Gỡ vướng cho đào tạo chuyên sâu đặc thù về nghệ thuật

Dự thảo Nghị định Quy định về đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch soạn thảo có 4 chương, 15 điều. Dự thảo áp dụng với đối tượng là các đại học, trường đại học, học viện và các cơ sở khác được phép đào tạo trình độ đại học, trường trung cấp, trường cao đẳng có tổ chức hoạt động đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật.

Dự thảo đã đề cập tới một vấn đề mà dư luận quan tâm tới đó là duy trì mô hình đào tạo bậc trung cấp như một khâu, một quy trình đào tạo đặc thù, chuyên sâu trong trường đại học.

Cụ thể, ở Điều 5 quy định: “Cơ sở giáo dục đại học chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động giáo dục nghề nghiệp để đào tạo trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng khi có đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật về giáo dục nghề nghiệp”.

Bên cạnh đó, Dự thảo này cũng giải quyết vấn đề băn khoăn về thời gian đào tạo trình độ trung cấp chuyên sâu đặc thù lĩnh vực nghệ thuật gắn với đối tượng tuyển sinh và ngành, chuyên ngành, nghề đào tạo.

Trong chương III, Dự thảo đã đề cập tới một nội dung quan trọng là giải quyết chính sách đối với giảng viên, nhà giáo và người học. Trong đó, Điều 10 quy định đối tượng hưởng chính sách, học phí sẽ giảm 70% cho học sinh, sinh viên học các ngành nghệ thuật truyền thống và đặc thù trong các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp công lập, tư thục.

Ngoài ra, còn có những quy định riêng cho học sinh, sinh viên nghệ thuật như mức % học bổng, chế độ trang bị học tập, hỗ trợ kinh phí xây dựng tác phẩm tốt nghiệp.

Dự thảo Nghị định Quy định về đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch gửi xin ý kiến các Bộ, ngành, địa phương và các bên liên quan. Sau khi chỉnh lý, hoàn thiện, dự thảo Nghị định này sẽ được gửi Bộ Tư pháp thẩm định trước khi trình Chính phủ ban hành.

Đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật nhằm phát hiện, tuyển chọn học sinh có năng khiếu nghệ thuật để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.  Vậy, việc ban hành Nghị định Quy định về đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật sẽ tháo gỡ những khó khăn còn tồn tại và hỗ trợ cho công tác đào tạo năng khiếu nghệ thuật ra sao?

Phóng viên VOV Giao thông có cuộc phỏng vấn PGS. TS Lê Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Đào tạo,  Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, thành viên Ban soạn thảo Nghị định.

PV: Xin ông cho biết những điểm mới nổi bật của dự thảo Nghị định này?

PGS. TS Lê Anh Tuấn: Dự thảo Nghị định tập trung vào các nội dung gồm: Quy định về hoạt động đào tạo, nhà giáo, người học ngành nghề chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật; về việc thành lập Trung tâm giáo dục thường xuyên thuộc các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật; về thời gian đào tạo trình độ trung cấp tại các cơ sở đào tạo giáo dục đại học chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật được phép đào tạo trình độ trung cấp, cao đẳng; việc giải quyết việc làm và giải quyết các chính sách khác đối với người học ngành nghề chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật và một số nội dung liên quan khác.

PV: Trước những băn khoăn có được đào tạo hệ trung cấp trong trường đại học chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật hay không, Dự thảo này đã khẳng định việc duy trì mô hình đào tạo bậc trung cấp như một khâu, một quy trình trong quá trình đào tạo. Thưa ông, quy định này có ý nghĩa ra sao?

PGS. TS Lê Anh Tuấn: Lý do vì sao chúng tôi muốn duy trì mô hình này: thực tế đào tạo nghệ thuật theo hình chóp, tài năng được phát hiện từ nhỏ và để đào tạo ở bậc cao hơn phải có kiến thức nền tảng, năng lực diễn xuất đã được tích lũy ở những trình độ thấp hơn. Về việc tuyển sinh các ngành học chuyên sâu đặc thù không dễ như các ngành nghề khác.

Đào tạo trung cấp trong trường đại học chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật ngoài cung cấp nhân lực hoạt động cho xã hội thì đào tạo nguồn tuyển có chất lượng cho đào tạo đại học.

