Chỉnh gương chiếu hậu như thế nào để triệt tiêu điểm mù tối đa?

Trong một bài báo từ năm 1995 do Hội kỹ sư ô tô Mỹ (SAE) đăng tải hướng dẫn cách điều chỉnh 2 gương phía ngoài để triệt tiêu điểm mù của xe. Tuy nhiên, cái khó ở chỗ là làm thế nào để người điều khiển phương tiện có thể làm quen với các vị trí gương mà SAE hướng dẫn. 

Bởi lẽ, nhiều người đã quen sử dụng gương bên trong để quan sát diễn biến phía sau, mà gương phía ngoài lại chỉ được dùng để phản chiếu vùng không gian mà người lái không thể quan sát bằng gương trong xe. 

Hãy tưởng tượng bạn đang lái chiếc xe màu xanh dương, phía bên trái trong ảnh là vùng không gian lái xe không nhìn thấy (vùng mù), khi bạn điều chỉnh gương để hiển thị hình ảnh trong vùng mù (fig.1/xe màu đỏ) thì gương phía ngoài sẽ không còn hiển thị xe bạn đang điều khiển (xe màu xanh dương). Nhưng khi điều chỉnh gương theo cách truyền thống (fig.2), gương sẽ hiển thị rõ xe bạn lái trong khi xe màu đỏ lại biến mất.

Về phía bên phải là vùng nhìn quan sát được, khi điều chỉnh hướng tới điểm mù (fig.4) thì gương phía ngoài sẽ cho thấy xe màu xanh lục ngay sau khi nó thoát khỏi tầm nhìn của gương bên trong xe (fig.3). Và nếu điều chỉnh theo cách truyền thống (fig.5), gương phía ngoài sẽ phản chiếu hình ảnh cũng thuộc tầm nhìn như của gương bên trong (fig.3).

Để làm rõ hơn về vấn đề này, anh Nghĩa – giáo viên tại trung tâm dạy lái xe Nguyễn Sơn cho biết, có rất nhiều yếu tố tạo nên điểm mù trên ô tô như đặc điểm thiết kế của xe, tư thế ngồi lái… và điều chỉnh gương chưa hợp lý cũng là trường hợp thường gặp gây ra điểm mù. Việc điều chỉnh gương chiếu hậu ngoài sai sẽ tạo ra việc trùng tầm nhìn với vùng nhìn của gương chiếu hậu bên trong xe, khiến gia tăng thêm phần diện tích khoảng mù phía sau xe.

Hiện nay, có 2 cách điều chỉnh gương phổ biến mang lại hiệu quả cao đối với từng người điều khiển gồm cách chỉnh gương có góc nhìn hẹp và cách chỉnh gương có góc nhìn rộng.

Cách chỉnh gương có góc nhìn hẹp – đây là cách truyền thống với việc điều chỉnh gương chiếu hậu ngoài xe 2 bên kiểu hất lên, gập xuống theo trục ngang (điều chỉnh đến vị trí có thể quan sát 1/2 tay nắm cửa trước ở mép gương dưới) và đưa ra, quay vào theo trục dọc (ước lượng hình ảnh phần hông xe chiếm 1/4 chiều ngang và bên sườn xe, gần đuôi xe chiếm khoảng 3/4).  

Cách điều chỉnh này có ưu điểm là giúp người điều khiển quan sát tối đa phần đuôi xe mình, dễ dàng quan sát khi di chuyển vào bãi đỗ hay trong những con ngõ hẹp. Mặc dù đây là cách truyền thống nhưng chỉ phát huy được khoảng 70% khả năng quan sát điểm mù. Và nó có nhược điểm là cho thấy tương đối phần thân xe khi để tầm mắt ở vị trí tựa đầu ghế lái nên sẽ tạo ra điểm mù lớn bên hông xe mà người lái không thấy được.

Điều này có thể gây nguy hiểm cho các lái xe khi không bao quát được hết điểm mù 2 bên thân xe và giảm tầm quan sát phía sau.

Cách chỉnh gương có góc nhìn rộng – đây là phương pháp mới được nhiều lái xe khuyến khích sử dụng vì có hiệu quả triệt tiêu điểm mù tối ưu. Trước tiên, hãy nghiêng đầu đến vị trí gần chạm vào thành xe, điều chỉnh gương chiếu hậu bên trái cho tới khi phần thân xe chỉ còn lại 1/4 hình ảnh trong gương và nhìn thấy 3/4 phần đuôi xe. Sau đó, đưa đầu về chính giữa xe (giữa 2 ghế trước), nhìn vào gương chiếu hậu bên phải và điều chỉnh cho tới khi quan sát được toàn bộ 1/4 góc bên phải phía sau.

Chỉ với những bước trên, lúc này cả 2 gương phía ngoài đều được mở rộng về 2 bên và giúp lái xe có tầm nhìn rộng tối đa. Do kích thước gương và cấu trúc mỗi xe khác nhau, nên cần kiểm tra lại xem đã tối thiểu phần điểm mù hay chưa. 

Tuy nhiên, khi sử dụng cách điều chỉnh gương này lần đầu tiên, đa số nhiều lái xe sẽ cảm thấy không quen hay có cảm giác mất an toàn. Do không thấy phía đuôi xe trong gương, dẫn đến khó xác định được vị trí gương chiếu hậu đang phản chiếu ở khu vực nào. Chưa kể đến việc, khi lùi/đỗ xe trên cung đường hẹp sẽ gây bất tiện vì khó quan sát được phần đuôi xe.

Để đảm bảo an toàn và thuận tiện nhất, tùy theo nhu cầu của người sử dụng, có thể tùy chỉnh vị trí gương linh động theo 2 cách trên.

Lưu ý một điều trước khi điều chỉnh gương chiếu hậu, nên chỉnh vị trí ghế ngồi cho thoải mái. Bởi nếu chỉnh cố định gương rồi, đến khi thay đổi vị trí ghế ngồi, tầm nhìn trong gương sẽ bị thay đổi, dẫn đến việc không xác định được tối đa diện tích khoảng mù.

Ngoài ra, không nên điều chỉnh gương khi đang di chuyển, vì dễ gây mất tập trung, có thể dẫn đến mất lái gây nguy hiểm và còn không cân bằng chính xác được vùng mù cần phản chiếu. Khi lùi xe trong địa hình xấu nên điều chỉnh gương phía ngoài 2 bên gập xuống một khoảng nhỏ trước khi lùi để nhìn thấy rõ phần đuôi xe gần mặt đường nhằm tránh va chạm với chướng ngại vật nằm dưới thấp.