Bỏ thi mô phỏng: “Hợp lý, chấm dứt cảnh lái giỏi vẫn trượt”
Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) đang lấy ý kiến đối với dự thảo Thông tư sửa đổi quy định về sát hạch, cấp giấy phép lái xe; cấp, sử dụng giấy phép lái xe quốc tế.
BẮT BUỘC HIỂN THỊ THÔNG TIN NGƯỜI BÁN VÀ HÀNG HÓA DỊCH VỤ
Dự thảo Luật Thương mại điện tử (sửa đổi) được thiết kế bao gồm 7 Chương, 48 Điều. Trong đó, về loại hình và trách nhiệm của chủ thể tham gia hoạt động Thương mại điện tử, Dự thảo Luật quy định 4 mô hình hoạt động Thương mại điện tử gồm: nền tảng Thương mại điện tử kinh doanh trực tiếp; nền tảng Thương mại điện tử trung gian; mạng xã hội hoạt động Thương mại điện tử; nền tảng tích hợp đa dịch vụ.
Về các nhóm trách nhiệm chung của các chủ thể tham gia hoạt động Thương mại điện tử, Dự thảo Luật quy định nền tảng Thương mại điện tử phải bảo đảm các thông tin sau được công bố công khai và minh bạch: về chủ sở hữu; về người bán, phải hiển thị thông tin của người bán; về hàng hóa, dịch vụ. Đồng thời, phải công bố nội dung cơ bản về điều kiện hoạt động công khai trên nền tảng Thương mại điện tử gồm quyền và nghĩa vụ của các bên, chính sách giao hàng, thanh toán, cơ chế giải quyết tiếp nhận và xử lý phản ánh, khiếu nại...
Bên cạnh đó, các chủ thể tham gia hoạt động thương mại điện tử cũng có trách nhiệm báo cáo trực tuyến định kỳ thông qua nền tảng quản lý hoạt động thương mại điện tử hoặc theo yêu cầu của cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền.
Trường hợp là nền tảng số lớn, phải thực hiện báo cáo trực tuyến về kết quả gỡ bỏ theo thời gian thực thông qua nền tảng quản lý hoạt động thương mại điện tử và phải kiểm soát thông tin vi phạm pháp luật thông qua cơ chế tự động kiểm duyệt thông tin trước khi hiển thị trên nền tảng; rà soát, gỡ bỏ thông tin vi phạm pháp luật khi phát hiện hoặc nhận được phản ánh. Thực hiện lưu trữ thông tin giao dịch, trong đó, phải lưu trữ thông tin liên quan đến nội dung cơ bản của hợp đồng giao dịch trên nền tảng trong thời gian tối thiểu 3 năm kể từ thời điểm giao kết hợp đồng.
Đóng góp ý kiến về trách nhiệm của chủ quản nền tảng thương mại điện tử, các đại biểu đề nghị cần nghiên cứu, quy định theo hướng chủ sở hữu nền tảng thương mại điện tử có trách nhiệm: xác minh, lưu giữ và công khai thông tin đăng ký của người bán hoạt động trên nền tảng; cung cấp công cụ để người tiêu dùng phản ánh, khiếu nại và có trách nhiệm tiếp nhận, xử lý các phản ánh đó; thực hiện cơ chế thông báo và gỡ bỏ hàng hóa, dịch vụ, nội dung vi phạm pháp luật khi phát hiện hoặc khi có yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Đồng thời, bảo đảm an toàn thông tin, dữ liệu cá nhân của người dùng; lưu trữ thông tin giao dịch theo quy định; phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước trong việc cung cấp dữ liệu, hỗ trợ thu thuế và thực thi pháp luật; chịu trách nhiệm liên đới nếu biết rõ hoặc có cơ sở xác định hành vi vi phạm pháp luật của người bán trên nền tảng mà không thực hiện biện pháp ngăn chặn, xử lý.
Dự án Luật Thương mại điện tử đã được trình Quốc hội vào sáng 3/11 vừa qua. Do yêu cầu cấp thiết cần hoàn thiện và ban hành Luật Thương mại điện tử trong thời gian sớm nhất nên Chính phủ trình Quốc hội xem xét, thông qua dự án Luật tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV theo quy trình 01 kỳ họp.
