Hướng dẫn vận tải hàng hóa theo 4 cấp độ dịch, đã thực sự gỡ khó cho vận tải hàng hóa?

Cần lưu ý gì để vận tải hàng hóa được an toàn, thông suốt?

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Dù rất mong chờ hướng dẫn của Bộ Y tế với việc quy định những người tiêm đủ 2 mũi, những ca F0 khỏi bệnh có thể đi lại, làm việc, song khi dự thảo quy chế được đưa ra, ông Bùi Văn Quản, Chủ tịch Hiệp hội vận tải hàng hóa TP. HCM vẫn tỏ ra băn khoăn, bởi hướng dẫn này mới chỉ đề cập việc đi lại của những đối tượng này.

Trong khi đó, Hiệp hội vận tải hàng hóa TP. HCM chỉ còn hơn 2.000 người chưa tiêm đủ 2 mũi vaccine nhưng vẫn phải phụ thuộc vào giấy xét nghiệm, rất mất thời gian và cho phí cho doanh nghiệp:

"Không nên chọn giải pháp xét nghiệm nữa. bây giờ người ta 2 mũi rồi còn xét nghiệm gì nữa, tới cơ quan y tế thì phải va chạm với cộng đồng xã hội, rồi nguồn lây nhiễm bởi chỉ số của Thành phố, 1 ngày hơn 5 nghìn ca mà vẫn lôi nhau ra xét nghiệm thì còn lây ra thêm".

Đối chiếu với những quy định đưa ra tại dự thảo hướng dẫn của Bộ Y tế, bà Phan Thị Thu Hiền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ VN cũng cho hay, dự thảo hướng dẫn của Bộ Y tế cần cụ thể hơn đối với đội ngũ lái xe vận tải, nhất là vận tải hàng hóa cả 4 vùng theo nguy cơ dịch, chứ không thể mãi duy trì yêu cầu xét nghiệm bắt buộc:

"Đối với vận tải đường bộ, chúng tôi cũng mong chờ những hướng dẫn chi tiết, cụ thể. Nếu tình hình bình thường mới thì quy định cho lái xe đã tiêm 1 mũi hoặc đầy đủ 2 mũi vaccine hoặc F0 khỏi bệnh thì có những quy định gì thuận lợi hơn trong việc giảm hơn nữa xét nghiệm cho lái xe, giảm chi phí cho doanh nghiệp".

Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô VN cũng cho rằng, đặc trưng của vận tải là nội vùng và liên vùng. Song, tại dự thảo hướng dẫn “Thích ứng an toàn với dịch Covid-19” của Bộ Y tế đưa ra mới chỉ quy định các điều kiện lưu thông hàng hóa của cả 4 vùng, chưa quy định rõ với các trường hợp phương tiện từ vùng 1 qua vùng 4 và ngược lại:

"Nếu nó chỉ đi qua thôi, nhất là chỉ đi trên các tuyến Quốc lộ mà lại áp vào chỉ vì nó có đi qua một vài chục cây số của khu vực thực hiện cấp độ 4 mà lại áp vào điều kiện “anh có đi qua khu vực đó anh phải chịu các điều kiện ngặt nghèo như ở cấp độ 4 thì sẽ gây khó khăn không cần thiết".

Ở góc độ khác, ông Đặng Thế Phương, Phó Chủ tịch Hiệp hội vận tải Hải Phòng cũng băn khoăn khi quy định đưa ra những mỗi địa phương vẫn áp dụng một kiểu:

"Đáng ra một văn bản của Bộ Y tế thì các tỉnh, thành phố chỉ theo một cái đấy thôi, của Bộ Giao thông thì các tỉnh chỉ theo Bộ Giao thông thì người dân, doanh nghiệp chỉ search một cái là người ta xem, còn bây giờ sang ra phải xem hết xem y tế Hải Phòng thế nào, y tế Hưng Yên thế nào cho xe còn chạy".

