh trong việc đảm bảo sự phát triển kinh tế bền vững của mỗi lĩnh vực và từng quốc gia.

Điều này sẽ tạo cơ hội cho các doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu, giúp Việt Nam nâng cao lợi thế cạnh tranh và vị thế với các nền kinh tế khác trên thế giới.