Chủ thể tham gia hoạt động Thương mại điện tử phải chịu trách nhiệm bồi thường nếu sai phạm (hình minh họa)
04 NỀN TẢNG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
Để phù hợp với thực tiễn thị trường có nhiều mô hình kinh doanh mới, Luật Thương mại điện tử (sửa đổi) sẽ phân loại và quy định trách nhiệm của các chủ thể vận hành nền tảng thương mại điện tử ra sao?
Phóng viên Kênh VOV Giao thông Quốc gia đã có cuộc trao đổi cùng ông Hoàng Ninh, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công thương về nội dung này.
PV: Thưa ông, Luật Thương mại điện tử (sửa đổi) đưa ra quy định về các loại hình nền tảng thương mại điện tử và trách nhiệm của các chủ thể tham gia hoạt động thương mại điện tử trên các nền tảng thương mại điện tử ra sao?
Ông Hoàng Ninh: Dự thảo Luật thương mại điện tử dự kiến quyết định 4 loại hình nền tảng thương mại điện tử gắn với trách nhiệm pháp lý chung và riêng khác nhau tùy thuộc vào mức độ phức tạp và mức độ chi phối của nền tảng đó đối với các chủ thể và giao dịch trên nền tảng. Chúng tôi chia thành 4 nền tảng cụ thể như sau:
Thứ nhất là nền tảng thương mại điện tử kinh doanh trực tiếp; thứ hai là nền tảng thương mại điện tử trung gian; thứ ba là mạng xã hội hoạt động thương mại điện tử và thứ tư là nền tảng tích hợp đa dịch vụ - một trong những xu hướng phát triển ngày càng mạnh trong thời gian tới.
Tất cả những mô hình nền tảng này phải đáp ứng và bám sát nguyên tắc cơ bản của Luật. Cụ thể là cần đáp ứng các quy định về tiêu chuẩn, chất lượng sản phẩm hàng hóa, giao dịch điện tử, bảo vệ, quyền lợi người tiêu dùng và các pháp luật khác có liên quan nhằm bảo đảm các chủ thể tham gia thương mại điện tử tuân thủ nguyên tắc này. Dự thảo Luật cũng đã quy định các nền tảng phải minh bạch thông tin về hàng hóa, dịch vụ là cơ sở cho giao kết hợp đồng trên môi trường mạng, đồng thời với hàng hóa dịch vụ kinh doanh có điều kiện.
Dự thảo Luật cũng yêu cầu các chủ thể có liên quan công khai giấy tờ đáp ứng điều kiện kinh doanh đó. Bên cạnh các thông tin về hàng hóa, dịch vụ, giấy tờ, dự thảo luật cũng quy định chủ quản nền tảng cần công bố cơ chế giải quyết khiếu nại, tranh chấp trên nền tảng, đồng thời phải lưu trữ hợp đồng giao kết trên nền tảng trong một khoảng thời gian hợp lý để phục vụ việc giải quyết tranh chấp phát sinh nếu có.
Như vậy, với các quy định của dự án luật theo hướng minh bạch các giao dịch trên môi trường mạng để các bên chủ thể có đầy đủ thông tin nhận biết đang thực hiện giao dịch với ai, có đáp ứng điều kiện không, từ đó sẽ bảo vệ tối đa quyền lợi của người tiêu dùng, góp phần chống thất thu thuế trong hoạt động thương mại điện tử.
PV: Các quy định mới nếu được thông qua, theo ông sẽ có những tác động như thế nào?
Ông Hoàng Ninh: Trong thực tiễn hiện nay thì những quy định về quản lý hoạt động thương mại điện tử cũ đã bộc lộ những tồn tại bất cập, trong quy định mới này, chúng tôi cũng đã giải quyết được đa số những tồn tại, bất cập đó. Ngoài ra, trong dự thảo Luật mới, chúng tôi cũng đưa vào những quy định để nhằm sử dụng những công cụ hiện đại để tăng cường công tác quản lý nhà nước về thương mại điện tử, qua đó giúp cơ quan quản lý nhà nước sẽ chủ động hơn trong việc quản lý hoạt động thương mại điện tử trong thời gian tới.
