Vụ thâu tóm đất ở Thanh Trì: Doanh nghiệp nói “đã chuyển nhượng”, nhân viên thừa nhận “chỉ thuê đất của dân”!?

Nội dung được đăng tải trên một tờ báo tại Hà Nội, chủ yếu xoay quanh lời khẳng định: công ty Hoàng Hà có thỏa thuận chuyển nhượng đất hợp pháp với các hộ dân xã Vạn Phúc.

Sau khi đọc kỹ phản hồi công khai này từ doanh nghiệp, bà con nông dân và những người trong cuộc có những chia sẻ mới, lần đầu với Ban VOV Giao thông Quốc gia xung quanh vụ thâu tóm đất ly kỳ, có một không hai này.

>>> Loạt bài: Vụ thâu tóm đất ở Thanh Trì

Phần phản hồi của công ty TNHH xây dựng công trình Hoàng Hà trên một tờ báo ở Hà Nội gồm một số nội dung đáng chú ý: Công ty này khẳng định, đã ký hợp đồng chuyển nhượng đất với 225 hộ dân ở bãi Tân Bồi 3, xã Vạn Phúc, huyện Thanh Trì vào năm 2007. Từ đó làm căn cứ để được Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội cho phép thuê gần 5ha đất nông nghiệp để mở bãi chứa vật liệu xây dựng.

Theo công ty Hoàng Hà, tháng 11/2024, Cơ quan cảnh sát điều tra, Công an huyện Thanh Trì đã xác minh đơn tố giác của một số hộ dân xã Vạn Phúc, và quyết định không khởi tố vụ án hình sự, kết luận “Vụ việc không có việc phạm tội xảy ra”. Nếu các hộ dân không chấp thuận văn bản trả lời của chính quyền địa phương và cơ quan Công an, Công ty Hoàng Hà cho biết, “sẵn sàng giải quyết tranh chấp dân sự tại Tòa án theo đúng quy định tại Điều 26, Bộ luật Tố tụng dân sự”.

Anh Lã Ngọc Tuân (45 tuổi), con bà Phạm Thị Sửu, người gửi đơn tố cáo Công ty TNHH xây dựng công trình Hoàng Hà về hành vi lừa đảo, chiếm đoạt 184m2 đất của gia đình, đã tức tốc nghỉ làm và trở về quê để bày tỏ quan điểm.

Anh không hề có mặt tại địa phương vào năm 2007, thời điểm ký hợp đồng mà công ty Hoàng Hà khẳng định: “Bên UBND xã Vạn Phúc và công ty Hoàng Hà đã chuyển từ thỏa thuận cho thuê đất sang hợp đồng chuyển nhượng đất. Trên thực tế, bố tôi tên là Lã Văn Bẹt, thường gọi là Lã Văn Chiến. Trong bản sao hợp đồng lại lấy Lã Văn Chiến, chữ ký giả mạo của Lã Văn Chiến. Bố tôi có biết chữ đâu, không biết ký, chỉ biết điểm chỉ thôi. Còn mẹ tôi là Phạm Thị Sửu, nhưng tên và chữ ký trong bản sao hợp đồng là Nguyễn Thị Sửu. Còn về phần tôi, từ năm 2001 đến 2017, tôi sinh sống và công tác ở tận Sơn La cơ”.

Chị Lã Thị Thủy, con gái ông bà Lã Văn Hồng, Đặng Thị Thanh, cũng trở về quê để lên tiếng cùng các nông dân già cả ở Vạn Phúc, Thanh Trì. Theo chị, toàn bộ chữ ký của bố mẹ mình trong bản sao hợp đồng là giả mạo. Cá biệt, có hộ gia đình ông Nguyễn Văn Mão và Hoàng Minh Thảo, dù đã chết, nhưng vẫn có… chữ ký bán đất cho công ty Hoàng Hà: “Người đã chết mà còn có chữ ký trên văn bản chuyển nhượng, người không biết chữ cũng ký được. Bản thân tôi có đất, không ký gì mà vẫn bán đất được!? Tôi không nghĩ UBND xã Vạn Phúc và công ty Hoàng Hà lại làm những điều trắng trợn, không thể tin được như thế”.

