Xe điện, nguyên nhân gây cháy hàng đầu ở London nhưng không dễ phòng ngừa

Thời gian qua, tại Việt Nam xảy ra nhiều vụ cháy, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, trong đó không ít trường hợp liên quan đến sạc ắc quy pin xe điện. Trong khi, trên thế giới nhiều nước cũng đang nỗ lực tìm giải pháp ứng phó với tình trạng này.

Năm người nhập viện, trong đó có một trẻ em, là những nạn nhân mới nhất trong vụ cháy xe điện, xảy ra đầu tháng 6 vừa qua ở thủ đô London, Anh.

Đội cứu hỏa London (LFB) cho biết, khoảng 10 giờ tối ngày 4/6, họ nhận được tin báo có hỏa hoạn xảy ra trên đường Shakespeare Crescent, thuộc khu vực Manor Park.

25 cảnh sát chữa cháy được điều đến hiện trường và phải mất hơn 1 giờ mới dập tắt được ngọn lửa. Lực lượng chức năng giải cứu 5 người mắc kẹt trong nhà và đưa tất cả đến bệnh viện trong tình trạng ngạt khói.

Điều tra sau đó cho thấy, nguyên nhân vụ hỏa hoạn là do người dân sạc pin lithium xe đạp điện bị hỏng. Người phát ngôn Đội cứu hỏa London cho biết: “Xe đạp điện và xe tay ga Scooter điện có thể là một cách thú vị và thân thiện với môi trường để đi dạo quanh London, nhưng thực tế rõ ràng là phương tiện này đang tỏ ra cực kỳ nguy hiểm nếu chúng không được sử dụng an toàn”.

Hiện trường vụ cháy xe đạp điện ở nhà ga Sutton, phía nam London - Ảnh: London Fire Brigade

Theo thống kê của LFB, có gần 150 vụ cháy, do pin xe đạp điện phát nổ, xảy ra ở London vào năm 2023, tăng 71% so với năm 2022. Những sự cố này khiến 3 người thiệt mạng và 60 người khác bị thương.

Kể từ đầu năm 2024 tới nay, thêm 40 vụ cháy xe đạp điện được cảnh sát London ghi nhận. Các số liệu khiến nhà chức trách cảnh báo, xe hai bánh cũng như xe tay ga Scooter điện đang là nguyên nhân gây cháy hàng đầu ở thủ đô.

Ông Charlie Pugsley, đội phó Đội cứu hỏa London (LFB) chia sẻ: “Hiện tượng cháy xe đạp điện có chiều hướng gia tăng và chúng tôi đang kêu gọi mọi người cùng chung tay kéo giảm tình trạng này. Không phải đám cháy nào cũng nghiêm trọng nhưng thông thường cứ sau một thời gian ngắn chúng tôi lại gặp một trường hợp cháy xe điện. Giờ đây chúng là một trong những nguyên nhân gây cháy hàng đầu”.

Luật giao thông đường bộ tại Anh quy định, xe đạp điện chỉ có công suất tối đa 250 watt. Tuy nhiên, hiện nhiều mẫu xe có công suất lên tới 2.000 watt vẫn được bày bán công khai trên các trang mạng điện tử, dù bất hợp pháp.

Ông Pugsley cho biết, năng lượng chứa trong pin lithium của xe điện khiến chúng đặc biệt nguy hiểm khi phát nổ. Những vụ hỏa hoạn có nguyên nhân từ cháy xe điện thường có ngọn lửa rất dữ dội và khói cuộn bao trùm khu vực chỉ trong vòng vài giây: “Trong những vụ cháy xe điện, ngọn lửa bắt đầu và phát triển rất nhanh. Điều đó có nghĩa, tốc độ phá hủy sẽ nghiêm trọng hơn và đám cháy nhiều khói hơn. Đặc biệt mối lo ngại hàng đầu của chúng tôi là pin xe điện khi cháy sẽ tỏa ra khói độc hại, gây ảnh hưởng rất nhiều tới những người xung quanh”.

Theo các chuyên gia, các vụ cháy xe điện có thể tạo ra một loại khí độc có tên gọi là hydro florua. Việc tiếp xúc với khí độc này sẽ gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe con người ngay cả khi mặc quần áo bảo hộ.

