Nhóm có tên là Sài Gòn Xanh, với các thành viên đều có điểm chung là tình yêu dành cho thành phố và luôn đau đáu về trách nhiệm bảo vệ môi trường, cảnh quan đô thị.
Và dù mới hoạt động được khoảng 3 tháng, nhưng những bạn trẻ của nhóm đã làm thay đổi diện mạo của nhiều “điểm đen” về rác như: Kênh Hy Vọng (quận Tân Bình), rạch Xuyên Tâm (quận Bình Thạnh) và các kênh rạch ở quận 12, quận Gò Vấp, thành phố Thủ Đức…
Nhóm Sài Gòn Xanh được thành lập, một phần là do được truyền cảm hứng từ một nhóm tình nguyện có tên Padawara ở bên Indonesia, cũng có hoạt động về chủ đề này. Đồng thời cũng là xuất phát từ thực tế ô nhiễm tại các kênh rạch trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.
Thành viên trong nhóm Sài Gòn Xanh đều là các bạn rất trẻ, trong độ tuổi mười tám đôi mươi, có công việc chính là nhân viên phục vụ, tài xế xe công nghệ, sinh viên...vì vậy công việc dọn rác của nhóm thường bắt đầu vào khoảng 6-8 sáng.
Nếu có thời gian rảnh hoặc có ai trong nhóm tiện đường thì sẽ đi khảo sát trước, xem có "điểm đen" nào thì sẽ lấy điện thoại ra quay lại, liên hệ với chính quyền địa phương nhờ hỗ trợ xe rác, rồi hôm sau cả nhóm sẽ tập trung lại dọn dẹp. Người vớt rác, người kéo đến điểm tập kết, ai ai cũng sẽ chủ động, hăng hái, không ai nề hà việc gì.
Bạn Phan Nhân, sinh năm 1999, một thành viên từ những ngày đầu thành lập nhóm, tâm sự: "Thực sự mà nói thì nhóm chúng mình từ lúc mới đầu có 5 thành viên, tất cả cũng chưa ai nghĩ là có ngày sẽ làm công việc này. Tất cả anh em cũng đều e dè, cũng sợ, vì những thứ như mọi người thấy là cái mùi, cái rác thải, xác động vật, hay là kim tiêm cũng đều khiến mọi người dè chừng.
Nhưng khi mình trải nghiệm, mình xuống dọn rồi, thì mỗi lần dọn xong được một con kênh sạch sẽ thì anh em lại có cảm giác rất thoải mái. Và cùng với đó là được tất cả mọi người yêu mến, ủng hộ nên cũng là tiếp thêm động lực cho anh em. Mong là công việc này nó sẽ góp phần, dù chỉ là một chút ý nghĩa, tích cực gì đó đến cho mọi người, nên anh em vẫn có động lực để tiếp tục".
Vào thời điểm ban đầu thành lập, nhóm hoạt động cũng khá khó khăn, vì không phải ai cũng có thể chung lý tưởng này nên thành viên khá ít. Nhưng một vài thành viên của nhóm vẫn cứ lầm lũi đi dọn sạch rác, mặc kệ những lời bàn tán rằng mình làm chuyện không giống ai, vô thưởng vô phạt. Mới đầu nhóm có 5 thành viên, rồi 7 thành viên, và giờ là rất nhiều người tham gia vào công cuộc mà ban đầu được cho là "điên rồ" này.
Tuy nhiên, hầu hết các loại rác thải dưới kênh rạch đều rất độc hại, thỉnh thoảng còn có kim tiêm dính máu. Vì vậy để có thể làm việc an toàn, ngoài 3 lớp găng tay gồm: găng tay y tế, găng chống cắt và chống nước, các thành viên của nhóm còn trang bị những trang phục bảo hộ chuyên dụng và tiêm vắc xin uốn ván trước khi xuống kênh dọn rác. Mặc dù không phải là những lao động có thu nhập cao, nhưng toàn bộ quần áo bảo hộ, dụng cụ dọn rác, chi phí tiêm ngừa... đều là nhóm tự bỏ tiền túi.
Và không chỉ đối với Phan Nhân, mà với hầu hết các thành viên trong nhóm, sự ám ảnh về mùi hôi cũng như ô nhiễm của những kênh rạch đầy rác, trong những ngày đầu làm công việc, là điều không tránh khỏi:
"Đối với bản thân mình, theo mình cảm nhận thì ngày đầu tiên khi mà mình mặc bộ đồ bảo hộ, mình đặt chân xuống dưới con kênh để mình dọn thì cái mùi nó xốc lên. Đến khi mình về thì mình vẫn cảm giác được cái mùi đó, mỗi lần uống nước mình vẫn nghe lại cái mùi đó, và trong giai đoạn này mình còn cảm thấy chán ăn. Nhưng sau này mình quen với cái mùi này thì lại thấy nó bình thường.
