Siết dạy thêm, học thêm: Đưa giáo dục về đúng giá trị thật

Người ủng hộ quy định mới cho rằng, thay vì cả ngày, cả tuần cho con học thêm từ môn này sang môn khác, phụ huynh nên dành thời gian đó để con được hoạt động thể chất, kỹ năng sống, sinh hoạt gia đình, bạn bè; cho con có tuổi thơ ý nghĩa chứ không phải chỉ “vùi đầu” vào việc học. Mặt khác nhiều gia đình cũng không đủ điều kiện kinh tế để cho con theo đuổi các lớp học thêm.

Dạy thêm, học thêm: Siết chặt nhưng vẫn đảm bảo nhu cầu chính đáng?

Song, thực tế khi thấy con cái người khác tham gia nhiều khóa học, nhiều phụ huynh cũng lo lắng, sẵn sàng bỏ thời gian, tiền bạc “tầm sư” cho con để theo kịp bạn bè, thậm chí chỉ để đối phó vì sợ thầy cô “đì” trên lớp.

Cũng có người suy nghĩ đơn giản là cho con học thêm để khỏi quản lý, khỏi cho con chơi game, lêu lỏng. Đáng nói là, danh hiệu “học sinh giỏi” dường như trở thành tiêu chí đánh giá và là cơ hội cho mọi cánh cửa cuộc đời.

Từ lớp chọn, trường chuyên, đến cạnh tranh “khốc liệt” vào đại học, cơ hội việc làm, mức lương thu nhập đều phụ thuộc vào thước đo điểm số, bằng cấp.

Thông tư 29/2024 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, có hiệu lực từ ngày 14/2/2025, đã đưa ra những quy định mới nhằm điều chỉnh hoạt động dạy thêm, học thêm.

Thực ra câu chuyện dạy thêm, học thêm chẳng phải là điều xấu xa. Vì không phải học sinh nào cũng có khả năng tiếp thu nhanh và tự học mà không cần người hướng dẫn, dạy kèm. Dạy thêm, học thêm góp phần củng cố, nâng cao kiến thức, kỹ năng, giáo dục nhân cách của học sinh là điều cần thiết và nhân văn. Chứ không phải việc học thêm để học trước bài, giải đề thi nhằm đối phó với các kỳ kiểm tra, điểm số học kỳ. Mà có khi việc dạy thêm cũng chỉ để tăng thu nhập cho giáo viên.

Vì thế, việc Bộ Giáo dục và đào tạo ban hành Thông tư 29 siết chặt hoạt động dạy thêm, học thêm tràn lan là phù hợp và cần thiết. Việc công khai thông tin người dạy, môn học, địa điểm, thời gian, mức phí dạy thêm, giúp phụ huynh có điều kiện tìm hiểu, so sánh, giám sát và đánh giá chất lượng học thêm của con, cũng như lựa chọn nhu cầu và phù hợp khả năng kinh tế của gia đình.

Thông tư cũng đòi hỏi nhà trường phân bổ nội dung, thời lượng học chính khóa phù hợp, có kế hoạch đánh giá, kiểm tra kiến thức theo năng lực, tư duy, phẩm chất, không đặt nặng điểm số. Có chính sách, chế độ lương thưởng đáp ứng nhu cầu cuộc sống để giáo viên yên tâm cống hiến, phát huy tinh thần trách nhiệm, đổi mới giảng dạy giúp học sinh có cách tiếp cận kiến thức chủ động hơn.

Việc dạy thêm, học thêm được đưa vào khuôn khổ không phải là lần đầu tiên. Vì thế, để Thông tư 29 mới hiệu quả cần công tác tuyên truyền, thanh tra, kiểm tra, giám sát việc dạy thêm, học thêm đúng quy định từ ngành giáo dục, tránh tình trạng “bắt cóc bỏ dĩa”.

Nhưng đồng thời cũng lắng nghe và tháo gỡ những băn khoăn trong quá trình tổ chức dạy thêm, để giáo viên vừa đảm bảo quy định, vừa giữ đúng tinh thần “dạy tốt, học tốt” dù bên ngoài nhà trường.

Ngành Giáo dục và các Bộ ngành cũng cần vào cuộc nhằm có những biện pháp giải quyết căn cơ “văn hóa trọng bằng cấp” trong xã hội. Ví dụ mở ra cơ hội phát huy năng lực, sở trường, tay nghề, cơ hội học tập và nâng cao trong quá trình làm việc, để tấm bằng đại học không còn là cánh cửa duy nhất vào đời.

Phụ huynh cũng cần trị “căn bệnh thành tích” để không quá phụ thuộc vào học thêm hoặc phó mặc con em cho thầy cô, nhà trường mà đồng hành cùng con bằng cách rèn luyện cho con tính chủ động và khả năng tự học, sáng tạo. Bởi thời đại Internet, công nghệ và các công cụ AI mang đến vô vàn cơ hội cho học sinh tiếp cận kiến thức dễ dàng và thú vị hơn.

Chỉ khi có sự chung tay của ngành giáo dục, phụ huynh và xã hội, khi đó công tác giáo dục sẽ trở về đúng bản chất xưa kia.