Theo đó, các cơ sở giáo dục đào tạo chủ động nguồn tuyển để đảm bảo chất lượng đối với chất lượng đại học sau khi phát hiện, sàng lọc, bồi dưỡng người học từ trình độ thấp hơn trong trường.

Những người đã được rèn giũa chuyên môn từ 4-9 năm sẽ là nguồn để đào tạo nghệ sỹ có tài năng trong tương lai. Đối với người học, khi áp dụng mô hình này, người học được đội ngũ giảng viên có học hàm, học vị, các chuyên gia, các nghệ sỹ tài năng, giỏi về chuyên môn, có uy tín về nghề nghiệp giảng dạy và xây dựng phương pháp giảng dạy phù hợp nhằm phát triển tối đa tư duy và cảm thụ nghệ thuật của người học.

Các em được tạo điều kiện để tham gia các hội thi, hội diễn nhằm cọ xát, phát huy tài năng. Vì những ý nghĩa này mà chúng tôi đề xuất tiếp tục mô hình này trong thời gian tới.

PV: Dự thảo đã đề cập tới một nội dung quan trọng là giải quyết chính sách đối với giảng viên, nhà giáo và người học trong lĩnh vực nghệ thuật. Theo ông,  quy định này giúp tháo gỡ khó khăn, bất cập đã tồn tại lâu nay trong công tác đào tạo năng khiếu nghệ thuật ra sao?

PGS. TS Lê Anh Tuấn: Chính sách đối với giảng viên, nhà giáo tham gia giảng dạy tham gia đào tạo chuyên sâu trong lĩnh vực nghệ thuật đã được quan tâm.

Tuy nhiên vẫn còn những hạn chế, chưa bao quát và phù hợp với thực tiễn phát triển. Nhằm khuyến khích đội ngũ giảng viên, nhà giáo cống hiến cho sự nghiệp đào tạo, bồi dưỡng tài năng thì chính sách đối với nhà giáo cũng cần sửa đổi, bổ sung trong Dự thảo Nghị định này.

Ngoài ra đối với người học cũng cần những chính sách phù hợp, cụ thể hơn nhằm thu hút nguồn tuyển và nâng cao chất lượng đào tạo chuyên sâu đặc thù.

Hiện nay các chính sách ưu đãi đối với người học ngành nghệ thuật truyền thống và đặc thù trong các trường nghệ thuật thể hiện ở nhiều văn bản pháp luật dẫn đến cách hiểu và áp dụng khác nhau nên cần được điều chỉnh, bổ sung kịp thời và được tích hợp đưa vào Nghị định.

Chúng tôi cũng quan tâm tới việc cần quy định cụ thể việc tuyển dụng viên chức với người có tài năng, năng khiếu nghệ thuật. Trong Nghị định này chúng tôi sẽ giải quyết vấn đề liên quan tới đầu vào tuyển sinh, tổ chức hoạt động đào tạo, thực hiện chính sách với người dạy, người học và giải quyết việc làm cho người học nghệ thuật chuyên sâu, đặc thù.

PV: Vâng, xin cảm ơn ông!

Theo Luật Giáo dục sửa đổi bổ sung năm 2019 quy định các trường nghề không tổ chức dạy văn hóa và trực tiếp cấp bằng tốt nghiệp trung cấp như trước. Điều này gây khó khăn cho các trường đào tạo đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật. Vậy Nghị định Quy định về đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật sẽ tháo gỡ khó khăn này ra sao? Nếu được ban hành sẽ có tác động xã hội như thế nào?

Phóng viên VOV Giao thông đã phỏng vấn PGS.TS.NGND Nguyễn Đình Thi, Hiệu trưởng trường ĐH Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội

PV: Ông đánh giá như thế nào về tính cấp thiết của dự thảo Nghị định này?

PGS.TS.NGND Nguyễn Đình Thi: Trước đây các trường Đại học thuộc khối nghệ thuật vẫn là trường đại học đào tạo cả trình độ trung cấp, nhưng vì Luật Giáo dục khiến các trường đào tạo nghệ thuật rất khó khăn nếu không được đào tạo trình độ trung cấp. Bởi những trường như múa, kịch hát, hay Học viện Âm nhạc Việt Nam phải đào tạo từ trình độ trung cấp bởi nó là nguồn của đại học sau này.