Những quy định mới của dự thảo luật thương mại điện tử sẽ góp phần làm cho thị trường thương mại điện tử phát triển lành mạnh hơn và trong thời gian tới sẽ giúp tạo niềm tin lớn hơn cho người tiêu dùng. Và niềm tin là một trong những yếu tố quyết định để tạo ra sự thúc đẩy, tạo ra sự phát triển của các nền tảng thương mại điện tử trong thời gian tới.
PV: Vâng, xin được cảm ơn ông!
Ông Hoàng Ninh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công thương
TĂNG THU NGÂN SÁCH, CHỐNG THẤT THU THUẾ
Trong mô hình thương mại điện tử hiện đại, các sàn giao dịch không chỉ là trung gian kỹ thuật mà còn đóng vai trò điều phối thị trường, quản lý thông tin người bán và tạo dựng niềm tin với người tiêu dùng. Vậy các quy định cho đối tượng này trong Luật ra sao để đảm bảo chặt chẽ?
Phóng viên VOVGT đã có cuộc trao đổi cùng TS. Trịnh Thị Tú Anh, Ủy viên Ủy ban Khoa học - Công nghệ và Môi trường của Quốc hội.
PV: Thưa đại biểu, bà có góp ý ra sao với quy định về các loại hình nền tảng thương mại điện tử và trách nhiệm của các chủ thể tham gia hoạt động thương mại điện tử được đề cập trong Dự thảo Luật Thương mại điện tử (sửa đổi)?
TS. Trịnh Thị Tú Anh: Đối với nội dung các loại hình nền tảng thương mại điện tử và trách nhiệm của các chủ thể tham gia hoạt động thương mại điện tử được đề cập trong dự thảo luật lần này thì tôi có 2 ý kiến.
Thứ nhất là về phân loại nền tảng, dự thảo luật cần phân định rạch ròi hơn giữa nền tảng cung cấp hạ tầng kỹ hợp đơn thuần và nền tảng đóng vai trò điều phối thị trường. Các nền tảng lớn như là Shopee hoặc là Tiktok Shop hiện nay không chỉ cung cấp chỗ bán mà còn nắm giữ dòng tiền, điều phối luôn cả logistics và quyết định thuật toán hiển thị, vì thế tôi kiến nghị cần phải xếp loại các nền tảng này là nền tảng thương mại điện tử lớn và rất lớn để áp dụng các nghĩa vụ cao hơn về kiểm soát đầu vào và chia sẻ dữ liệu với cơ quan quản lý.
Thứ 2 là về trách nhiệm của chủ thể nước ngoài thì tôi đề nghị quy định cứng rắn hơn đối với các nền tảng xuyên biên giới chưa có đại diện tại Việt Nam. Tôi không thể chấp nhận việc họ thu lợi nhuận từ người Việt nhưng khi có tranh chấp hoặc hàng giả thì lại bảo là không có văn phòng tại Việt Nam nên không chịu trách nhiệm. Vì vậy tôi đề nghị trong Luật cần phải bắt buộc các nền tảng lớn xuyên biên giới phải có đại diện pháp lý, có thẩm quyền để giải quyết các khiếu nại tại Việt Nam như một điều kiện tiên quyết để hoạt động.
PV: Theo nguyên tắc của pháp luật thương mại điện tử quốc tế, nền tảng thương mại điện tử không chỉ là trung gian kỹ thuật mà còn là chủ thể có trách nhiệm pháp lý độc lập. Theo bà, điều này cần được vận dụng ra sao trong Luật Thương mại điện tử (sửa đổi)?
TS. Trịnh Thị Tú Anh: Tôi cho rằng đây là một cái xu hướng lập pháp tiến bộ hiện nay điển hình như là cái đạo luật dịch vụ kỹ thuật số DSA của châu Âu. Và để vận dụng điều này vào điều kiện Việt Nam thì Luật cần phải quy định các sàn thương mại điện tử không được phép vô can khi hàng giả, hàng cấm bày bán trên các sàn của họ. Họ phải chứng minh được rằng mình đã áp dụng các cái nỗ lực tốt nhất về mặt công nghệ như là lọc từ khóa, rồi AI nhận diện hình ảnh vi phạm và quy trình kiểm duyệt người bán. Nếu không chứng minh được thì sàn thương mại điện tử đấy phải chịu trách nhiệm liên đới hoặc trách nhiệm độc lập về bồi hường cho người dùng.
