Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả của việc phân quyền này, cần thực hiện phân vai cụ thể và chính sách hỗ trợ thích hợp để việc bảo trì hệ thống quốc lộ được thực hiện đồng bộ, hiệu quả.
Vấn đề phân cấp, ủy quyền trong quản lý công trình giao thông, bao gồm các tuyến quốc lộ, được bàn đến trong những năm gần đây. Mặc dù chưa thực hiện phân quyền triệt để, song đến thời điểm này Bộ GTVT đã ủy thác cho các địa phương quản lý hơn 15 nghìn km quốc lộ (tương đương hơn 60%). Cùng với gần 600 nghìn km các loại đường tỉnh, đường đô thị, đường huyện, đường xã và đường khác trên địa bàn, địa phương đang quản lý hơn 95,6% chiều dài toàn bộ các đường bộ của Việt Nam.
Việc ủy thác quản lý quốc lộ cho các địa phương nhằm giảm bớt áp lực cho trung ương và tận dụng sự hiểu biết cụ thể của địa phương về tình hình giao thông trên địa bàn.
Tuy nhiên, việc ủy thác này mới chỉ là bước khởi đầu. Luật Đường bộ vừa được Quốc hội thông qua đã đặt ra yêu cầu tiến tới việc phân cấp, phân quyền thực sự cho các địa phương, nhất là những địa phương có khả năng tự cân đối thu chi.
Việc phân quyền quản lý quốc lộ giúp các địa phương chủ động hơn trong việc lập kế hoạch và triển khai các dự án bảo trì, nâng cấp hệ thống giao thông. Khi các địa phương được trao quyền chủ động, họ sẽ có trách nhiệm lớn hơn trong việc sử dụng nguồn lực, giảm thiểu lãng phí và thất thoát. Đồng thời, việc phân quyền còn tạo điều kiện cho các địa phương thực hiện các dự án cải tạo, nâng cấp hạ tầng giao thông một cách linh hoạt và kịp thời.
Tuy vậy, để việc phân cấp, phân quyền quản lý quốc lộ đạt hiệu quả, trước hết, cần xây dựng một khung pháp lý rõ ràng và đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương trong việc quản lý và bảo trì quốc lộ.
Khung pháp lý này cần bao gồm các quy định về trách nhiệm, quyền hạn của các địa phương, cơ chế giám sát và các biện pháp xử lý vi phạm. Khi đó, Bộ GTVT, Cục Đường bộ Việt Nam sẽ chỉ tập trung quản lý các quốc lộ chính yếu, còn lại phân cấp cho các tỉnh, thành phố, các Sở GTVT quản lý các tuyến quốc lộ thứ yếu. Địa phương được phân cấp, phân quyền sẽ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trong quản lý tuyến đường.
Thứ hai, cần tăng cường công tác đào tạo, nâng cao năng lực quản lý cho cán bộ địa phương. Đây là yếu tố quan trọng giúp các địa phương có đủ khả năng và kiến thức để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Các chương trình đào tạo nên tập trung vào các kỹ năng quản lý dự án, sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính, và các biện pháp bảo trì, sửa chữa hạ tầng giao thông.
Ngoài ra, cần xây dựng một cơ chế giám sát, đánh giá hiệu quả công tác quản lý, bảo trì quốc lộ tại các địa phương. Cơ chế này cần đảm bảo tính nh bạch, công bằng và khách quan, từ đó giúp trung ương có thể kịp thời phát hiện và khắc phục những vấn đề còn tồn tại, đồng thời tạo động lực cho các địa phương nỗ lực hơn trong việc quản lý, bảo trì quốc lộ.
Phân quyền cho các địa phương quản lý quốc lộ không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng cho trung ương mà còn tạo điều kiện cho các địa phương phát huy tính sáng tạo, chủ động trong quản lý và bảo trì quốc lộ. Đó cũng là xu thế tất yếu để tách bạch dần công tác quản lý nhà nước và công tác quản lý, bảo trì mạng lưới quốc lộ trên toàn quốc./.