Việt Nam cũng đã thành lập Chương trình đối tác hành động Quốc gia về nhựa (NPAP) trên cơ sở thỏa thuận hợp tác giữa Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) và Bộ Tài nguyên và Môi trường (Bộ TN&MT).
Sau 5 năm hoạt động, NPAP đã đạt được những kết quả như thế nào? PV VOV Giao thông đã có cuộc trao đổi với bà Clemence Schd, Giám đốc Chương trình Đối tác Hành động về Nhựa Toàn cầu (GPAP) thuộc Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF).
PV: Thưa bà, bà đánh giá như thế nào về những nỗ lực của NPAP Việt Nam trong 5 năm vừa qua?
Bà Clemence Schd: GPAP là 1 trong sáng kiến lớn nhất toàn cầu. Với sự tham gia của hơn 25 quốc gia, GPAP thể hiện sự quyết tâm và cam kết toàn cầu trong việc sản xuất, tái chế và phòng chống tác hại nhựa.
Việt Nam là một trong ba quốc gia đi đầu trong việc áp dụng mô hình Chương trình Đối tác Hành động Quốc gia Việt Nam (NPAP) (đọc là Nờ - páp), chuyển hóa mục tiêu chống ô nhiễm nhựa thành hành động thực tế.
Năm nay kỷ niệm 5 năm thành lập NPAP Việt Nam, một dấu ấn rất quan trọng của Việt Nam nói riêng và Chương trình đối tác hành động toàn cầu về nhựa (GPAP) (đọc là Gi- Páp) nói chung.
Kể từ khi thành lập vào năm 2020 trong khuôn khổ hợp tác giữa Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) và Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), NPAP Việt Nam đã phát triển thành một nền tảng đa bên hiệu quả, kết nối hơn 200 tổ chức trong và ngoài nước, hỗ trợ hơn 160 dự án, trong đó hỗ trợ hơn 500 dự án sáng kiến đổi mới, thu hút nguồn tài chính hỗ trợ hơn 1 triệu USD, trong đó gồm hơn 620.000 USD vốn hạt giống. Hỗ trợ nâng cao năng lực, tiếp cận bảo hiểm và điều kiện làm việc an toàn cho hơn 7.000 nữ lao động phi chính thức trong ngành thu gom rác thải.
Chúng tôi đánh giá cao sự cam kết của Việt Nam và Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) trong việc kết nối nền tảng đa chủ thể một cách tích cực.
Chúng ta đang thấy đang có một sự chuyển biến vô cùng tích cực của Việt Nam đối với vấn đề rác thải nhựa. Trước đây, Việt Nam thường được nhìn nhận là một quốc gia có tỷ lệ ô nhiễm nhựa cao nhất thế giới. Tuy nhiên, tình hình thực tế đang ngày càng thay đổi theo chiều hướng tốt hơn, nhận thức của doanh nghiệp, người dân về vấn đề rác thải nhựa đã được nâng lên. Kết quả này có được là nhờ sự nỗ lực và cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam trong Chương trình NPAP.
Trong 5 năm hoạt động ở Việt Nam, NPAP đã xây dựng được nền tảng vững chắc với các đối tác đa chủ thể, đặc biệt là thành tựu của 2 nhóm kỹ thuật là Nhóm Đổi mới sáng tạo và tài chính và nhóm Bình đẳng giới và Bao trùm xã hội.
Vừa qua, Hội nghị Nhóm công tác triển khai Chương trình NPAP Việt Nam lần thứ 6 chính thức công bố Nhóm kỹ thuật Chính sách, một cơ chế được thiết kế để thúc đẩy sự thống nhất giữa các khuôn khổ pháp lý liên quan đến hành động về nhựa và tính tuần hoàn.
Nhóm kỹ thuật sẽ hoạt động chặt chẽ với hai Nhóm kỹ thuật hiện hành của NPAP củng cố cách tiếp cận tích hợp và toàn diện để giải quyết ô nhiễm nhựa tại Việt Nam, hướng tới nền kinh tế nhựa tuần hoàn.
PV: Thưa bà, bà kỳ vọng gì vào các hoạt động của NPAP trong thời gian tới nhằm thực hiện mục tiêu giảm rác thải nhựa của Việt Nam trong thời gian tới?
Bà Clemence Schd: Hiện nay Chương trình Đối tác Hành động Quốc gia về nhựa và Chương trình Đối tác Hành động về Nhựa Toàn cầu (GPAP) đang tiến đến một giai đoạn mới, ngày càng đa dạng hơn trong phát triển chương trình hành động kiểm soát ô nhiễm nhựa.
Tôi thấy rằng, vai trò của chính sách và tài chính là vô cùng quan trọng trong việc thực hiện những mục tiêu giảm thiểu rác thải nhựa. Nhóm kỹ thuật chính sách của NPAP Việt Nam được thành lập mới đây, có một nhiệm vụ vô cùng quan trọng trong việc giúp hỗ trợ xây dựng nền tảng chính sách, khung chính sách phù hợp để thực hiện những sáng kiến xử lý rác thải nhựa.
Bên cạnh đó, phải khẳng định tầm quan trọng của sự hợp tác giữa khu vực tư nhân và khu vực công – mối quan hệ đa chủ thể này sẽ giúp Việt Nam thực hiện được những mục tiêu giảm thiểu rác thải nhựa trong tương lai.
Tôi thấy rằng NPAP Việt Nam là thành viên vô cùng quan trọng trong cộng đồng quốc tế và là một đối tác tích cực trong 25 quốc gia đang xây dựng khung thỏa thuận để chấm dứt ô nhiễm nhựa. Với sự tham gia vào cộng đồng quốc tế này, Việt Nam có thể hưởng lợi từ việc học hỏi kinh nghiệm của quốc tế.
Tôi mong rằng, với sự nỗ lực của các cấp lãnh đạo của Chính phủ Việt Nam, Việt Nam sẽ đạt được những kết quả trong cuộc chiến chống rác thải nhựa và trở thành một trong những quốc gia tiên phong trong khu vực trong việc tích cực giảm thiểu rác thải và bảo vệ môi trường. GPAP sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam thông qua kết nối tri thức toàn cầu và mạng lưới NPAP khu vực.
PV: Vâng. Xin cảm ơn bà!