Học sinh xúc phạm giáo viên, bạn bè có thể bị phạt tới 10 triệu đồng

ĐỀ XUẤT PHẠT HỌC SINH TỪ 5-10 TRIỆU ĐỒNG NẾU XÚC PHẠM GIÁO VIÊN, BẠN BÈ

Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giáo dục (gọi tắt là Dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục) do Bộ Giáo dục và Đào tạo soạn thảo, có 3 chương, 34 Điều, gồm: Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 04/2021 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục; Vi phạm quy định về Chuẩn cơ sở giáo dục đại học; và Điều khoản thi hành.

Cụ thể, một trong những điểm sửa đổi quan trọng là việc làm rõ các mức độ vi phạm trong tuyển sinh, đặc biệt là các hành vi tuyển sinh vượt chỉ tiêu. Trong đó, dự thảo nghị định quy định, phạt tiền từ 10-20 triệu đồng đối với một trong các hành vi: thông báo tuyển sinh, công bố thông tin tuyển sinh không đúng hoặc không đầy đủ nội dung theo quy định.

Tại dự thảo nghị định này, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng nêu rõ: phạt tiền đối với hành vi tuyển sinh trình độ đại học vượt số lượng theo quy định về xác định chỉ tiêu tuyển sinh với các mức phạt. Mức phạt thấp nhất là 5-10 triệu đồng đối với hành vi tuyển vượt từ 3% trở lên và có số lượng vượt 10-30 người học. Mức phạt cao nhất là phạt tiền 50-70 triệu đồng đối với hành vi tuyển vượt từ 3% trở lên và có số lượng vượt từ 101 người học trở lên.

Dự thảo cũng bổ sung các hành vi vi phạm quy định về dạy thêm, học thêm; tư vấn du học; hợp tác, đầu tư của nước ngoài trong lĩnh vực giáo dục, kiểm định chất lượng giáo dục nhằm bảo đảm tính răn đe trong thực tiễn.

Đặc biệt, tại dự thảo lần này, Bộ Giáo dục và đào tạo cũng đề xuất mức phạt từ 5-10 triệu đồng đối với hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm, xâm phạm thân thể nhà giáo, hoặc bạn bè nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

Ngoài việc bị phạt tiền, học sinh vi phạm còn bị buộc xin lỗi công khai người bị xúc phạm danh dự, nhân phẩm; đồng thời bị buộc cách ly tạm thời khỏi môi trường học tập, chuyển đến cơ sở giáo dục chuyên biệt; cơ sở dịch vụ tư vấn học đường, công tác xã hội hoặc cơ sở y tế chuyên khoa để tư vấn, hỗ trợ tâm lý - hành vi…

Lý giải việc bổ sung biện pháp xử lý, lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, hiện việc học sinh có hành vi gây hại cho giáo viên, cho bạn bè (cả về tinh thần và thể chất) xuất hiện ngày càng nhiều. Nếu chỉ phạt tiền và xin lỗi là chưa đủ răn đe, đồng thời không giải quyết được nguy cơ tái diễn, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường học. Theo Ban soạn thảo, quy định mới vừa đảm bảo tính nghiêm minh, an toàn cho các trường, vừa nhân văn, hỗ trợ điều chỉnh hành vi học sinh vi phạm.

Dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến các Bộ, ngành, địa phương và lấy ý kiến rộng rãi nhân dân. Dự thảo nghị định sẽ tiếp tục được Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉnh lý, hoàn thiện, gửi Bộ Tư pháp thẩm định, trước khi trình Chính phủ ban hành.

XỬ PHẠT HỌC SINH KHÔNG NÊN QUY RA TIỀN

Việc phạt tiền đối với học sinh khi xúc phạm giáo viên, bạn bè liệu có phù hợp? Có thể dùng biện pháp nào để thay thế cho hình thức phạt tiền?

Phóng viên VOVGT đã có cuộc phỏng vấn PGS.TS Trần Thành Nam, Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội xung quanh nội dung này:

 PV: Thưa ông, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang đề xuất phạt tiền từ 5-10 triệu đồng đối với trường hợp học sinh xúc phạm và xâm phạm thân thể đối với giáo viên hoặc bạn học. Ông có ý kiến như thế nào về đề xuất này?

 PGS.TS Trần Thành Nam: Đối với các quy định về khen thưởng, kỷ luật học sinh thì tôi đồng ý với những phương án là sẽ cần phải xử lý thiên về giáo dục. Bên cạnh đó, có thể có thêm một số những chế tài khác để đảm bảo tính nghiêm minh trong nguyên tắc ứng xử hành vi của các em hoặc lời nói của các em ở trong môi trường học đường để cho nó đảm bảo tính giáo dục.

