Số người tử vong do uống rượu lái xe tăng và tranh cãi quanh quy định nồng độ cồn bằng 0

- Bạn đã uống bao nhiêu trước khi lái xe?

- Ồ không nhiều, chỉ khoảng 3-4 cốc bia, tôi nghĩ là mình không say

- Vậy chúng tôi kiểm tra nồng độ cồn nhé?

- Không! Làm ơn đừng kiểm tra, vì chuyện này có thể tôi sẽ mất việc và chắc chắn gặp rất nhiều rắc rối khác.

Vừa rồi là đoạn băng ghi lại tình huống cảnh sát giao thông xử lý một tài xế say rượu lái xe ở thành phố Durham, miền Đông Bắc nước Anh.

Theo số liệu mới công bố của chính phủ, số người tử vong liên quan đến uống rượu bia rồi lái xe ở Anh đã tăng lên 300 trường hợp mỗi năm, mức cao nhất trong vòng hơn một thập kỷ qua.

Bộ Giao thông vận tải cho biết, đây là con số khủng khiếp và đáng lo ngại khi số người chết do lái xe uống rượu bia chiếm gần 20% số ca tử vong vì tai nạn giao thông đường bộ. Điều này đi ngược xu hướng chung dài hạn về đường bộ an toàn và lái xe có trách nhiệm hơn mà chính phủ Anh đang kêu gọi.

Ông Rod Dennis, người phát ngôn về an toàn giao thông thuộc Tổ chức ô tô RAC Vương quốc Anh nhận định: “Thực tế chúng ta đang quay lại tỷ lệ tử vong do tài xế uống rượu bia lái xe tương đương những năm 1980, và điều đó thật khủng khiếp. Rõ ràng một bộ phận người dân, đặc biệt là nam giới, vẫn tiếp tục gây nguy hiểm đến tính mạng của những người tham gia giao thông khác bằng cách lái xe sau khi uống quá nhiều rượu”.

Theo thống kê của chính phủ Anh, nam giới chiếm gần 80% trong các vụ tai nạn liên quan đến sử dụng rượu bia khi lái xe.

Trước thực trạng này, Tổ chức An toàn đường bộ quốc gia IAM Road Smart kêu gọi, cảnh sát cần tăng cường kiểm tra ngẫu nhiên các tài xế lưu thông trên đường. Ông William Porter, Giám đốc chính sách của IAM Road Smart cho biết: “Thật đáng lo ngại khi số ca tử vong liên quan đến tài xế say rượu lái xe đang ở mức cao nhất kể từ năm 2009, và nguy hiểm hơn nó có xu hướng gia tăng trong năm thứ hai liên tiếp. Theo tôi, chính phủ Anh nên cân nhắc nghiêm túc việc xem xét giảm nồng độ cồn được phép đối với lái xe”.

Hiện nồng độ cồn hợp pháp khi lái xe ở Anh là không vượt quá 80 mg trong 100 ml máu. Tuy nhiên, thực tế nhiều người không biết uống bao nhiêu rượu bia thì vi phạm ngưỡng này và liệu có thể ‘uống một chút’ để dưới mức phạt hay không. Một số người chia sẻ:

“Tôi không chắc, nhưng tôi nghĩ là khoảng 2 cốc bia”

“Theo tôi một đến hai ly bia thì có thể chấp nhận được”.

“Tôi không rõ, rất khó để biết chính xác”.

Theo lời khuyên của cảnh sát giao thông, việc lái xe sau khi uống rượu bia, dù ở bất kỳ mức độ nào cũng đều rất nguy hiểm và tài xế khó có thể biết được uống bao nhiêu để giữ ở mức dưới giới hạn.

Bởi điều đó còn phụ thuộc vào cân nặng, tuổi tác, quá trình trao đổi chất và lượng thức ăn sử dụng trong khi uống. Điều này cũng phù hợp với khuyến cao từ Hội đồng An toàn giao thông châu Âu: “Rất khó để xác định, bởi mỗi cá nhân phản ứng với bia, rượu khác nhau. Nó phụ thuộc vào cân nặng, độ tuổi, loại, lượng rượu, thức ăn họ sử dụng gần nhất và mức độ căng thẳng ở thời điểm uống. Vậy bạn có thể uống bao nhiêu trước khi lái xe? Câu trả lời đơn giản nhất là bằng 0”

Nhiều bác sĩ tại Anh đang kêu gọi chính phủ nên giảm mức giới hạn nồng độ cồn khi lái xe xuống tương đương một ly rượu vang hoặc một cốc bia nhỏ, trong đề xuất được nhiều tổ chức y tế và an toàn đường bộ ủng hộ.

Theo Hiệp hội Y khoa Anh (BMA), nồng độ cồn được phép lái xe cần giảm xuống 50 mg trong 100 ml máu đối với lái xe thông thường và 20 mg trong 100 ml máu với các tài xế mới và lái xe thương mại.

Hiện có ít nhất 17 tổ chức an toàn đường bộ tán thành khuyến nghị của Hiệp hội Y khoa Anh về giảm mức nồng độ cồn cho phép với tài xế.

Bà Lucy Straker, giám đốc chiến dịch của tổ chức an toàn đường bộ Brake cho rằng, đây là sự đồng thuận lớn về kêu gọi giảm giới hạn nồng độ cồn hợp pháp: “Tử vong do tai nạn giao thông xảy ra đột ngột, gây chấn thương và tác động đến nhiều gia đình, cộng đồng, nơi làm việc đồng thời khiến cuộc sống của nhiều người thay đổi mãi mãi. Mỗi năm có hàng trăm người tử vong trong các vụ tai nạn liên quan đến lái xe say rượu với khoảng 1.600 người khác bị chấn thương nghiêm trọng, phần nhiều trong số này là những người vô tội, những người không hề uống rượu bia khi tham gia giao thông”

Tại Việt Nam, Bộ Công an đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ.

Trong đó, một đề xuất nhận được nhiều sự quan tâm của dư luận là giảm mức phạt vi phạm nồng độ cồn tối thiểu. Cụ thể, phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với người điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng chưa vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc chưa vượt quá 0,25 miligam/1 lít khí thở, thay vì mức phạt 6-8 triệu đồng hiện hành. Với người đi mô tô, mức phạt từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng (thay vì 2 - 3 triệu đồng như trước).

Ban soạn thảo cho rằng, đề xuất này phù hợp với tính chất, mức độ của hành vi vi phạm. Giảm mức phạt, nhưng là cần thiết. Vì đây là một chính sách trong tổng thể các chính sách được đề ra nhằm ngăn chặn việc người dân đã uống rượu bia mà vẫn điều khiển các phương tiện tham gia giao thông, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây tai nạn, thiệt hại tính mạng và tài sản cho người khác và chính mình.

Đây cũng là lần đầu tiên, mức phạt cho một hành vi vi phạm lại được đề xuất giảm nhẹ, thay vì tăng nặng như thường lệ.