Hà Nội - 02437919191    TP. Hồ Chí Minh - 02839919191    MekongFM - 02838309090
  • Hà Nội - 02437919191   
  • TP. Hồ Chí Minh - 02839919191   
  • MekongFM - 02838309090   
Đối thoại

Lũ đất đá tương tự làng Nủ: Dấu hiệu nào nhận biết để phòng tránh?

Quách Đồng: Thứ bảy 05/10/2024, 06:12 (GMT+7)

Mưa lũ, sạt lở đất, đặc biệt là lũ đất đá liên tiếp xảy ra tại các tỉnh miền núi phía Bắc, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Tại sao lại có hiện tượng lũ kèm đất đá? Có những dấu hiệu nào để có thể nhận biết và phòng tránh thảm họa lũ đất đá ập đến bất ngờ?

PV VOV Giao thông có cuộc đối thoại với GS.TS. Đỗ Minh Đức - Trưởng Bộ môn Địa kỹ thuât và phát triển hạ tầng, Khoa Địa chất, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội – đơn vị vừa thực hiện khảo sát hiện tượng lũ đất đá ở các tỉnh miền núi phía Bắc xung quanh nội dung này.

Mời quý vị và các bạn tham khảo Báo cáo Phát hiện sớm và phòng tránh ẩn họa tại đây: BAO CAO.pdf

PV: Lũ đất đá gây ra thảm họa và hậu quả vô cùng lớn và thời gian gần đây thì xảy ra ngày càng nhiều. Xin ông cho biết những nguyên nhân gì gây ra hiện tượng lũ đất đá nguy hiểm như vậy?

GS.TS Đỗ Minh Đức - Trưởng Bộ môn Địa kỹ thuât và phát triển hạ tầng, Khoa Địa chất, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội

GS.TS Đỗ Minh Đức - Trưởng Bộ môn Địa kỹ thuât và phát triển hạ tầng, Khoa Địa chất, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội

GS.TS. Đỗ Minh Đức: Thời gian vừa qua, hiện tượng sạt lở, lũ bùn đá diễn ra rất nhiều ở khu vực miền núi phía Bắc và gây thiệt hại trầm trọng. Đặc biệt mấy hôm vừa qua đã mở rộng ra một số khu vực các tỉnh Bắc Trung Bộ.

Có 3 nhóm yếu tố chính làm hiện tượng sạt lở và lũ bùn đá ngày càng gia tăng. Thứ nhất là điều kiện địa hình, địa chất của lãnh thổ Việt Nam, đặc biệt là những vùng miền núi có địa hình dốc, mức độ hoạt động địa chất diễn ra rất là mạnh mẽ trong suốt một thời kỳ địa chất lâu dài, dẫn đến là đất đá bị phá hủy. Đấy là nhóm yếu tố về các điều kiện địa hình, địa chất bất lợi.

Nhóm yếu tố thứ hai là các hình thế thời tiết cực đoan thời gian gần đây đã diễn ra ngày càng khốc liệt, trầm trọng hơn và phần nào đó nó liên quan đến những tác động do biến đổi khí hậu.

Nhóm yếu tố thứ ba, đó là các hoạt động dân sinh.

Để phục vụ cho các hoạt động phát triển kinh tế xã hội và các khu vực định cư, rồi phát triển hạ tầng đã can thiệp ngày càng mạnh mẽ vào các vùng đất dốc và làm mất cân bằng nghiêm trọng các điều kiện ổn định tự nhiên của mái dốc để từ đó tổ hợp cả 3 nhóm nguyên nhân chính như vậy nó làm cho các hiện tượng sạt lở lũ đá gia tăng trong thời gian gần đây.

Ảnh minh họa

Ảnh minh họa

PV: Theo ông có những dấu hiệu nào để có thể nhận biết sớm thảm họa lũ đất đá xảy ra. Bởi vì như trận lũ đất đá xảy ra tại làng Nủ vừa rồi, người dân phản ánh có nghe thấy tiếng nổ lớn, nhưng gần như ngay lập tức là thảm họa đã xảy ra rồi và người dân không kịp phòng tránh?

GS.TS Đỗ Minh Đức: Đúng như phản ánh, khi diễn ra một hiện tượng sạt lở hay lũ bùn đá quy mô lớn thường kèm theo tiếng nổ. Nhưng chúng ta phải khẳng định với nhau là khi mà đã nghe tiếng nổ thì cơ hội để chúng ta phản ứng kịp thời, cho dù có cũng là rất nhỏ.

Bởi vì tốc độ và quy mô diễn ra hiện tượng như vậy nó diễn ra rất nhanh và tác động lớn, nên khả năng ứng phó một cách kịp thời đối với nhiều người không phải lúc nào cũng có thể đáp ứng được.

Cho nên chúng ta phải tập trung vào những dấu hiệu khác để chúng ta phát hiện sớm những nguyên nhân, ví dụ như là các khu vực có dấu hiệu về các khe nứt ở trên mái dốc, hay là những khu vực nước chảy đang trong thì chuyển sang đục và những khu vực đã được các cơ quan chuyên môn nghiên cứu khoanh định là các khu vực có nguy cơ sạt lở, lũ quét xảy ra.

Rồi những yếu tố khác như các hoạt động xây dựng các công trình nhà cửa, đường sá mới xây dựng, nó cũng góp phần nâng cao khả năng diễn ra sạt lở và lũ quét. Đối với người dân, một trong những dấu hiệu, cảm nhận thì có thể bằng những cái rà soát ngoài hiện trường, bằng các tổ đội xung kích, chúng ta rà soát các mái dốc.