Cần có giải pháp trọng tâm khi bạo lực học đường đã trở thành vấn đề cấp bách

Ngăn chặn bạo lực học đường: Cách nào giải mã tín hiệu cầu cứu của trẻ?

Nhưng ở trong môi trường giáo dục thì kể cả liên quan đến việc xử phạt hành chính thì cũng không nên quy nó ra tiền, mà có thể chúng ta quy ra các hình thức lao động công ích. Nó giống như một hình thức giáo dục bằng lao động, để qua đó giúp cho các em nhìn thấy hệ quả của việc có những hành vi ứng xử sai thì có thể dẫn đến một số hệ quả nhất định. Nhưng qua việc sử dụng lao động công ích này thì cũng là một cách thức để giáo dục cho các em hiểu rõ hơn về giá trị của lao động.

Thậm chí qua những công việc công ích này, cũng có thể tạo điều kiện cho các em để rèn được một số phẩm chất, ví dụ như các em chăm sóc trong vườn trường, hoặc giữ gìn vệ sinh. Nếu chúng ta có thể thiết kế được một cách phù hợp liên quan đến những lỗi hành vi của các em, ví dụ như không tôn trọng của công, hoặc làm bẩn môi trường giáo dục thì những hình thức như vậy nó cũng có thể quy ra được dưới dạng kinh phí, nhưng nó được tổ chức dưới các hoạt động định hướng giáo dục về hành vi của các em về mặt lâu dài.

Còn xử phạt tiền như thế này nó cũng có thể tạo ra sự bất công, với một số gia đình khó khăn, thì việc bố mẹ phải chi ra một mức phạt 5-10 triệu đồng  có thể trở thành một khó khăn. Nhưng đối với một số gia đình khác mà việc họ đưa ra một mức phạt 5-10 triệu đồng đối với họ là một con số nhỏ mà chẳng có bất cứ một hoạt động nào để mà giáo dục cho các em thay đổi hành vi cả, tức là nhà mình có điều kiện, thực hiện các hành vi đó thì tôi nghĩ rằng nó cũng không phù hợp với tư tưởng giáo dục hiện nay.

PV: Cá nhân ông đánh giá như thế nào về sự cần thiết ban hành ban hành nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục?

PGS.TS Trần Thành Nam: Việc xử phạt hành chính trong lĩnh vực giáo dục, nhìn chung là cần thiết, tuy nhiện nó phải đặt trong một tổng thể về triết lý giáo dục cũng như trọng tâm của nền giáo dục của chúng ta. Ít nhất là đối với điều khoản phạt tiền 5-10 triệu đồng đối với trường hợp học sinh xúc phạm thân thể giáo viên, bạn học thì đây là điều cũng cần phải tiếp tục cân nhắc. Cá nhân tôi khuyến cáo rằng có thể nghiên cứu những phương án liên quan đến lao động công ích.

Ngay cả đối với Luật Tư pháp vị thành niên cũng thế thôi, cũng có những vi phạm, có những hành vi gây tổn hại, nhưng thay vì người ta yêu cầu bồi thường bằng tiền, thì người ta có thể sử dụng những biện pháp mang tính chất giáo dục sâu sắc hơn, thông qua những hình thức lao động.

PV: Xin cảm ơn ông. 

GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC VÀ PHỤC HỒI NHÂN CÁCH LÀM TRỌNG TÂM

Việc phạt tiền với học sinh vi phạm, nếu trở thành hiện thực sẽ có những tác động xã hội như thế nào? Phóng viên VOVGT đã có cuộc trao đổi với đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Ủy viên Ủy ban Văn hóa- Xã hội của Quốc hội:

PV: Thưa bà, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang dự thảo nghị định quy định về việc xử phạt vi phạm đối với học sinh vi phạm kỷ luật trong nhà trường. Bà có đánh giá như thế nào về sự cần thiết ban hành nghị định này?

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga: Tôi đồng tình về mặt chủ trương, bởi vì thực tế những hành vi thiếu chuẩn mực của học sinh, đặc biệt là các hành vi như: xúc phạm, bạo lực tinh thần, thể chất đối với thầy cô, bạn học đang gia tăng và gây rất nhiều lo ngại trong xã hội. Một môi trường giáo dục chỉ thực sự lành mạnh khi nó được đảm bảo an toàn, tôn trọng và kỷ cương. Bởi thế, việc dự thảo đưa ra các biện pháp xử lý mạnh mẽ hơn, trong đó có biện pháp cách ly tạm thời khỏi môi trường học, tôi cho là cần thiết và phù hợp với yêu cầu thực tiễn hiện nay.

