Thỏa thuận thuế doanh nghiệp toàn cầu G7: Buộc phải nộp thuế, bất kể trụ sở ở đâu

Mỗi cá nhân sống và làm việc tại bất kỳ nước nào đều phải thực hiện nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, điều đó không phải lúc nào cũng đúng đối với doanh nghiệp. Nhiều tập đoàn đa quốc gia thường báo cáo lợi nhuận không phải tại nước phát sinh doanh thu mà tại các nước có thuế suất thấp nhất. Những nước như vậy được gọi là “thiên đường thuế”.

Do đó, thỏa thuận thuế doanh nghiệp toàn cầu mà G7 vừa đạt được có mục tiêu loại bỏ hành vi này, buộc công ty phải nộp thuế bất kể họ đặt trụ sở ở đâu. Bộ trưởng Tài chính Anh Rishi Sunak nhấn mạnh, thỏa thuận sẽ bảo đảm cân bằng: "Sau nhiều năm thảo luận, G7 đã đạt được một thỏa thuận lịch sử để cải cách hệ thống thuế toàn cầu, để nó phù hợp với thời đại kỹ thuật số toàn cầu và quan trọng hơn là đảm bảo công bằng. Điều này thực sự rất quan trọng trong bối cảnh phát triển số hiện nay".

Được thiết kế nhằm buộc các công ty đa quốc gia phải nộp thuế nhiều hơn, thỏa thuận bao gồm 2 phần quan trọng. Thứ nhất, các nước G7 đồng ý rằng phải đưa ra quy định bảo đảm doanh nghiệp nộp thuế tại các nước mà họ kinh doanh.

Thứ hai, thống nhất yêu cầu áp thuế doanh nghiệp tối thiểu 15% trên khắp thế giới. Với sự hậu thuẫn của G7, nó có thể đặt nền móng cho một thỏa thuận toàn cầu. 

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cho rằng, thỏa thuận một khi hoàn thành sẽ tạo động lực to lớn cho các nỗ lực nhằm đi tới một thỏa thuận toàn cầu nhằm chấm dứt “cuộc chạy đua xuống đáy” về áp thuế doanh nghiệp:  "G7 đã đi một bước đi quan trọng chấm dứt những yếu tố gây hại bằng cách đưa ra các cam kết mang lại dấu ấn to lớn trong việc thúc đẩy thỏa thuận cải cách hệ thống thuế doanh nghiệp toàn cầu.

Mức thuế tối thiểu toàn cầu sẽ chấm dứt cuộc chạy đua xuống đáy về áp thuế DN, đồng thời đảm bảo công bằng cho các tầng lớp lao động cũng như giới trung lưu ở Mỹ và trên thế giới".

Trong đó, mục tiêu của phần thứ nhất là cho phép các nước đánh thuế một phần lợi nhuận của những công ty “không hiện diện vật lý nhưng có doanh số đáng kể”.

Đối với phần thứ hai, nếu một công ty áp dụng thuế suất thấp hơn tại một quốc gia cụ thể, chính phủ nước này phải tăng thuế suất lên mức tối thiểu (15%), từ đó loại bỏ lợi ích của hành vi chuyển lợi nhuận ra nước ngoài.

Quy định này không can thiệp đến việc các nước áp dụng mức thuế suất thu nhập doanh nghiệp trên lãnh thổ của mình. Nhận định thêm về thỏa thuận thuế tối thiểu toàn cầu, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong nhận định: "Thỏa thuận sẽ tránh chênh lệch về thuế suất để tạo ra chuyển giá cho các tập đoàn xuyên quốc gia. Đây là sự cố gắng và ghi nhận sự hình thành về mức thuế chung của thế giới và bịt lại những lỗ hổng về thuế, tạo sự cân bằng hơn".

Đánh giá về những tác động của thỏa thuận về thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, Trưởng Bộ môn Kinh tế quốc tế, Học viện Tài chính cho biết:  "Thỏa thuận này có tác động đến doanh nghiệp toàn cầu, đặc biệt là các doanh nghiệp FDI, các doanh nghiệp quốc tế. Đây là những doanh nghiệp chịu nhiều tác động nhất. Và với các quốc gia mà chúng ta vẫn gọi là “ thiên đường thuế” thì họ cũng sẽ chịu tác động từ thỏa thuận này".

Có thể thấy, nếu chính sách thuế được thông qua, nó sẽ ảnh hưởng đến nhiều thị trường quốc tế. Trong đó, mức thuế 15% sẽ khiến một số quốc gia vốn không được coi là thiên đường thuế trở nên an toàn, như Thái Lan, Vương quốc Anh và Việt Nam. 

Vậy những tác động cụ thể từ thỏa thuận thuế tối thiểu toàn cầu đối với các thị trường và tập đoàn đa quốc gia như thế nào?

Tin tức trong nước và quốc tế

# Báo cáo của SSI Research cho thấy, tín dụng tăng trưởng mạnh giai đoạn vừa qua đã khiến thanh khoản các ngân hàng thương mại bớt dư thừa. Tuy nhiên, tín dụng sẽ không đủ ‘nóng’ để gây áp lực lên mặt bằng lãi suất. 

Và mới đây, Hiệp hội Thép Việt Nam dự báo, năm nay giá thép đã tăng cao so với trung bình hằng năm, nên trong tháng 6 và tháng 7 giá sắt chỉ giảm khoảng 3-5%, còn vào cao điểm mùa xây dựng giá thép có thể sẽ tăng trở lại. 

