Việc áp dụng công nghệ thu phí không dừng là một chủ trương đúng đắn của Chính phủ nhằm nh bạch hóa kết quả thu phí và tăng giảm thiểu tình trạng ùn tắc tại các trạm thu phí vốn tồn tại lâu nay.
Hai tuần thực hiện thu phí không dừng đã cho thấy, tình trạng ùn tắc tại các trạm thu phí đã giảm đáng kể. Cao tốc TP.HCM - Long Thành – Dầu Giây vốn thường xuyên ùn tắc, nay tình trạng này cũng đã giảm hẳn, hầu như chỉ bị ùn ứ vào thời điểm cuối tuần khi lưu lượng phương tiện gia tăng hoặc xe bị sự cố kỹ thuật đọc thẻ hoặc giao dịch.
Tuy vậy, thu phí không dừng trên toàn bộ các tuyến cao tốc đã bộc lộ hàng loạt những bất cập cho thấy trách nhiệm không nhỏ của Bộ GTVT và các đơn vị liên quan, từ việc kích hoạt thẻ ảo, dán chồng thẻ, vênh giữa đầu đọc với thẻ, vênh giữa thẻ và đầu đọc của đon vị này với đơn vị khác khiến lỗi đọc thẻ diễn ra thường xuyên.
Đặc biệt, việc thiếu liên thông giữa tài khoản ngân hàng với tài khoản giao thông cũng khiến khách hàng gặp khó. Đó là chưa kể tình trạng nghẽn mạng khi chuyển khoản cũng sẽ khiến khách hàng khó chịu.
Trong văn bản phát đi ngày 30/7 - một ngày trước khi ETC được triển khai trên toàn quốc, Bộ GTVT cũng phải thừa nhận “việc tổ chức dán thẻ cho các phương tiện vẫn còn một số tồn tại, bất cập, chưa tạo sự thuận lợi, gây bức xúc cho người tham gia giao thông”.
Một số chuyên gia cho rằng, những bất cập vừa qua cho thấy công việc chuẩn bị cho việc thu phí không dừng còn nhiều thiếu sót, vừa cấp tập vội vàng, vừa thiếu sự điều phối, lường trước những bất cập có thể phát sinh trong quá trình chuẩn bị để có những giải pháp xử lý phù hợp.
Do vậy, để thuyết phục tài xế, doanh nghiệp sử dụng dịch vụ thu phí không dừng, Bộ GTVT, Tổng cục Đường bộ VN cần sớm công bố kế hoạch, lộ trình xử lý các bất cập nảy sinh bằng những kế hoạch cụ thể cho từng loại sự cố.
Chẳng hạn, theo yêu cầu của Bộ GTVT, trước ngày 5/8 phải chấm dứt tình trạng lỗi thu phí không dừng, xử lý tình trạng dán chồng thẻ trước ngày 15/8… Tuy vậy, thời hạn 5/8 đã qua, lỗi thu phí không dừng vẫn diễn ra.
Do vậy, Bộ GTVT ngoài việc giải quyết các bất cập, cần có hướng giải quyết, đồng thời đôn đốc các đơn vị khắc phục và thông tin rõ ràng để khách hàng nắm được.
Tương tự như vậy, ngày 15/8 là thời hạn cuối cùng để rà soát tình trạng dán chồng thẻ, Bộ GTVT, Tổng cục Đường bộ VN cũng cần thông tin về kết quả rà soát cũng như biện pháp xử lý mạnh tay với các nhà cung cấp dịch vụ vi phạm.
Đặc biệt, ngoài phương thức thanh toán bằng tài khoản giao thông hiện nay, cần đa dạng hóa hình thức thanh toán, từ thẻ trả trước, trả sau, liên thông ngân hàng để trừ trực tiếp từ tài khoản ngân hàng. Điều này hoàn toàn có thể thực hiện được, giống như thanh toán tiền điện thoại di động đang áp dụng để tăng sự lựa chọn cho khách hàng.
Có thể có những băn khoăn về chế tài hiện nay chưa đầy đủ để thực hiện truy thu đối với các chủ phương tiện cố tình không trả phí, song sẽ không thể thực hiện nếu không có sự chuẩn bị, kể cả về hành lang pháp lý lẫn chế tài.
Công nghệ thu phí không dừng mới ở giai đoạn 1 đã bộc lộ nhiều bất cập và không rõ về hướng khắc phục, thì việc thực hiện đến giai đoạn 4 là bỏ hết trạm thu phí và barie sẽ còn nhiều thách thức, đòi hỏi có sự chuẩn bị một cách bài bản, công phu, có lộ trình với những kế hoạch cụ thể để người dân nắm bắt và thực hiện.
Thu phí không dừng là loại dịch vụ đường bộ. Khi dịch vụ tạo được sự thuận tiện, thân thiện sẽ thu hút được khách hàng sử dụng, chứ không phải phải áp dụng các biện pháp hành chính./.