Bà Đặng Thị Thanh, người đâm đơn tố giác ông Tổng giám đốc Hoàng Văn Lâm và Công ty TNHH xây dựng công trình Hoàng Hà, nhận định: Những câu trả lời của công ty Hoàng Hà đã phớt lờ nhiều điểm phi lý trong quá trình họ “thâu tóm” đất nông nghiệp của dân.

Thứ nhất, doanh nghiệp này không đề cập kiến nghị lớn nhất của bà con xã Vạn Phúc là công khai bộ hợp đồng chuyển nhượng gốc mà công ty cho là hợp pháp. Bộ hợp đồng này được nêu rõ trong bản sao là lập 4 bản, trong đó bên chuyển nhượng (bà con nông dân) giữ 1 bản, bên nhận chuyển nhượng (Công ty Hoàng Hà) giữ 2 bản, 1 bản lưu tại UBND xã. Đại diện UBND xã Vạn Phúc đã trả lời phỏng vấn VOV Giao thông là… không còn lưu!?

Đáng chú ý, hợp đồng chuyển nhượng gốc biến mất, trong khi thỏa thuận cho thuê đất còn nguyên chữ ký và dấu đỏ công ty Hoàng Hà, bà con vẫn giữ!?

Thứ hai, trong biên bản hội nghị công ty Hoàng Hà và chính quyền xã thống nhất về việc chuyển nhượng đất, điều bất ngờ là không có chữ ký của… bà con nông dân, là những người bán đất. Chi tiết này được xác nhận trong kết luận số 45 ngày 30/1/2018 của đoàn kiểm tra UBND huyện Thanh Trì.

Thứ ba, công ty Hoàng Hà khẳng định “đã làm đúng các quy định của pháp luật”, nhưng cũng theo kết luận 45 của UBND huyện Thanh Trì, văn bản được cho là hợp đồng chuyển nhượng mà công ty Hoàng Hà làm căn cứ xin chuyển mục đích sử đụng đất lại được UBND xã Vạn Phúc chứng thực sai quy định pháp luật (tại Nghị định 75/2000 của Chính phủ và Thông tư 03/2001 của Bộ Tư pháp). Cụ thể: Không nhận hồ sơ qua bộ phận “một cửa”, không có phiếu yêu cầu công chứng, chứng thực, không có lời chứng, không có sổ chứng thực và không lưu trong sổ chứng thực.

Thứ tư, chưa có dấu hiệu nào cho thấy các bên chuyển nhượng đã làm thủ tục đăng ký biến động đất đai, chưa có dấu hiệu nộp thuế chuyển nhượng đất. Đại diện UBND xã Vạn Phúc từng thừa nhận trên sóng VOV Giao thông: Một số hợp đồng mà công ty Hoàng Hà dựa vào cho tới nay là “vô hiệu”.

Thứ năm, trong cùng một ngày 30/1/2018, Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Trì Đặng Đức Quỳnh ký 2 văn bản. Văn bản đầu tiên là kết luận số 45 của đoàn kiểm tra UBND huyện nêu sai phạm về chứng thực hợp đồng chuyển nhượng của UBND xã Vạn Phúc, ghi nhận hàng loạt điểm bất hợp lý như đã nêu, nhưng đồng thời với đó là văn bản số 218 trả lời đơn kiến nghị “đòi đất” của người dân xã Vạn Phúc là “không có căn cứ”. Văn bản không đề cập hậu quả của sai phạm của cán bộ cấp xã gây ra đối với thiệt hại của bà con nông dân.

Bà Đặng Thị Thanh mong mỏi:“Chúng tôi đương muốn, ông chủ tịch UBND TP.Hà Nội, Bộ Công an vào cuộc, thanh tra lại những điều khuất tất bà con chúng tôi thắc mắc gần chục năm nay rồi”.

Theo nguồn tin của Ban VOV Giao thông Quốc gia, một nhân viên xin giấu danh tính, từng làm việc cho công ty TNHH xây dựng công trình Hoàng Hà, nhân chứng sống trong các cuộc họp giữa công ty Hoàng Hà với chính quyền xã, các hộ dân, đã có chia sẻ về nội tình vụ việc.

Có hai điểm chính người nhân viên này chia sẻ: Một số hộ dân đồng thuận ký hợp đồng và nhận tiền. Tuy nhiên, phần lớn còn lại đều là thỏa thuận cho thuê đất. Người này không hiểu tại sao, bẵng đi một thời gian, trong các văn bản đều không còn chữ “cho thuê” nữa, thay vào đó là “hợp đồng chuyển nhượng”.