Tại châu Âu, đặc biệt là ở nước Anh, xe hai bánh và xe tay ga Scooter điện đang ngày càng phổ biến. Chúng được đánh giá là giải pháp thân thiện với môi trường, thay thế hiệu quả cho các phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch truyền thống.

Tuy nhiên, trong quá trình chuyển đổi này, một câu hỏi lớn được nhiều người đặt ra, là liệu họ đã sẵn sàng để ứng phó với nguy cơ cháy nổ do pin xe điện gây ra hay chưa.

Ông Roy Leyland, một người dân sống ở London bày tỏ: “Xe điện rõ ràng là ý tưởng tuyệt vời để ngăn chặn ô nhiễm môi trường, nhưng chúng cũng thật đáng sợ khi cháy. Pin của xe điện sẽ cực kỳ nóng và nguy hiểm nếu ai đó để chúng sạc qua đêm”

Một chiếc xe tay ga điện đang sạc điện bất ngờ bốc cháy trước khi phát nổ trong một ngôi nhà ở Harlesden, phía tây bắc London - Ảnh: London Fire Brigade

Để ngăn chặn những vụ hỏa hoạn do xe điện gây ra, Đội cứu hỏa London đang kêu gọi người dân sạc pin xe điện một cách cẩn trọng hơn, không sạc xe điện khi đang ngủ và lắp thiết bị báo khói ở vị trí sạc.

Nhà chức trách cũng đồng thời khuyến cáo các hộ gia đình không nên để xe ở những vị trí cạnh hoặc chặn lối cầu thang thoát hiểm. Nếu có thể nên đặt xe bên ngoài nhà hoặc cất trong các nhà phụ.

Bên cạnh tuyên truyền, một chiến dịch vận động, kêu gọi chính phủ đưa ra những quy định chặt chẽ hơn về tiêu chuẩn thiết kế xe hai bánh và xe tay ga Scooter điện cũng đang được triển khai. Bà Hina Bokhari, Chủ tịch Ủy ban cứu hóa, thuộc Hội đồng London khẳng định: “Đã có đủ những vụ cháy và đủ bằng chứng để chúng ta thấy rằng, cần phải hành động nhiều hơn nữa để ngăn chặn những vụ hỏa hoạn do xe đạp điện gây ra. Nếu chúng ta không truyền tải thông điệp đó với những quy định rõ ràng từ chính phủ, tôi e rằng mạng sống của ai đó thậm chí trong chính chúng ta sẽ bị mất đi”.

Mới đây, thông tin về kết quả điều tra vụ cháy xảy ra hôm 24/5 ở đường Trung Kính, quận Cầu Giấy khiến 14 người tử vong, Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng, Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội cho biết, hỏa hoạn có nguyên nhân do chập mạch điện tại khu vực đầu xe máy điện, sau đó cháy lan ra các xe máy xung quanh.

Trước đó, Cục Cảnh sát phòng cháy, chứa cháy và cứu nạn, cứu hộ, Bộ Công an cảnh báo, một bộ phận người sử dụng xe máy, xe đạp điện có thói quen cắm sạc pin qua đêm. Điều này tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ rất cao. Để bảo đảm an toàn trong quá trình sử dụng xe máy, xe đạp điện, phòng ngừa xảy ra cháy, nổ, Cục Cảnh sát phòng cháy, chứa cháy và cứu nạn, cứu hộ khuyến cáo.

Người dùng nên sạc khi pin/ắc-quy gần hết, sử dụng nguồn điện phù hợp (theo mức điện áp khuyến cáo của nhà sản xuất) và ổn định để sạc. Không sạc ngay sau khi vừa chạy xe mà cần chờ bình điện nguội trong khoảng 20 phút rồi mới sạc.

Khuyến cáo không cắm sạc qua đêm ở chung cư, hầm gửi xe thiếu sự giám sát cần thiết. Trong trường hợp xảy ra cháy, lập tức gọi lực lượng chữa cháy và thông báo cháy do xe điện để lực lượng chức năng chuẩn bị phương án phù hợp.

Việc chữa cháy liên quan đến pin lithium ion cần được xử lý khác với cháy thông thường. Không cố dội nước vào thẳng bộ pin, vì nước và lithium có thể tạo ra khí hydro, khiến tình trạng chạy nổ dễ lan rộng.