# Liên minh châu Âu vừa áp dụng hạn ngạch thuế quan theo Hiệp định EVFTA đối với 80.000 tấn gạo Việt Nam xuất khẩu từ năm 2022. 

Ngoài ra, tổng giá trị xuất khẩu cá tra đã đạt hơn 600 triệu USD, tăng hơn 10% so với cùng kỳ năm 2020. Các thị trường nhập khẩu mạnh cá tra Việt Nam tăng nhanh trong thời gian này là Trung Quốc, Mỹ, Brazil và Thái Lan. 

# Sau quá trình thẩm định các điều kiện sản xuất an toàn COVID-19, Bắc Giang vừa Chấp thuận cho 102 doanh nghiệp, với trên 15.600 lao động đi làm trở lại.

Còn Sở Du lịch TPHCM vừa đề xuất doanh nghiệp du lịch được vay lãi 0% để trả lương. Với hơn 5.000 DN du lịch đang hoạt động, gói vay được ước tính khoảng 209 tỷ đồng.

# Dự báo tình trạng khan hiếm nguồn cung dự án thấp tầng tại Hà Nội phải đến năm 2022 mới có thể giảm khi một số khu đô thị tại các khu vực xa trung tâm như Đông Anh, Đan Phượng, Hưng Yên… ra mắt.

Còn Theo Savills Việt Nam, thị trường nhà phố cho thuê tại TPHCM đang đối diện với một thử thách lớn chưa bao giờ có, khi chủ nhà không còn là người nắm thế thượng phong và cần có những biện pháp chuyển mình để duy trì, thích ứng với tình trạng “bình thường mới”. Bà Trần Phạm Phương Quyên, Quản lý mặt bằng thương mại bán lẻ, Savills TPHCM cho biết thêm:

"Để giữ chân khách thuê cũng như tránh nguy cơ mặt bằng trống khó tìm khách thay thế trong vòng 3 - 6 tháng tới cà mất doanh thu thì thị trường đang rất cần chủ nhà hỗ trợ tiền thuê, mức giảm từ 30-50% tùy ngành hàng và khả năng tài chính của chủ nhà. Đồng thời giãn thời gian thanh toán lưu động, thay vì thanh toán theo quý thì chuyển sang thanh toán theo tháng và cho phép khách thuê ngành ăn uống, café có thể dựng các kiost nhỏ, linh động trước mặt tiền để tiện kinh doanh take away".

# Giá cả các mặt hàng tại nhiều chợ truyền thống trên địa bàn Hà Nội và TPHCM không gia tăng đột biến trong hôm nay (dịp Tết Đoan Ngọ). Do ảnh hưởng của dịch bệnh, nên khách hàng có xu hướng đặt hàng giao tận nơi nhiều hơn. 

Còn với thị trường vàng, giá vàng trong nước nối tiếp đà giảm giá từ các phiên giao dịch trước đó, được giao dịch ở mức hơn 57,2 triệu đồng/lượng.

# Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) sẽ duy trì chương trình mua trái phiếu khổng lồ và lãi suất thấp, cho đến khi các số liệu phản ánh sự cải thiện dài hạn trên thị trường lao động.

Trong khi đó, Quỹ tiền tệ quốc tế IMF vừa nhận định, tiến trình phục hồi kinh tế hậu đại dịch đang phân hóa sâu sắc, khi một số quốc gia đang thiếu vaccine, trong khi một số nước lại dư thừa nguồn chế phẩm này. 

# Tính từ đầu năm, nhu cầu vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không trên thế giới tiếp tục cao hơn 12% so với giai đoạn trước COVID-19. 

Còn Theo Bloomberg, do khủng hoảng trong ngành vận tải tàu biển khiến chi phí vận chuyển tăng vọt, kéo theo giá hàng hóa toàn cầu có thể tiếp tục tăng.

# Fitch Solutions dự đoán trong ngắn hạn, giá thép toàn cầu sẽ đạt mức trung bình 800 USD/tấn vào 6 tháng cuối năm, tăng lên 140 USD/tấn so với dự báo trước đó. 

Và mới đây, Tesla cho biết sẽ tiếp tục cho phép thanh toán xe điện bằng Bitcoin, nếu người giao dịch chứng minh được nó sử dụng năng lượng sạch. Thông tin này ngay lập tức khiến Bitcoin tăng 5,1% lên hơn 39.800 USD. 

Thị trường chứng khoán

# Kết thúc phiên giao dịch, VN-Index tăng gần 10 điểm lên 1.361,72 điểm. Toàn sàn có 168 mã tăng, 141 mã giảm và 70 mã đứng giá. 

# Ngành chứng khoán giữ vững vị trí số 1 khi tăng trưởng 5.53% trong phiên đầu tuần. Nhóm cổ phiếu ngành ngân hàng có tác động khá tiêu cực đến VN-Index, đặc biệt là VCB, VPB, CTG, BID, ACB. 

# Theo SSI Reseach, kối ngoại bán ròng hơn 80 tỷ đồng trên sàn HOSE và bán ròng hơn 95 tỷ đồng trên sàn HNX. Thanh khoản khớp lệnh ở mức trung bình, đạt 23.226 tỷ đồng.