“Ở trên cuộc họp, biên bản với hợp tác xã, ủy ban, đảng ủy thì đều nói rằng, công ty Hoàng Hà thuê đất thôi. Hết thời hạn Nghị định 64 (căn cứ người dân được giao đất canh tác dài hạn 20 năm, hết hạn vào năm 2017 – PV) sẽ trả lại đúng nguyên trạng cho dân. Trong các cuộc họp, người dân có ý kiến, họ làm bê tông trả lại đất thì sao canh tác được, thì công ty mới ra cam kết trả lại nguyên trạng. Nhưng sau này, tất cả biên bản đấy, họ sẽ không đưa ra cho công an.

Vì tôi đã từng đọc qua, có người chụp ảnh cho tôi xem thì nó không giống những gì mà tôi biết trước đó. Có thể có 5 cuộc họp, họ chỉ đưa ra biên bản 1-2 cuộc họp để không dính líu gì đến việc cho thuê đất. Biên bản đều nêu rõ thuê đất, để giúp công ty Hoàng Hà chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang bãi tập kết vật liệu xây dựng. Đề nghị bà con ký vào hợp đồng này, giá tiền thuê là bao nhiêu, dựa trên giá như thế nào…”.

(* Ghi âm nhân chứng đã được thay thế để bảo mật nguồn tin)

Bình luận về chi tiết mới được tiết lộ từ nội bộ công ty TNHH xây dựng công trình Hoàng Hà, luật sư Nguyễn Hải Lăng, người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của bà con thôn 2, thôn 3, xã Vạn Phúc cho rằng, đây là phát hiện mới có thể giúp đẩy nhanh tiến trình xác minh, điều tra rõ những điểm mờ của vụ việc.

Theo luật sư Hải Lăng, công ty Hoàng Hà đã mập mờ trong việc vừa muốn thuê đất, vừa muốn chuyển mục đích sử dụng đất bằng động tác “mượn sổ đỏ” của bà con. Thực tế, nếu muốn chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chủ thể phải nắm quyền sử dụng trên khu đất đó, đồng nghĩa cần phát sinh chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Luật sư Hải Lăng nhận định, sự mập mờ này còn thể hiện ở việc công ty Hoàng Hà có 2 lần đề nghị thuê đất của bà con, lần thứ nhất với giá 200 nghìn đồng/360m2/năm; lần thứ hai là 90 nghìn đồng/m2. Tuy nhiên, lần thứ hai đã bị “hô biến” thành hợp đồng chuyển nhượng.

“Hình dung thế này cho dễ hiểu. Hợp đồng chuyển nhượng gốc giữa công ty Hoàng Hà với các hộ dân chính là móng nhà. Các văn bản sau chỉ là bức tường, cột chống ngôi nhà thôi. Người dân Vạn Phúc cho rằng, họ không ký hợp đồng này, thì có thể hiểu, ngôi nhà công ty Hoàng Hà đang xây trên cát, không có móng. Những điều khác là vô nghĩa.

Công ty Hoàng Hà cứ hướng người dân đi kiện dân sự. Bà con không có bản hợp đồng gốc, thì kiện cái gì? Người dân nói với tôi, họ không đồng ý khởi kiện dân sự, ông Hoàng Văn Lâm, công ty TNHH xây dựng công trình Hoàng Hà có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, có thể là tội giả mạo giấy tờ, vi phạm quy định quản lý đất đai, thậm chí là tội lừa đảo, chiếm đoạt tài sản”.

Theo cập nhật mới đây của nhóm phóng viên, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội đã nhận đơn của bà con xã Vạn Phúc, chuyển đơn tới Chủ tịch UBND Tp.Hà Nội để làm rõ hai điểm: Đề nghị xem lại yêu cầu công ty Hoàng Hà cung cấp 89 hợp đồng gốc gửi cơ quan giám định của Bộ Công an; Rà soát hồ sơ, trình tự, thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất của công ty Hoàng Hà, nhất là trách nhiệm của UBND TP cấp phép khi các bên không đảm bảo quy định pháp luật.

Ban VOV Giao thông Quốc gia sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc ly kỳ này ở các chương trình tiếp theo.