Nhà ở cho người đô thị thu nhập thấp: Đừng để giấc mơ mãi là giấc mơ!

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Vừa qua, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 21 về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư, trong đó có quy định diện tích sử dụng tối thiểu của căn hộ chung cư không nhỏ hơn 25m2.

Bên cạnh đó, Bộ Xây Dựng cũng đề xuất giảm lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội từ 4,8% xuống còn 4%. Đây được xem là những bước điều chỉnh phù hợp và là tiền đề quan trọng để thúc đẩy các dự án nhà ở có giá vừa phải dành cho người thu nhập thấp tại các đô thị lớn.

Tuy nhiên, con đường tiếp cận với nhà ở của người lao động tại các đô thị vẫn còn rất gập ghềnh.

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, trên địa bàn cả nước đã hoàn thành hơn 200 dự án nhà ở xã hội, quy mô xây dựng khoảng hơn 85.000 căn, với tổng diện tích hơn 4.290.500m2.

Hiện đang tiếp tục triển khai hơn 200 dự án khác với quy mô xây dựng khoảng gần 180.000 căn.

Nhìn vào các số liệu thống kê trên, nhiều người hẳn đã cảm thấy dễ thở hơn khi nghĩ đến việc được sở hữu 1 căn hộ cho riêng mình. Song theo đánh giá của các chuyên gia thì cho dù số dự án trên có hoàn thành vẫn chưa thể đáp ứng đủ nhu cầu cho người thu nhập thấp đô thị.

Chưa kể còn nhiều lý do khách quan khác như hạ tầng, vị trí, giá cả, thủ tục…khiến cho nhà ở xã hội và nhà ở giá thấp khó đến tay người có nhu cầu.

Theo thống kê của Sở Xây Dựng TPHCM, mỗi năm thành phố đón nhận khoảng 200.000 người đến sinh sống, học tập và làm việc, kéo theo nhu cầu về nhà ở mỗi năm cũng tăng tỷ lệ thuận.

Cũng theo đơn vị này, thành phố hiện có hơn 470.000 hộ gia đình chưa có nhà ở. Hầu hết trong số này là lao động có thu nhập thấp, dù đã bám trụ khá lâu nhưng chưa thể có được nơi trú ngụ cho riêng mình.

"Đối với công nhân như chúng tôi thì vào đây phần lớn đều có gia đình và có con nhỏ nữa, nên việc sinh hoạt hoặc có người thân vào chăm con giúp thì việc sinh hoạt, ăn ở rất không thuận tiện".

"10 năm nay vợ chồng tôi vẫn phải đi thuê nhà. Trong 10 năm ấy chuyển không biết bao nhiêu nhà trọ, mà quá trình vận chuyển cũng rất khó khăn, con cái cũng vất vả theo. Với thu nhập của 2 vợ chồng thì không thể mua được nhà, nếu như có mua được đất đi chăng nữa thì cũng không có tiền xây nhà".

"Tôi nghĩ rằng chương trình nhà ở xã hội đối với doanh nghiệp thì khó, chỉ có chính quyền làm để phục vụ đối tượng công chức nhà nước hoặc người nghèo, còn những đối tượng tái định cư cũng ít vào nhà ở xã hội".

Người có nhu cầu nhưng khó có thể mua, còn các doanh nghiệp tham gia đầu tư các dự án nhà ở xã hội, nhà thương mại giá thấp cũng không thực sự mặn mà bởi nhiều rào cản khác nhau.

Ông Nguyễn Văn Đực, Giám đốc Công ty địa ốc Đất Lành nhận định: thị trường nhà ở tại TPHCM đang “mất hút” phân khúc dành cho người thu nhập thấp vì đầu tư vào phân khúc này lãi rất thấp, chỉ từ 1-2 triệu/m2 mà pháp lý thì không khác gì nhà ở thương mại.

"Tôi đề nghị chính quyền phải có chiến lược, phương pháp làm sao để vực dậy nhà giá thấp. Vì nhu cầu hàng năm lên đến vài ba chục ngàn căn nhà giá thấp".

Ông Lê Hữu Nghĩa, Giám đốc Công ty TNHH xây dựng thương mại Lê Thành, đơn vị chuyên phát triển phân khúc nhà ở giá rẻ cho người thu nhập thấp cho rằng, để bán căn hộ với mức giá từ 400 đến 500 triệu đồng/căn thì cần chọn địa điểm nằm ở vùng ven thành phố, diện tích xây dựng từ 35 đến 45 m2. Tuy nhiên, trong thực tế, các thủ tục để triển khai dự án là không hề đơn giản.

"Tôi cho rằng thành phố phải có quy trình riêng, khi đã quy hoạch khu vực xây dựng nhà ở xã hội thì có quy trình duyệt pháp lý thật nhanh, làm sao thi công và đưa vào sử dụng tốt nhất, có nguồn cung tốt cho người dân. Khi đó người dân được an cư lạc nghiệp, tinh thần thoải mái hơn, khi đó sẽ tăng năng suất lao động của thành phố".

Trước áp lực gia tăng dân số cùng với nhu cầu về nhà ở tăng mạnh, trong khi nguồn cung thiếu hụt nghiêm trọng, không ít người dân tại các đô thị đã tự mình tìm mua các dự án chưa được cấp phép hoặc xây dựng không phép để giải tỏa nhu cầu trước mắt.

