Cải tạo rạch Xuyên Tâm và nỗi lo an cư lạc nghiệp

Khởi công dự án rạch Xuyên Tâm để cải thiện cuộc sống người dân

TP.HCM: Dự án cái tạo Rạch Xuyên Tâm ấn định ngày khởi công

Mong chờ dự án "hồi sinh" Rạch Xuyên Tâm

Hơn 9.664 tỷ đồng "hồi sinh" dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm

Người dân mong mỏi sống sạch sẽ

"Mùa mưa thì hôi thối lắm. Muỗi chích. Tụi nhỏ bị bệnh tùm lum hết. Mong có chính sách nạo vét sạch sẽ và đền bù cho bà con thoả đáng"

"Hồi lúc tôi 9,10 tuổi, con rạch này sạch lắm. Giờ thì dơ kinh khủng"

"Mong muốn nhất là làm cho lẹ làng, cho bà con được sống sạch sẽ"

"Mong trả lại dòng chảy hiền hoà của rạch Xuyên Tâm"

Đây không phải là lần đầu tiên, những hộ dân sống ở đường Bùi Hữu Nghĩa, phường 2, quận Bình Thạnh nói lên nguyện vọng của mình.

Ông Nguyễn Minh Hùng, Bí thư Chi bộ Phường 2, quận Bình Thạnh dẫn nhóm phóng viên đi vào từng nhà nằm trong diện giải toả. Những căn nhà san sát, cũ kỹ, ẩm thấp, nép mình bên dòng rạch Xuyên Tâm ô nhiễm. Bên trái, bên phải là những dãy phòng trọ cho thuê, nơi cuộc sống của nhiều người dân lao động còn bộn bề khó khăn.

Mùi hôi thối bốc lên nồng nặc từ dòng rạch đen ngòm. Rác thải đủ loại tấp vào bờ, dòng chảy đình trệ vào mùa khô, khiến không khí càng trở nên ngột ngạt.

Cuộc sống của người dân nơi đây đã bao năm qua gắn liền với những khó khăn và ô nhiễm này. Ông Nguyễn Khắc Cường chia sẻ:

“Tôi ở đây 60 năm rồi. Hồi xưa còn bơi tới bơi lui được trên dòng sông này. Bây giờ không thấy nước lên luôn. Người dân xả rác, rồi lục bình trôi vào, muỗi mòng, rắn rết tùm lum hết. Nhiều đợt chính quyền xuống đây khảo sát lắm rồi, người dân cũng muốn đền bù thoả đáng, rồi sắp xếp công việc ổn định”.

Ngôi nhà nhỏ của anh Lê Hoàng Lâm nằm trọn trong diện giải tỏa toàn phần của dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm. Hoàn cảnh gia đình khó khăn, anh chỉ có nghề mộc để mưu sinh qua ngày: "Hiện tại, đồ nghề làm mộc của tôi cũng phải để yên vì không có vốn và nơi làm việc ổn định. Tôi đang tính đến chuyện vay tiền mua xe chạy Grab sau khi chuyển đến nơi ở mới. May mắn là chú Hùng đã giải thích cặn kẽ về dự án nên tôi cũng hiểu được phần nào, chứ tự xem giấy tờ thì khó mà nắm bắt hết. Điều tôi mong mỏi nhất bây giờ là có một chỗ ở ổn định và một ít vốn để có thể tiếp tục mưu sinh sau này".

Nỗi băn khoăn lớn nhất của anh Lâm cũng là lo lắng chung của nhiều hộ dân có hoàn cảnh khó khăn trong khu vực giải tỏa. Họ ủng hộ chủ trương của thành phố, nhưng cũng đầy trăn trở về tương lai, về nơi ở mới, về kế sinh nhai sau này.

Nỗ lực đẩy nhanh tiến độ cải tạo

Ông Nguyễn Minh Hùng, Bí thư Chi bộ phường 2, người khởi xướng mô hình “Lắng nghe người dân nói” cho rằng: “Khó khăn lớn nhất là bà con chưa hiểu rõ về dự án này. Dự án sẽ liên quan đến gia đình mình ra sao? Cái họ cần nhất là Ở đâu? Làm gì? Ngày mai sẽ ra sao? Và nơi tái định cư đó, họ có được quyền chọn hay không? Giá cả ra sao?

Khó nhất là nếu không đủ tiền và bù chênh lệch thì bù bằng cách nào? Những gia đình nằm trong diện giải toả toàn phần rất khó khăn để thuyết phục. Vì đây là nơi chôn nhau cắt rốn, là nơi họ đã gắn bó suốt nhiều thế hệ, có những gia đình đã ở đây 50, 70, thậm chí 80 năm hoặc lâu hơn”.

Ông Hùng cho biết thêm, ngoài những phương án chung của Thành phố, địa phương cũng có phương án thêm vì một số gia đình có hồ sơ nhà đất còn phức tạp, hoặc lựa chọn nghề nghiệp khác nhau nên cần có sự bàn bạc, thống nhất, linh hoạt tìm kiếm những giải pháp riêng, phù hợp với hoàn cảnh đặc thù của từng hộ dân. Từ đó mới đưa ra giải pháp phù hợp nhất giữa hai bên chính quyền và người dân để cùng đồng thuận:

“Khi có thông tin về cải tạo rạch Xuyên Tâm, chúng tôi cũng rất mừng vì đã đáp ứng được nguyện vọng của bà con. Do vậy, Cấp uỷ khu phố phân từng Đảng viên, từng tổ Đảng xuống tiếp xúc với người dân ở trong khu vực. Đầu tiên, phải nắm được trong khu phố mình có bao nhiêu hộ nằm trong dự án này, có bao nhiêu Đảng viên nằm trong dự án này và vận động Đảng viên là những người tiên phong”.

Ông Phan Đức Quỳnh, Phó bí thư Thường trực Đảng uỷ Phường 2, quận Bình Thạnh nhấn mạnh, từ năm 2023, khu phố đã rà soát toàn bộ những hộ có hoàn cảnh khó khăn để thực hiện công tác chăm lo, từ đó lắng nghe thêm nguyện vọng của người dân: “Đến thời điểm này, địa phương cũng đã triển khai những thông báo và tiếp xúc với các hộ có đất bị thu hồi. Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng quận Bình Thạnh đã phối hợp chặt chẽ với UBND phường 2 để đảm bảo tiến độ”.

Để đảm bảo tiến độ khởi công dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm trước ngày 30/4/2025, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP.HCM đang đẩy nhanh các công tác chuẩn bị.

Riêng gói thầu XL-03, với chiều dài 1.300m đi qua hai quận Gò Vấp (phường 5) và Bình Thạnh (phường 13), đã có những chuyển biến tích cực trong công tác giải phóng mặt bằng. Quận Gò Vấp đã hoàn thành gần 70% và quận Bình Thạnh đạt gần 88% khối lượng bàn giao.

Tại quận Bình Thạnh, dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm tác động đến 2.077 hộ dân. Một phần đáng kể trong số này, với 1.230 hộ, thuộc diện giải tỏa hoàn toàn, đặt ra bài toán về việc bố trí tái định cư cho người dân.