Tuy nhiên đây là mô hình công nghệ mới tại nước ta nên cần sớm có các tiêu chuẩn, quy chuẩn làm cơ sở pháp lý để triển khai thuận lợi. Bởi khi chúng ta “Mở đường” cho cân xe tự động sẽ giúp “triệt đường” xe quá tải”.
Với những thùng xe quá khổ, quá tải "giống container" lợi dụng quy định để trở thành tổ hợp vận chuyển hàng khối lượng lớn, vượt nhiều lần so với tải trọng cho phép cần phải rà soát lại quy định nhằm siết chặt việc cấp phép lưu hành, mặt khác ra quyết định thu hồi giấy phép đã cấp cho phương tiện chở hàng quá khổ.
Tuy nhiên, trên thực tế, không chỉ những chiếc container mạo danh mà còn rất nhiều phương tiện chở hàng quá khổ giới hạn, quá tải trọng chưa được phát hiện, do lực lượng chức năng còn mỏng, các chủ xe, lái xe tìm mọi cách để trốn tránh, lưu thông vào ban đêm nhằm qua mặt lực lượng chức năng.
Trong khi các doanh nghiệp đặt nặng vấn đề lợi nhuận, nếu cơi nới thành, thùng sẽ chở được nhiều và giảm giá thành vận chuyển nên cố tình tìm cách vi phạm trong khi hiện, lực lượng chức năng đang phải kiểm soát tải trọng bằng cân xách tay di động, trạm cân di động nên hiệu quả còn chưa cao.
Để giải quyết khó khăn này, việc triển khai lắp đặt hệ thống kiểm soát tải trọng xe tự động là giải pháp cần được ưu tiên hiện nay.
Nếu như các loại hình cân tải trọng cũ phải cần đến lực lượng thanh tra thường xuyên túc trực giám sát, đo lường thành thùng, khối lượng xe một cách thủ công, thì hệ thống cân điện tử với camera chuyên dụng, tích hợp thiết bị cảm biến đặt dưới mặt đường, hệ thống cân tự động kiểm soát các thông tin, như: Tên chủ xe, khối lượng hàng hóa được phép chở, kích thước thành thùng…
Sau đó sẽ tự động phân tích, tính toán phương tiện có vi phạm tải trọng không. Nhờ công nghệ hiện đại, hệ thống cân này có thể tính tải trọng xe ở trạng thái dừng hoặc di chuyển ở vận tốc đến 80km/h trong 3-10 giây.
Dữ liệu các xe vi phạm được truyền về phần mềm kiểm soát tải trọng xe của đơn vị quản lý, vận hành trích xuất và chuyển kết quả cân đối với những xe vi phạm cho lực lượng chức năng “phạt nguội”.
Về hiệu quả kinh tế, mô hình trạm cân tự động sẽ giảm khoảng 70% tổng mức đầu tư, lắp đặt cho 1 trạm kiểm tra tải trọng xe tự động so với trạm kiểm tra tải trọng xe cố định trước đây; giảm chi phí cho việc quản lý, bảo trì, vận hành, khai thác dữ liệu và xử phạt vi phạm, giảm nhân sự vận hành, khai thác và xử phạt vi phạm.
Việc xử phạt theo hình thức này sẽ giải quyết được vấn đề là nhân viên vận hành cân và lực lượng chức năng có thẩm quyền xử phạt không trực tiếp ra đường để dừng xe, kiểm tra và xử phạt vi phạm, tránh được tiếp xúc và va chạm với người vi phạm. Con người không thể can thiệp vào quá trình cân kiểm tra, xử phạt theo quy định.
Được biết, hiện Cục đường bộ Việt Nam đã trình Bộ GTVT dự thảo Thông tư quy định về quản lý và hoạt động trạm kiểm tra tải trọng xe, trong đó nội dung chính là điều chỉnh trạm kiểm tra tải trọng xe tự động và trạm kiểm tra tải trọng xe lưu động, làm cơ sở pháp lý để thực hiện.
Bên cạnh đó, hoàn thiện tiêu chuẩn làm cơ sở để áp dụng lắp đặt tại các đường cửa ngõ Hà Nội và đường cao tốc Pháp Vân - Ninh Bình, đây là tiền đề để áp dụng cho các trạm kiểm tra tải trọng xe tự động trong cả nước. Vấn đề bây giờ là Bộ GTVT cần sớm ban hành quy chuẩn này để đáp ứng đề nghị từ các địa phương và yêu cầu từ thực tiễn.
Đồng thời, Bộ Giao thông Vận tải xem xét chỉ đạo các dự án đầu tư xây dựng đường bộ mới, nhất là các dự án đường cao tốc phải đưa hạng mục cân tự động vào công trình đường bộ để đầu tư đồng thời, sau đó triển khai từng bước đầu tư trạm cân tự động trên các tuyến đường giao thông huyết mạch, mật độ phương tiện cao, nhất là các phương tiện vận chuyển hàng hóa khối lượng lớn.
Mô hình kiểm soát tải trọng tự động mang lại nhiều lợi ích trong quá trình quản lý, xử lý vi phạm trật tự ATGT. Với việc sớm có các quy chuẩn cụ thể, hy vọng hệ thống sẽ được triển khai rộng rãi và đi vào hoạt động hiệu quả, góp phần xây dựng hệ sinh thái giao thông thông nh, hiện đại.