Tại Hội nghị đối thoại với Thủ tướng Chính phủ về các giải pháp tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn ra hôm qua, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xử lý nghiêm những tỉnh đề ra những quy định riêng, làm khó ngành vận tải và doanh nghiệp:

"Kiến nghị Thủ tướng Chính phủ nên xem xét trách nhiệm một số Chủ tịch UBND tỉnh và giám đốc Sở Tư pháp nếu ban hành văn bản trái với Chính phủ, trái với chỉ đạo chung thì phỉa xử lý trách nhiệm. Nếu chúng ta làm 1 -2 đơn vị thì tôi tin giao thông sẽ thông suốt".

Cũng tại Hội nghị này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Bộ hướng dẫn của Bộ Y tế đã được lấy ý kiến các Bộ, ngành và doanh nghiệp. Bộ hướng dẫn này sẽ được tiếp tục lấy ý kiến chuyên gia trước khi ban hành.

Thủ tướng Chính phủ cũng nhấn mạnh: việc chống dịch là ưu tiên hàng đầu, nhưng phạm vi phải nhỏ nhất, hẹp nhất có thể, nhưng phải quyết liệt và chặt chẽ và thống nhất từ trên xuống dưới:

"Với một tinh thần là nhỏ nhất, hẹp nhất có thể, nhưng phải quyết liệt và phải chặt chẽ, chính sách phải tập trung thống nhất và chuyên sâu, tổ chức thực hiện phải phân cấp và linh hoạt phù hợp với tình hình cụ thể, nhưng phải có kiểm soát. Kiểm soát ở đây là nếu như anh có gì thay đổi khác với những nguyên lý cơ bản thì anh phải báo cáo cấp trên một cấp".

Dịch Covid-19 đang từng bước được khống chế, nhiều địa phương đã dỡ bỏ giãn cách xã hội, tạo tiền đề cho việc khôi phục lại sản xuất, kinh doanh.

Để thực hiện được điều đó, việc tiên quyết là phải tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển, lưu thông hàng hóa, cùng với đó là hướng dẫn một cách chi tiết hơn cho các lĩnh vực, các địa phương thực hiện, tránh tình trạng mỗi nơi một kiểu.

Góc nhìn của VOVGT: Không để “trên thông, dưới tắc” trong vận chuyển, lưu thông hàng hóa

Có thể nói, dù mới chỉ là dự thảo hướng dẫn “Thích ứng an toàn với dịch Covid-19”, trong đó vận tải hàng hóa được hoạt động ở cả 4 cấp độ dịch, từ vùng có nguy cơ thấp đến những vùng có nguy cơ rất cao, đã phần nào đáp ứng mong mỏi của cộng đồng doanh nghiệp, không chỉ đơn thuần là doanh nghiệp vận tải.

Song đi vào chi tiết, nhiều doanh nghiệp, đơn vị vẫn còn những băn khoăn, lo lắng, bởi chỉ vài tiếng sau khi dự thảo hướng dẫn được đưa ra, 8 Hiệp hội ngành hàng như: Lương thực - thực phẩm TP.HCM, Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, Dệt may Việt Nam… đã có kiến nghị gửi Chính phủ và cho rằng nhiều quy định trong dự thảo chưa chưa phù hợp với mức độ phủ vaccine và năng lực y tế của các địa phương.

Cụ thể, dự thảo của Bộ Y tế đưa ra khá rõ ràng với năm chỉ tiêu để đánh giá, song mới chỉ có một hướng dẫn chung, chưa tính đến sự khác biệt về tình hình dịch giữa các vùng trong cả nước nên thiếu tính linh hoạt, nhiều quy định vẫn mang mục tiêu “không Covid”, chứ chưa hoàn toàn “sống chung với Covid-19”.