Thứ 2 là trách nhiệm về thuật toán thì sàn thương mại điện tử phải chịu trách nhiệm pháp lý nếu thuật toán của họ ưu tiên hiển thị các cái sản phẩm vi phạm pháp luật hoặc là gây hại cho trẻ em hoặc là người yếu thế họ để câu view, tương tác. Cái thứ 3 là cần phải quy định về các nhiệm vụ chứng minh thì khi có tranh chấp thì trách nhiệm giải trình phải thuộc về sàn, đó là đơn vị nắm giữ dữ liệu thay vì đẩy gánh nặng chứng minh cho người tiêu dùng yếu thế.
PV: Với việc Luật hóa trách nhiệm của các chủ thể vận hành nền tảng thương mại điện tử, theo bà sẽ có ý nghĩa thực tiễn ra sao?
TS. Trịnh Thị Tú Anh: Việc luật hóa nghĩa vụ của sàn thương mại điện tử sẽ đem lại 3 tác động to lớn trong thực tiễn. Thứ nhất là thanh lọc thị trường, sẽ đặt dấu chấm hết cho cái thời kỳ trăm hoa đua nở nhưng thiếu kiểm soát. Các sàn thương mại điện tử sẽ buộc phải đầu tư mạnh vào hệ thống kiểm soát chất lượng thay vì chỉ chạy theo thị trường nóng, hàng giả hàng nhái sẽ không còn đất sống.
Thứ hai sẽ tạo công bằng cho các doanh nghiệp nội, khi các nền tảng xuyên biên giới buộc phải tuân thủ các nghĩa vụ thuế rồi kiểm định hàng hóa nghiêm ngặt như doanh nghiệp trong nước, chúng ta sẽ tạo ra một sân chơi bình đẳng và điều này để trực tiếp bảo vệ các cái hàng hóa Make in Việt Nam.
Và tác động thứ ba sẽ giúp tăng thu ngân sách và an ninh dữ liệu với việc quy định rõ trách nhiệm cung cấp thông tin và khấu trừ thuế tại nguồn của sàn thì sẽ giúp nhà nước chống thất thu thuế hiệu quả, đồng thời các quy định về trách nhiệm bảo vệ cá nhân của người dùng trên sàn sẽ được siết chặt và đảm bảo an ninh thông tin của quốc gia.
PV: Vâng, xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!
TS. Trịnh Thị Tú Anh, Ủy viên Ủy ban Khoa học - Công nghệ và Môi trường của Quốc hội.
Nước ta hiện có hơn 70 nghìn website và ứng dụng thương mại điện tử, trong đó nhiều nền tảng xuyên biên giới chưa tuân thủ đầy đủ quy định trong nước. Hàng nghìn vụ khiếu nại người tiêu dùng liên quan đến giao dịch thương mại điện tử chưa được giải quyết hiệu quả do nền tảng từ chối trách nhiệm. Do đó, cần xác lập rõ nghĩa vụ pháp lý bắt buộc của chủ sở hữu nền tảng thương mại điện tử trong việc tổ chức, quản lý và giám sát hoạt động giao dịch điện tử; tạo cơ sở pháp lý để cơ quan quản lý xử lý trách nhiệm của nền tảng khi vi phạm hoặc không thực hiện nghĩa vụ; bảo đảm tính tương thích với thông lệ quốc tế.
Bạn kỳ vọng gì vào Luật Thương mại điện tử với nội dung về phân loại và quy định trách nhiệm của chủ quản nền tảng thương mại điện tử? Những quy định mới sẽ khiến chủ sở hữu nền tảng thương mại điện tử nâng cao trách nhiệm, đồng thời bảo vệ quyền lợi người tiêu dung tốt hơn như thế nào?
----
Đừng quên đón nghe và tương tác với “Dự thảo trên tay” trên các kênh phát thanh của Ban VOV Giao thông Quốc gia, trên website: vovgiaothong.vn, hoặc trên các nền tảng podcasts dành cho di động.