Đồng thời việc bổ sung các hình thức như phải xin lỗi công khai, tham gia tư vấn tâm lý, điều chỉnh hành vi cho thấy dự thảo không đơn thuần mang tính trừng phạt, mà điều quan trọng nhất là hướng tới giáo dục phục hồi. Cho nên dự thảo đã thể hiện được sự chuyển hướng tích cực, từ chỗ chúng ta chỉ giáo dục học sinh vi phạm sang bảo vệ cả tập thể học đường.

PV: Một trong những điểm đáng chú ý của dự thảo nghị định này là đề xuất mức phạt lên tới 10 triệu đồng nếu xúc phạm bạn bè, thầy cô. Bà có ý kiến như thế nào về đề xuất này?

 Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga: Tôi thống nhất với việc đề xuất mức phạt, nhưng nếu chúng ta áp dụng thiếu kiểm soát thì nó sẽ có tác dụng ngược lại, đặc biệt là biện pháp phạt tiền học sinh, nếu chúng ta thực hiện không cẩn thận, vô tình đẩy học sinh ra khỏi hệ thống giáo dục chính quy. Hơn thế nữa, nếu trước khi xử phạt chúng ta không cân nhắc từng trường hợp, thì nó cũng tạo nên một gánh nặng kinh tế đối với những gia đình học sinh.

Theo như nghiên cứu thì những học sinh thường hay bị kỷ luật lại thường rơi vào những học sinh có hoàn cảnh khá đặc biệt, như gia đình có điều kiện kinh tế khó khăn, thiếu sự quan tâm chăm sóc của bố mẹ, cá biệt có những học sinh thiếu sự quan tâm của cả bố lẫn mẹ. Với những trường hợp này, khi chúng ta xử phạt học sinh thì vô tình chúng ta lại tạo thêm một gánh nặng kinh tế cho gia đình học sinh. Cho nên việc áp dụng biện pháp kinh tế, phạt tiền nên hạn chế và rất linh hoạt.

PV: Theo bà, cần chú trọng biện pháp gì để xử lý, ngăn ngừa những trường hợp học sinh vi phạm hành chính?

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga: Giáo dục học đường cần xác định lấy giáo dục đạo đức và phục hồi nhân cách làm trọng tâm. Cho nên nếu không khéo thì chúng ta sẽ vô tình biến trường học – nơi rèn đạo đức thành nơi xử phạt thì cái này cũng khá phản cảm. Chúng ta phải đảm bảo quyền tham gia và tiếng nói của học sinh, cũng như của phụ huynh. Nên là tất cả những biện pháp xử lý đối với học sinh vi phạm kỷ luật đều phải có sự tham gia của phụ huynh và học sinh, có đối thoại, có lắng nghe và có cơ chế phản ánh, khiếu nại rõ ràng.

Chúng ta cần tiếp tục chú trọng giáo dục phòng ngừa. Một chính sách hiệu quả sẽ được đo bằng việc không dừng ở xử lý vi phạm, mà quan trọng hơn là nó có ngăn ngừa được hành vi xấu từ sớm hay không.

PV: Xin cảm ơn bà.

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, tình trạng bạo lực học đường, học sinh xúc phạm thân thể giáo viên, bạn bè diễn ra ngày càng nghiêm trọng. Vấn đề tiếp tục được quan tâm sau vụ học sinh trường THCS Đại Kim, Hà Nội, giật tóc, ghìm đầu giáo viên chủ nhiệm vào cuối tháng 9 vừa qua. Bởi vậy, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đề xuất một số hình thức xử phạt đối với trường hợp học sinh xâm phạm thân thể giáo viên, bạn bè để tăng sức răn đe.

Bạn kỳ vọng gì vào những đề xuất này? Nếu được ban hành, các quy định mới của dự thảo nghị định sẽ có những tác động xã hội như thế nào?

Mời các bạn cùng chia sẻ ý kiến, đóng góp cho Dự thảo qua hotline 02437.91.91.91, qua fanpage VOVGT, hoặc có thể góp ý trực tiếp trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

----

Đừng quên đón nghe và tương tác với “Dự thảo trên tay” trên các kênh phát thanh của Ban VOV Giao thông Quốc gia, trên website: vovgiaothong.vn, hoặc trên các nền tảng podcasts dành cho di động.