Hà Nội - 02437919191    TP. Hồ Chí Minh - 02839919191    MekongFM - 02838309090
  • Hà Nội - 02437919191   
  • TP. Hồ Chí Minh - 02839919191   
  • MekongFM - 02838309090   
Đối thoại

Lũ đất đá tương tự làng Nủ: Dấu hiệu nào nhận biết để phòng tránh?

Quách Đồng: Thứ bảy 05/10/2024, 06:12 (GMT+7)

Mưa lũ, sạt lở đất, đặc biệt là lũ đất đá liên tiếp xảy ra tại các tỉnh miền núi phía Bắc, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Tại sao lại có hiện tượng lũ kèm đất đá? Có những dấu hiệu nào để có thể nhận biết và phòng tránh thảm họa lũ đất đá ập đến bất ngờ?

PV VOV Giao thông có cuộc đối thoại với GS.TS. Đỗ Minh Đức - Trưởng Bộ môn Địa kỹ thuât và phát triển hạ tầng, Khoa Địa chất, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội – đơn vị vừa thực hiện khảo sát hiện tượng lũ đất đá ở các tỉnh miền núi phía Bắc xung quanh nội dung này.

Mời quý vị và các bạn tham khảo Báo cáo Phát hiện sớm và phòng tránh ẩn họa tại đây: BAO CAO.pdf

PV: Lũ đất đá gây ra thảm họa và hậu quả vô cùng lớn và thời gian gần đây thì xảy ra ngày càng nhiều. Xin ông cho biết những nguyên nhân gì gây ra hiện tượng lũ đất đá nguy hiểm như vậy?

GS.TS Đỗ Minh Đức - Trưởng Bộ môn Địa kỹ thuât và phát triển hạ tầng, Khoa Địa chất, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội

GS.TS Đỗ Minh Đức - Trưởng Bộ môn Địa kỹ thuât và phát triển hạ tầng, Khoa Địa chất, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội

GS.TS. Đỗ Minh Đức: Thời gian vừa qua, hiện tượng sạt lở, lũ bùn đá diễn ra rất nhiều ở khu vực miền núi phía Bắc và gây thiệt hại trầm trọng. Đặc biệt mấy hôm vừa qua đã mở rộng ra một số khu vực các tỉnh Bắc Trung Bộ.

Có 3 nhóm yếu tố chính làm hiện tượng sạt lở và lũ bùn đá ngày càng gia tăng. Thứ nhất là điều kiện địa hình, địa chất của lãnh thổ Việt Nam, đặc biệt là những vùng miền núi có địa hình dốc, mức độ hoạt động địa chất diễn ra rất là mạnh mẽ trong suốt một thời kỳ địa chất lâu dài, dẫn đến là đất đá bị phá hủy. Đấy là nhóm yếu tố về các điều kiện địa hình, địa chất bất lợi.

Nhóm yếu tố thứ hai là các hình thế thời tiết cực đoan thời gian gần đây đã diễn ra ngày càng khốc liệt, trầm trọng hơn và phần nào đó nó liên quan đến những tác động do biến đổi khí hậu.

Nhóm yếu tố thứ ba, đó là các hoạt động dân sinh.

Để phục vụ cho các hoạt động phát triển kinh tế xã hội và các khu vực định cư, rồi phát triển hạ tầng đã can thiệp ngày càng mạnh mẽ vào các vùng đất dốc và làm mất cân bằng nghiêm trọng các điều kiện ổn định tự nhiên của mái dốc để từ đó tổ hợp cả 3 nhóm nguyên nhân chính như vậy nó làm cho các hiện tượng sạt lở lũ đá gia tăng trong thời gian gần đây.

Ảnh minh họa

Ảnh minh họa

PV: Theo ông có những dấu hiệu nào để có thể nhận biết sớm thảm họa lũ đất đá xảy ra. Bởi vì như trận lũ đất đá xảy ra tại làng Nủ vừa rồi, người dân phản ánh có nghe thấy tiếng nổ lớn, nhưng gần như ngay lập tức là thảm họa đã xảy ra rồi và người dân không kịp phòng tránh?

GS.TS Đỗ Minh Đức: Đúng như phản ánh, khi diễn ra một hiện tượng sạt lở hay lũ bùn đá quy mô lớn thường kèm theo tiếng nổ. Nhưng chúng ta phải khẳng định với nhau là khi mà đã nghe tiếng nổ thì cơ hội để chúng ta phản ứng kịp thời, cho dù có cũng là rất nhỏ.

Bởi vì tốc độ và quy mô diễn ra hiện tượng như vậy nó diễn ra rất nhanh và tác động lớn, nên khả năng ứng phó một cách kịp thời đối với nhiều người không phải lúc nào cũng có thể đáp ứng được.

Cho nên chúng ta phải tập trung vào những dấu hiệu khác để chúng ta phát hiện sớm những nguyên nhân, ví dụ như là các khu vực có dấu hiệu về các khe nứt ở trên mái dốc, hay là những khu vực nước chảy đang trong thì chuyển sang đục và những khu vực đã được các cơ quan chuyên môn nghiên cứu khoanh định là các khu vực có nguy cơ sạt lở, lũ quét xảy ra.

Rồi những yếu tố khác như các hoạt động xây dựng các công trình nhà cửa, đường sá mới xây dựng, nó cũng góp phần nâng cao khả năng diễn ra sạt lở và lũ quét. Đối với người dân, một trong những dấu hiệu, cảm nhận thì có thể bằng những cái rà soát ngoài hiện trường, bằng các tổ đội xung kích, chúng ta rà soát các mái dốc.

