Hạn hán tác động thế nào tới sự tăng vọt của giá cả hàng hoá?

Điều này cũng ảnh hưởng không nhỏ tới Việt nam do nước ta là quốc gia nhập khẩu ngô lớn top 10 thế giới và tiêu thụ ngô chủ yếu trong sản xuất thức ăn chăn nuôi. Chi phí thức ăn tăng cao khiến cho ngành chăn nuôi cũng gặp không ít khó khăn. 

Giá nông sản tăng vọt kể từ đầu năm 2021 do thời tiết bất lợi ở các vùng gieo trồng chính

Cuối năm 2020, cơn bão Derecho với sức tàn phá lớn nhất lịch sử đã quét qua khu vực sản xuất ngũ cốc chính ở Mỹ, gây thiệt hại trầm trọng đến mùa vụ ở đây. Tiếp ngay sau đó là hạn hán chưa từng có trong gần 1 thế kỷ tại Nam Mỹ ảnh hưởng lớn tới sản lượng ngô vụ 2 ở Brazil và làm gián đoạn hoạt động xuất khẩu qua vận tải đường thủy do mực nước của hệ thống sông Parana xuống thấp. Những yếu tố này bên cạnh cơn lốc nhập khẩu của Trung Quốc đã khiến cho giá các mặt hàng nông sản liên tục tăng vọt kể từ sau đại dịch Covid-19 và bước vào chuỗi siêu chu kỳ hàng hoá. 

Hạn hán vẫn đang là nỗi lo ngại lớn cho nguồn cung

Tối hôm qua, Bộ nông nghiệp Mỹ (USDA) vừa phát hành báo cáo Cung-cầu nông sản thế giới tháng 7 (WASDE). Giá các loại ngũ cốc mặc dù không còn biến động mạnh như thời gian vừa qua nhưng vẫn đồng loạt tăng lên cho thấy lo ngại về nguồn cung thắt chặt vẫn tăng lên. Trong báo cáo này, mức năng suất ngô và đậu tương vẫn không thay đổi so với trong báo cáo tháng trước do USDA cho rằng mức độ thiếu hụt lượng mưa trong tháng 6 ở khu vực Vành đai ngô vẫn chưa đạt ngưỡng cần thiết để dẫn đến việc giảm năng suất cả nước. Tuy nhiên, đối với phần lớn vụ mùa, thời kỳ thụ phấn quan trọng và nhạy cảm nhất với độ ẩm sẽ diễn ra vào giữa và cuối tháng 7. Chính vì thế, mức năng suất này có thể sẽ được USDA điều chỉnh dựa trên khảo sát đầu tiên của mùa vụ trong báo cáo tháng 8 sắp tới. 

Ngoài ra trong báo cáo tháng 7, USDA cũng đã giảm sản lượng ngô Brazil đi 5.5 triệu tấn chỉ sau 1 tháng. Đây cũng là động thái hiếm khi xảy ra của USDA – tổ chức được xem là dự đoán lạc quan nhất, và cho thấy thời tiết mùa vụ tại Brazil xấu như thế nào trong vòng 1 tháng qua. 

Bên cạnh ngô, lúa mì cũng là loại ngũ cốc được tiêu thụ phổ biến trong sản xuất thức ăn chăn nuôi. Đây cũng là ngành có nhu cầu lớn do chăn nuôi và tiêu thụ thịt đang ngày một tăng lên sau đại dịch Covid. Tuy nhiên, lúa mì mùa xuân ở Mỹ lại đang trải qua mùa vụ kém nhất trong vòng 33 năm trở lại đây. Trong báo cáo mới nhất vào sáng nay, chất lượng lúa mì đạt tốt – tuyệt vời vẫn chỉ đạt 16%. Điều này phản ánh tác động của hạn hán nghiêm trọng tại khu vực này trong suốt vài tháng qua. Theo USDA, thiệt hại từ lúa mì vụ xuân mặc dù được bù đắp một phần từ vụ đông, nhưng nguồn cung của Mỹ vẫn được dự báo là khan hiếm nhất trong 8 năm qua. 

Liệu siêu chu kỳ tăng giá có còn tiếp diễn? 

Mặc dù hạn hán trong tháng 6 ở Mỹ là đã đem lại ảnh hưởng tồi tệ, nhưng năm 2021 không đạt ngưỡng nằm trong 10% năm khô hạn nhất ở các bang quan trọng như năm 2012 và 1988. Dự báo thời tiết ở các khu vực gieo trồng chính tại Mỹ cũng cho thấy mức đe dọa không quá khủng khiếp trong tháng 7. Vành đai ngô phía tây bắc tiếp tục trải qua nhiệt độ cao hơn bình thường và lượng mưa dưới mức bình thường, nhưng sẽ không nghiêm trọng như tháng 6. Hầu hết phần còn lại của khu vực có thể có điều kiện trung bình hoặc mát mẻ hơn. 

Để đưa ra được nhận định về giá cả nông sản trong giai đoạn sắp tới, triển vọng về nhu cầu cũng cần được xem xét, đặc biệt là khi việc nhập khẩu ồ ạt lương thực của Trung Quốc là một trong những tác nhân góp phần gây tăng giá. Trong thời gian gần đây, quốc gia này đang có những động thái thúc đẩy nguồn cung và kiểm soát giá nội địa, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu. Bên cạnh đó, dịch tả lợn châu Phi đang có nguy cơ bùng phát trở lại ở tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc, có thể sẽ làm nhu cầu tiêu thụ thức ăn chăn nuôi giảm mạnh như đợt dịch trước. 

Với điều kiện thời tiết không còn quá khắc nghiệt, cùng với nhu cầu từ Trung Quốc đang có dấu hiệu giảm xuống thì giá nông sản thời gian sắp tới sẽ khó có thể duy trì được mức cao như hiện nay.