Và có những ngành rất đặc thfu phải đào tạo các em từ nhỏ tuổi thì mới rèn giũa được. Nếu như không được đào tạo trung cấp sẽ rất khó khăn cho nên Nghị định này có quy định cho phép các trường đại học đặc biệt là khối năng khiếu, còn gọi là đào tạo đặc thù chuyên sâu được đào tạo trung cấp thì nó sẽ gỡ cho các trường, nếu các trường chỉ đào tạo đại học sẽ bỏ qua thời gian vàng để đào tạo các em nên điều này rất có ý nghĩa với các trường đào tạo nghệ thuật.

PV:  Vậy, các quy định hiện nay trong Dự thảo Nghị định đã đầy đủ chưa hay cần phải bổ sung thêm những quy định gì?

PGS.TS.NGND Nguyễn Đình Thi: Trong quá trình xây dựng Nghị định, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cùng với các cơ sở đào tạo đã trao đổi rất nhiều và đưa ra các đề xuất. Các đề xuất của chúng tôi về cơ bản Bộ đều hiểu và thống nhất cho nên nếu thực hiện được như Dự thảo thì không có vấn đề gì.

Một điểm nữa là quy định về quyền lợi đối với các em sinh viên; đối với các em sinh viên học ngành năng khiến thì nên được hỗ trợ chi phí để làm bài tốt nghiệp bởi bài tốt nghiệp này không đơn thuần là đồ án hay luận văn mà nó gần như một tác phẩm để đưa ra biểu diễn, nên cần có sự hỗ trợ chi phí đầu tư. Cái này thì các trường đều đề xuất.

PV: Các quy định mới này nếu được thông qua, theo ông sẽ có ý nghĩa như thế nào đối với công tác đào tạo, góp phần mang lại nguồn nhân lực, tài năng trẻ bổ sung cho các ngành nghệ thuật?

PGS.TS.NGND Nguyễn Đình Thi: Chúng tôi rất trông chờ Nghị định mới này ra đời, nó sẽ gỡ được nhiều nút thắt với các quy định khác dành cho khối đặc thù chuyên sâu.

Hiện nay các nút thắt là có được đào tạo hệ trung cấp hay không, quy định về học hàm, học vị, tiêu chuẩn đối với giảng viên dạy năng khiếu, nghệ thuật khiến các trường gặp nhiều khó khăn nên khi Nghị định này ra đời thì các nút thắt ấy được gỡ ra, chúng tôi dễ dàng hơn trong thực hiện.

Nghị định này chắc chắn là động lực để thu hút thêm nguồn tuyển cho các ngành đào tạo đặc thù chuyên sâu khi có thêm sự hỗ trợ của Nhà nước. Điểm nữa là Nghị định này giúp các cơ sở đào tạo thu hút được đội ngũ những nghệ sỹ đã được phong danh hiệu, có nhiều thành tựu trong sáng tạo nghệ thuật có thể tham gia giảng dạy.

PV: Xin cảm ơn ông!

Những người làm nghệ thuật nói chung và đội ngũ giảng viên tại các trường đào tạo nghệ thuật nói riêng rất phấn khởi trước những thay đổi tích cực trong Dự thảo Nghị định quy định về đào tạo chuyên sâu đặc thù. Hy vọng những điểm mới trong dự thảo nghị định nếu được thông qua sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho công tác đào tạo đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật.

Bạn kỳ vọng gì vào dự thảo nghị định này? Nếu được ban hành, các quy định mới sẽ góp phần mang lại nguồn nhân lực, tài năng trẻ bổ sung cho các ngành nghệ thuật như thế nào?

Mời các bạn cùng chia sẻ ý kiến, đóng góp cho Dự thảo qua hotline 02437.91.91.91, qua fanpage VOVGT, hoặc có thể góp ý trực tiếp trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.

# Đừng quên đón nghe và tương tác với “Dự thảo trên tay” lúc 15h30 đến 15h50, thứ Hai và thứ Tư hàng tuần trên FM91, vovgiaothong.vn, hoặc trên các nền tảng Podcast dành cho di động: Spotify, Aaple Podcast và Google Podcast.