Tuy nhiên, đây là mầm mống dẫn đến hàng loạt sai phạm trong đầu tư xây dựng, phá vỡ quy hoạch đô thị. Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân cho rằng:

"Người dân bức xúc chính đáng thì mình cũng phải bức xúc để cùng suy nghĩ, giải quyết. Nếu người dân có nhu cầu chỗ ở chính đáng mà chúng ta chưa đáp ứng được, thì phải suy nghĩ làm thế nào để đáp ứng. Nhà nước làm tốt, giải quyết được thì phải hò nhau mà làm".

Ông Nguyễn Trọng Ninh - Cục trưởng Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản Bộ Xây Dựng cho biết Thủ Tướng chính phủ đã yêu cầu rà soát lại danh mục các dự án nhà ở xã hội, nhà ở giá thấp đô thị đang gặp vướng mắc từ đó đề xuất các phương án tháo gỡ, đẩy nhanh tiến độ.

"Đây là một việc lớn mà sắp tới Bộ Xây Dựng sẽ làm việc với ngân hàng nhà nước. Bởi vì từ cơ chế, chính sách, nguồn vốn đưa vào thực tiễn vẫn còn nhiều khâu cần giải quyết cụ thể".

Rõ ràng, nhà ở là yêu cầu xã hội thiết yếu mà mọi tầng lớp, mọi quốc gia đều cố gắng đáp ứng tối đa và không phụ thuộc vào trình độ phát triển kinh tế hay chế độ chính trị. Tuy nhiên ở nước ta, để có thể sở hữu 1 chỗ ở với mức giá phù hợp tại các đô thị lớn như TPHCM hay Hà Nội dường như là một mong ước còn quá xa vời với nhiều người.

Đã đến lúc phải có những thay đổi mang tính đột biến trong chủ trương chính sách phát triển nhà ở lẫn quyết tâm cao độ từ chính quyền các đô thị.

Mời quý vị cùng đến với góc nhìn của VOVGT về vấn đề này qua bài bình luận: "Nhà ở cho người thu nhập thấp đô thị - đừng để giấc mơ mãi là giấc mơ!"

Theo đánh giá của Bộ Xây dựng thì hiện nay nhu cầu về nhà ở giá rẻ cho người thu nhập thấp vào khoảng 1 triệu căn hộ. Song trên thực tế mới chỉ đáp ứng được từ 8-10% so với nhu cầu.

Điều này không chỉ thể hiện sự chênh lệch lớn giữa cung và cầu, mà còn chỉ ra một điểm nghẽn rất lớn trong việc đảm bảo nhu cầu về nhà ở cho người dân.

Để kịp thời tháo gỡ khó khăn, Chính phủ mới đây đã đồng ý cấp thêm 3000 tỷ đồng từ ngân sách để hỗ trợ chính sách phát triển nhà ở xã hội; Bộ Xây Dựng cũng đề xuất giảm mức lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội xuống còn 4% đồng thời ban hành Thông tư 21 trong đó có quy định diện tích sử dụng tối thiểu của căn hộ chung cư không nhỏ hơn 25m2 cũng như đề xuất mức giá trần cho căn hộ nhỏ hơn 70m2 với mức giá dưới 20 triệu đồng/m2…

Những động thái này được xem là tín hiệu tích cực trong bối cảnh nhu cầu về nhà ở ngày một cấp bách. Tuy nhiên, những giải pháp này chỉ mang tính tình thế chứ chưa hẳn ngay lập tức giải quyết được vấn đề.

Bài học về giải quyết nhu cầu nhà ở cho người có thu nhập thấp ở các quốc gia phát triển như Anh, Mỹ, Canada hay Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc…đã chỉ ra rằng Chính phủ phải đóng vai trò chủ đạo trong việc xây dựng một chiến lược phát triển nhà ở quốc gia.

Trong đó, phải đặc biệt quan tâm đến nhà ở dành cho người thu nhập thấp bằng nhiều sự hỗ trợ như ưu đãi vốn vay, tạo điều kiện thuận lợi trong giao dịch mua bán, hạn chế đầu tư nhà ở cao cấp, siết chặt đầu cơ bất động sản…Đây hoàn toàn là những kinh nghiệm quý giá mà Chính phủ và Các bộ ngành, địa phương nước ta có thể học hỏi và áp dụng vào thực tiễn, đáp ứng nhu cầu của người dân.

Việt Nam đang hướng tới xây dựng mô hình nhà nước kiến tạo, vì vậy cần xác định rõ vai trò của Nhà nước là định hướng cho sự phát triển của xã hội, chứ không phải là “cho tặng” những gì xã hội cần.

Ngoài ra, Nhà nước cũng cần tham gia giám sát chặt chẽ quá trình triển khai quy hoạch, hoạt động đầu tư xây dựng theo đúng quy định; tăng cường kiểm tra giám sát, kịp thời điều chỉnh các bất cập, sớm hoàn thiện các cơ sở pháp lý, tiếp tục cải cách thủ tục hành chính nhằm đẩy nhanh tiến độ phê duyệt, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp đầu tư vào nhà ở cho người có thu nhập thấp.

Tác động và ảnh hưởng của dịch Covid 19 đã và sẽ còn rất lớn, song như quyết tâm mà Chính phủ đặt ra là phải tận dụng thời cơ để “biến nguy thành cơ”.

Đây vừa là thử thách nhưng cũng vừa là cơ hội để không chỉ lành mạnh hóa thị trường bất động sản mà còn hướng đến việc “hiện thực hóa giấc mơ” về nhà ở cho người thu nhập thấp đô thị.