Bên cạnh đó, chúng ta cũng phải biết được là mình ở trong khu vực nào trong bản đồ phân vùng nguy cơ và sẵn sàng ứng phó khi có các sự kiện như mưa lớn cực đoan xảy ra.

PV: Cơ quan chức năng địa phương cũng như người dân có thể căn cứ vào đâu để có thể phòng tránh lũ đất đá, nhất là khu vực miền núi?

GS.TS Đỗ Minh Đức: Đặc trưng của sạt lở, lũ bùn đá là nó diễn ra gây tác hại sẽ rất khốc liệt, tuy nhiên, diện tích và phạm vi diễn ra lại không phải là lớn, mà rất cục bộ, thế nên để có thể ứng phó hiệu quả với hiện tượng sạt lở, lũ bùn đá thì chính quyền và người dân trước hết phải tuân thủ và thường xuyên cập nhật những thông tin về dự báo, cảnh báo thời tiết cực đoan của Trung tâm Khí tượng dự báo thủy văn Quốc gia, các Đài khí tượng vùng, Đài khí tượng của tỉnh và các cơ quan chức năng có liên quan.

Thứ hai nữa là chính quyền cơ sở và người dân cần phải tuyệt đối tuân thủ những hướng dẫn trong phòng, chống thiên tai và mỗi người dân và chính quyền cơ sở phải nắm rõ được danh sách, những địa điểm, vị trí nào có nguy cơ cao về sạt lở và lũ quét.

Khi có những bản tin cảnh báo thì chúng ta phải có những kịch bản để ứng phó, mà phải khẳng định là kịch bản này chỉ phát huy hiệu quả khi mà chúng ta có sự diễn tập, tập luyện trước và tất cả các kịch bản hành động như thế nào phải được lên kế hoạch trước và thậm chí cả tập luyện nhiều lần, đảm bảo thành thục khi không may thiên tai thực sự xảy ra.

PV: Xin cảm ơn ông!

Quách Đồng/vovgiaothong.vn
Ý kiến của bạn
Giá rẻ, rủi ro cao: Cảnh báo từ thực tế mua sắm trên Temu

Giá rẻ, rủi ro cao: Cảnh báo từ thực tế mua sắm trên Temu

Những ngày qua, sàn thương mại điện tử Temu đã tạo nên một “làn sóng mới” trên thị trường Việt Nam với chiến lược giá rẻ đáng kinh ngạc. Tuy nhiên, đằng sau sự hấp dẫn ấy lại là những rủi ro không nhỏ mà người tiêu dùng phải đối mặt.

TP.HCM: Ùn tắc nghiêm trọng từ bất cập trên cầu Phạm Văn Chí

TP.HCM: Ùn tắc nghiêm trọng từ bất cập trên cầu Phạm Văn Chí

Cây cầu hiện đang chắn 1 làn đường để tiến hành duy tu, sửa chữa tuy nhiên thời gian sửa chữa đang kéo dài quá thời hạn so với thời gian dự kiến thi công khiến khu vực thường xuyên xảy ra tình trạng ùn tắc vào các khung giờ cao điểm.

Quy hoạch 2 bờ sông Hồng, làm sao để thích ứng với biến đổi khí hậu?

Quy hoạch 2 bờ sông Hồng, làm sao để thích ứng với biến đổi khí hậu?

Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội xác định lấy sông Hồng là trục xanh, phát triển đô thị hài hòa hai bên sông. Tuy nhiên, đợt mưa bão vừa qua, nhiều khu vực ven sông bị ngập, đời sống của nhiều người dân bị ảnh hưởng. 

Hà Nội: “Không gian xanh” Nghĩa Đô xuống cấp nghiêm trọng

Hà Nội: “Không gian xanh” Nghĩa Đô xuống cấp nghiêm trọng

Nhiều năm nay các hạng mục tại Công viên Nghĩa Đô bị hư hỏng, xuống cấp nặng nề khiến người dân lắc đầu ngao ngán, gây mất mỹ quan cũng như ảnh hưởng đến hoạt động tham quan, vui chơi của người dân.

Đại học, liệu có phải là con đường lập nghiệp duy nhất?

Đại học, liệu có phải là con đường lập nghiệp duy nhất?

“Thừa thầy thiếu thợ”, cung không đủ cầu… là thực tế thị trường lao động nước ta những năm gần đây.

Giá đất huyện ven Hà Nội sẽ tiếp tục tăng cao

Giá đất huyện ven Hà Nội sẽ tiếp tục tăng cao

Theo EZ Property, trước đây giá đất hàng trăm triệu/m2 chỉ nằm trong các quận, khu vực trung tâm Hà Nội, tuy nhiên, hiện nay mức giá này tại ngoại thành đã trở nên rất phổ biến.

Tuấn “lúa”, tỷ phú trên vùng đất khó

Tuấn “lúa”, tỷ phú trên vùng đất khó

Cánh đồng Lung Lớn (xã Kiên Bình, huyện Kiên Lương, Kiên Giang) một thời khét tiếng phèn lợ, cây lúa còi cọc, dân cư thưa thớt. Sống nơi gian khó, nhiều người buộc phải ly hương đi tìm sinh kế. Nhưng bằng đôi tay, người trụ lại trở thành dân cố cựu và dần cải tạo đồng lúa đầy bông, trĩu hạt.