Bên cạnh đó, chúng ta cũng phải biết được là mình ở trong khu vực nào trong bản đồ phân vùng nguy cơ và sẵn sàng ứng phó khi có các sự kiện như mưa lớn cực đoan xảy ra.

PV: Cơ quan chức năng địa phương cũng như người dân có thể căn cứ vào đâu để có thể phòng tránh lũ đất đá, nhất là khu vực miền núi?

GS.TS Đỗ Minh Đức: Đặc trưng của sạt lở, lũ bùn đá là nó diễn ra gây tác hại sẽ rất khốc liệt, tuy nhiên, diện tích và phạm vi diễn ra lại không phải là lớn, mà rất cục bộ, thế nên để có thể ứng phó hiệu quả với hiện tượng sạt lở, lũ bùn đá thì chính quyền và người dân trước hết phải tuân thủ và thường xuyên cập nhật những thông tin về dự báo, cảnh báo thời tiết cực đoan của Trung tâm Khí tượng dự báo thủy văn Quốc gia, các Đài khí tượng vùng, Đài khí tượng của tỉnh và các cơ quan chức năng có liên quan.

Thứ hai nữa là chính quyền cơ sở và người dân cần phải tuyệt đối tuân thủ những hướng dẫn trong phòng, chống thiên tai và mỗi người dân và chính quyền cơ sở phải nắm rõ được danh sách, những địa điểm, vị trí nào có nguy cơ cao về sạt lở và lũ quét.

Khi có những bản tin cảnh báo thì chúng ta phải có những kịch bản để ứng phó, mà phải khẳng định là kịch bản này chỉ phát huy hiệu quả khi mà chúng ta có sự diễn tập, tập luyện trước và tất cả các kịch bản hành động như thế nào phải được lên kế hoạch trước và thậm chí cả tập luyện nhiều lần, đảm bảo thành thục khi không may thiên tai thực sự xảy ra.

PV: Xin cảm ơn ông!

Quách Đồng/vovgiaothong.vn
Ý kiến của bạn
Cách để vẫn đạp xe đi làm mùa bụi mịn, mưa phùn

Cách để vẫn đạp xe đi làm mùa bụi mịn, mưa phùn

“Những người mộng mơ”, hay “những người dùng thời gian một cách xa xỉ”, đó là lời tự bạch của những người có thói quen đạp xe đi làm, đạp xe đến trường – Một cộng đồng có khoảng 13 nghìn thành viên trên Facebook.

Đề xuất bỏ ngạch công chức, đánh giá bằng vị trí việc làm: Cần nghiên cứu thận trọng

Đề xuất bỏ ngạch công chức, đánh giá bằng vị trí việc làm: Cần nghiên cứu thận trọng

Theo dự thảo sửa đổi Luật cán bộ, công chức, Bộ Nội vụ đề xuất cơ chế quản lý cán bộ, công chức sẽ được đổi mới theo vị trí việc làm, lấy đó là cơ sở để tuyển dụng, đánh giá, quy hoạch và thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức.

Cần sớm có mô hình xe buýt đưa đón học sinh an toàn, chuyên nghiệp

Cần sớm có mô hình xe buýt đưa đón học sinh an toàn, chuyên nghiệp

Phương tiện đưa đón học sinh ngày càng trở thành loại hình vận tải hành khách thiết yếu, đặc biệt là tại các đô thị lớn. Số lượng các xe đưa đón học sinh cũng tăng nhanh trong những năm gần đây nhưng công tác quản lý còn khiến nhiều phụ huynh băn khoăn, lo lắng.

VOV Giao thông giành giải nhất 'Báo chí tuyên truyền về ATGT năm 2024'

VOV Giao thông giành giải nhất "Báo chí tuyên truyền về ATGT năm 2024"

 Loạt phóng sự "Để quy định về thiết bị an toàn trên xe ô tô cho trẻ em đi vào cuộc sống" của nhóm phóng viên VOV Giao thông đoạt giải nhất ở thể loại báo nói.

Ngõ Cầu Gỗ, nơi lưu giữ nét Tràng An

Ngõ Cầu Gỗ, nơi lưu giữ nét Tràng An

Ngõ Cầu Gỗ - là một con ngõ ngắn nằm giữa phố Cầu Gỗ, nối với phố Gia Ngư. Vốn trước kia nằm trong cùng một phố chợ Hàng Bè quen thuộc của người Hà Nội - phố cổ. Trước đây chợ Hàng Bè nằm "chiếm" hoàn toàn hoặc một phần lòng đường của các con phố Hàng Bè, Gia Ngư, Ngõ Cầu Gỗ...

TP.HCM: Bức xúc với nạn đổ trộm rác trên đường Chu Văn An

TP.HCM: Bức xúc với nạn đổ trộm rác trên đường Chu Văn An

Thời gian qua, đường dây nóng Kênh VOV Giao thông liên tục nhận được nhiều phản ánh của người dân về tuyến đường Chu Văn An, đoạn từ Học viện Cán bộ TP.HCM đến ngã 5 Bình Hòa, liên tục bị đổ trộm rác thải, xà bần dù chính quyền đã căng dây cảnh báo xử phạt.

Sức ép chưa tới, doanh nghiệp Việt chưa thực sự sẵn sàng chuyển đổi xanh

Sức ép chưa tới, doanh nghiệp Việt chưa thực sự sẵn sàng chuyển đổi xanh

Theo Quyết định số 13 của Thủ tướng Chính phủ, số doanh nghiệp phải thực hiện báo cáo phát thải trong năm 2024 lên hơn 2.100 doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp chưa sẵn sàng cho chuyển đổi xanh.