Chẳng hạn, việc chưa đảm bảo giảm được tử vong, do thiếu chỉ tiêu tỉ lệ lấp đầy giường bệnh và giường chăm sóc tích cực cho các ca cần điều trị tích cực, nên nếu chiếu theo quy định trong dự thảo (hơn 80% số người trên 50 tuổi được tiêm đủ liều vắc xin) thì TP.HCM phải ở cấp độ 4 còn rất lâu, và sẽ lãng phí vaccine vì những người tiêm đủ vẫn không được đi làm.

Hiệp hội các ngành hàng cũng cho rằng, việc thắt chặt quá mức các vùng dịch, xét nghiệm nhiều kể cả khi đã tiêm đủ vaccine, dẫn đến có thể lãng phí không cần thiết. Nếu áp dụng tiêu chí dịch cấp độ 1 (nguy cơ thấp) cho các vùng đang kiểm soát tốt dịch bệnh khi chưa tiêm đủ vaccine sẽ có nguy cơ vỡ trận, do đó cần điều chỉnh chi tiết.

Mặt khác, việc thiếu những hướng dẫn chi tiết rất dễ khiến các địa phương áp dụng thiếu nhất quán. Dẫn chứng về điều này, một Hiệp hội tại TP.HCM phản ánh, tại Khu công nghiệp Long Hậu (tỉnh Long An) yêu cầu các doanh nghiệp xét nghiệm đối với những doanh nghiệp thực hiện “3 tại chỗ”.

Tuy vậy, năng lực xét nghiệm tại Khu công nghiệp này không đáp ứng được nhu cầu, trong khi lại không cho phép doanh nghiệp thuê đơn vị xét nghiệm tại địa phương khác. Điều này dẫn đến tình trạng ùn ứ cả người và phương tiện vận chuyển hàng hóa đến khu công nghiệp, ảnh hưởng đến tiến độ sản xuất của doanh nghiệp.

Do vậy, để tháo gỡ cho lưu thông hàng hóa, ngoài việc quy định xe vận chuyển hàng hóa được lưu thông ở cả 4 cấp độ dịch, các tiêu chí đánh giá mức độ dịch phải và linh hoạt, phù hợp với hoàn cảnh thực tế ở các địa phương, bởi nếu áp đúng 5 tiêu chí như dự thảo hướng dẫn đưa ra, nhiều địa phương đang kiểm soát tốt dịch khó đáp ứng yêu cầu về mật độ bao phủ vaccine.

Ngoài ra, những địa phương đã bao phủ vaccine theo mức đặt ra, nhưng tỷ lệ mắc COVID-19 hoặc tỷ lệ ca mắc trở nặng vẫn ở mức cao, nếu chiếu theo 5 tiêu chí này những địa phương có tỷ lệ mắc COVID-19 cao TP.HCM rất khó đáp ứng, khả năng mở cửa càng bị hạn chế. 

Bên cạnh đó, Bộ Y tế cần có hướng dẫn cụ thể, chi tiết hơn cho việc lưu thông nội vùng, liên vùng, điều kiện đối với lái xe đã tiêm 1 mũi, tiêm đủ 2 mũi vaccine hoặc các ca F0 khỏi bệnh để tạo sự thống nhất trong thực hiện, tránh tình trạng mỗi nơi một kiểu.

Bởi trước đó, dù Chính phủ, Thủ tướng Chỉnh phủ đã có những chỉ đạo, quán triệt về việc lưu thông hàng hóa, nhưng không ít địa phương vẫn viện lý do an toàn phòng dịch để đặt ra các quy định gây khó cho người dân, doanh nghiệp.

Một con số đáng lo ngại do Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) đưa ra mới đây cho thấy, số lượng các nhãn hàng lớn tính toán phương án rời khỏi Việt Nam đã tăng từ 20% vào đầu năm 2021 lên 30%.

Do vậy, nếu việc tháo gỡ cho vận tải hàng hóa không được thực hiện một cách quyết liệt và hiệu quả, không chỉ sức chịu đựng của doanh nghiệp cạn kiệt, mà khả năng phục hồi kinh tế sau khi dịch được khống chế sẽ bị ảnh hưởng.