Nghe nội dung chi tiết tại đây:
Mukhtiar Ahmed ‘như ngồi trên đống lửa’ khi nghe tin một hệ thống giao thông công cộng mới, với những chiếc xe buýt có trang bị máy lạnh, sắp triển khai tại thành phố Peshawar, tây bắc Pakistan.
Tài xế 42 tuổi lo ngại, chiếc Ford cũ kỹ, dùng để ‘kiếm cơm’ hàng chục năm nay, sẽ sớm bị hành khách rời bỏ và những chủ xe kinh doanh độc lập như ông khó lòng cạnh tranh nổi với các công ty vận tải lắm tiền, nhiều của: “Tôi sợ rằng chiếc xe Ford cũ của tôi chạy trên cùng một tuyến đường sẽ không còn hấp hành khách nữa”
Tuy nhiên, nỗi lo lắng của Mukhtiar Ahmed nhanh chóng biến mất khi TransPeshawar, công ty vận hành hệ thống xe khách thuộc chính phủ Pakistan, đưa ra sáng kiến mua lại những chiếc xe buýt hàng chục năm tuổi nhằm giảm thiểu ùn tắc giao thông và lượng khí thải carbon.
Ahmed đã bán chiếc xe buýt cũ của mình với giá gấp đôi giá thị trường, đồng thời mua một chiếc xe mới đáp ứng tiêu chuẩn khí thải để chở khách qua lại giữa Peshawar và Rawalpindi có khoảng cách 180 km. Ahmed cho hay, kể từ khi có xe mới ông kiếm nhiều tiền hơn và đang dần thanh toán được các khoản nợ: “Đây là lần đầu tiên trong đời tôi có một khoản tiền tiết kiệm để dự phòng cho những khoảng thời gian khó khăn”.
Trong nỗ lực giải quyết vấn đề khói bụi độc hại ở Peshawar, chính quyền thành phố quyết định dành khoản ngân sách 670 triệu rupee (khoảng 4,1 triệu USD) nhằm loại bỏ những chiếc xe buýt cũ khỏi các tuyến đường, đồng thời khuyến khích người dân chuyển sang hệ thống buýt nhanh BRT.
Ông Umair Khan, người phát ngôn TransPeshawar cho biết, cuộc khảo sát tiến hành trước khi dự án khiển khai chỉ ra, có hơn 600 xe chở khách cũ nát đang tham gia giao thông ở Peshawar. Đến nay, chính phủ đã mua lại gần 150 chiếc trong số này, trả từ 1 triệu tới 1,4 triệu rupee (gần 200 triệu đồng) cho mỗi chiếc, và đang nỗ lực mua nốt số còn lại: “Đây là điều tốt cho cả hai bên, chính phủ và chủ xe đều có lợi. Tôi cho rằng dự án này sẽ giúp giảm đáng kể lượng khí thải trong thành phố”.
Theo điều tra mới nhất, Peshawar có khoảng 2 triệu dân trong đó nhiều người chọn giao thông công cộng để đi lại hàng ngày. Tuy nhiên, hệ thống xe buýt cỡ lớn và vừa vận hành từ những năm 1980, 1990, chiếm tới hơn 40% giao thông thành phố.
Giáo sư Hizbullah Khan, thuộc Đại học Môi trường Pakistan, cho biết, 70% nguồn gây ô nhiễm không khí ở Peshawar là do ô tô và các phương tiện khác. Chỉ số chất lượng không khí hàng ngày đo được tại các trạm quan trắc cho thấy mức độ ô nhiễm đang ở mức ‘nguy hiểm’.
Dự án của TransPeshawar được kỳ vọng có thể giảm thiểu nguồn gây ô nhiễm khí thải, đồng thời khuyến khích người dân tham gia giao thông công cộng nhiều hơn. Đại diện công ty cho biết, khi các chủ phương tiện bán xe cho TransPeshawar, giấy phép liên quan đến phương tiện cũ sẽ bị thu hồi nhằm đảm bảo họ không thể mua một chiếc xe khách giá rẻ khác để quay lại kinh doanh trên đường.
Ngoài ra, chương trình ‘Mua lại xe cũ’, còn bao gồm thêm khoản tiền 360.000 rupee (gần 50 triệu đồng) hỗ trợ tài xế cho một năm doanh thu có thể bị ảnh hưởng.
Theo Sở Tài nguyên & môi trường Hà Nội, dự kiến từ tháng 9/2021, Hà Nội sẽ thí điểm kiểm soát khí thải xe máy, khuyến khích người dân đến để được kiểm tra, tư vấn ễn phí.
Ông Mai Trọng Thái - Phó Giám đốc Sở TN&MT Hà Nội cho biết, Chi cục Bảo vệ Môi trường Hà Nội và lực lượng chức năng kiểm soát giao thông trên đường sẽ phối hợp với Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), trong đó chủ yếu là các hãng sản xuất tiến hành lắp đặt hệ thống kiểm soát khí thải tại các đại lý của các hãng này để kiểm tra ễn phí cho người dân.
Người dân kiểm tra có thể biết rõ được mức độ an toàn của phương tiện, thông số khí thải xả ra, sau đó có thể lựa chọn bảo dưỡng, sửa chữa hoặc đổi cũ lấy mới theo khuyến khích của các hãng. Dự kiến từ tháng 9/2021 sẽ tiến hành kế hoạch, tuy nhiên có thể lùi thời gian tùy vào tình hình dịch COVID-19”.