Và mỗi lần dọn sạch được một con kênh mình lại cảm thấy rất thoải mái, cảm giác hài lòng và thỏa mãn khi công việc của mình nó tạo một cái gì đó ý nghĩa".
Trong mỗi buổi làm việc, nhóm cũng tranh thủ ghi lại những khoảnh khắc để làm các video đăng lên mạng xã hội, để có thể truyền thông điệp "ngừng xả rác bừa bãi" đến nhiều người hơn. Cũng có nhiều người bình luận nói các bạn ấy là “làm màu”, nhưng cả nhóm lại có quan niệm rằng, một hành động thì vẫn hơn vạn lời nói, ễn sao thực tế là bản thân vẫn có bắt tay vào làm để môi trường trở nên sạch hơn, còn quay video chỉ là hình thức lan tỏa thêm thông điệp.
Hoạt động chưa lâu, nên nhóm Sài Gòn Xanh vẫn đang tìm kiếm các giải pháp tốt để xử lý lượng rác thải sau khi dọn dẹp trên các kênh rạch. Ban đầu, nhóm xin các nhà dân xung quanh để nhờ rác, chờ xe thu gom đến lấy nhưng hiện tại nhóm thường đến trực tiếp phường để nhờ điều xe chuyên dụng đến, đưa rác đến bãi tập kết.
Mỗi khi nhóm dọn dẹp xong, nhóm đều sẽ nhờ người dân xung quanh làm một bảng nhắc nhở như "đừng xả rác xuống kênh rạch" hay "cấm đổ rác", với mong muốn mọi người nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, cùng chung tay dọn rác để biến Sài Gòn thành đô thị xanh.
Niềm vui và cũng là những kỷ niệm đáng nhớ của nhóm khi làm công việc này, đó là mỗi khi đến dọn rác tại một nơi nào đó, đều sẽ được người dân xung quanh ủng hộ. Nhiều người mua nước, bánh mì cho nhóm hoặc có người còn phụ các bạn ấy dọn dẹp luôn. Đáng nhớ nhất có lẽ là một lần, có một bác gái còn làm hẳn một bài thơ để tặng nhóm.
Bài thơ tuy có ngôn từ giản dị thôi, nhưng nó đã phần nào tiếp thêm động lực cho nhóm, để mỗi ngày sau này, thành phố sẽ có thể bớt đi một con kênh bị ô nhiễm, và ý thức bảo vệ môi trường sẽ lại được nhân rộng thêm.
Thấp thoáng bóng áo xanh
Trên dòng kênh vớt rác
Việc tưởng là rất nhỏ
Nhưng ý nghĩa vô cùng
Hòa vào cuộc sống chung
Là tấm lòng vĩ đại
Dù gian lao chẳng ngại
Dù dơ bẩn chẳng nề
Quốc, xẻng với rổ bê
Gom rác vào từng bọc
Công việc rất nặng nhọc
Và hôi thối vô cùng
Mồ hôi ướt đẫm lưng
Nhưng nụ cười vẫn nở
Dòng kênh được rộng mở
Bởi rác đã sạch bong
Các cháu đã góp công
Để dòng kênh thông thoáng
Vì ngày mai tươi sáng
Một Sài Gòn mãi xanh.
Các bạn thân mến.
Nếu trong những phút giây của cuộc sống thường ngày hay trên những con đường mà các bạn đi qua, có những câu chuyện khiến các bạn nhớ mãi về tình người, tình yêu cuộc sống, rất mong các bạn hãy chia sẻ với chúng tôi qua fanpage: Thiên lý hữu tình, hoặc email: thienlyhuutinhfm91@gmail.com.
Chương trình phát sóng chiều thứ Ba, phát lại chiều thứ Năm hàng tuần trên kênh VOV Giao thông. Để nghe thêm hoặc nghe lại chương trình trên các thiết bị di động, thính giả có thể truy cập website vovgiaothong.vn, các ứng dụng: Spotify, Apple Podcast (trên hệ điều hành iOS); Google Podcast (trên hệ điều hành Android); rồi sau đó gõ từ khoá: VOVGT, VOV giao thông; hoặc gõ tên các chương trình.