Trong khi đó, nhu cầu của xã hội với mong muốn linh hoạt mục đích sử dụng mặt bằng căn hộ chung cư ngày càng tăng. Phải chăng đã đến lúc “Chung cư cũ cần tư duy mới”?
Vì sao càng nhiều chung cư mọc lên thì các căn hộ được biến thành văn phòng, thành nơi kinh doanh càng tăng? Vì giá cho thuê căn hộ chung cư rẻ hơn giá thuê văn phòng nên nhiều cá nhân, tổ chức thuê căn hộ chung cư phục vụ cho hoạt động kinh doanh, dù biết là sai với chức năng thiết kế vốn có.
Thực tế, giá thuê tại các tòa nhà văn phòng hạng văn phòng bình dân tại Hà Nội hiện ở mức 15 - 20 USD/m2/tháng. Tức là nếu thuê một văn phòng rộng khoảng 50m2, giá đã lên đến 20 triệu. Đây là chi phí quá lớn với doanh nghiệp có quy mô nhỏ.
Vì thế, việc thuê văn phòng ở các tòa nhà chung cư mang lại chi phí thấp, vừa tận dụng được hạ tầng sẵn có, đường đi lối lại thuận tiện nên luôn khiến các công ty, văn phòng ưa chuộng. So với thuê nhà riêng, phí thuê văn phòng đặt ở chung cư chỉ bằng 1/3, hoặc một nửa.
Mặt khác, "hậu" covid, số lượng người tham gia mô hình làm việc kết hợp tại nhà - văn phòng hoặc làm việc tại nhà ngày càng đông đảo nên nhu cầu về căn hộ là nhà ở kết hợp với văn phòng để đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp trẻ mới khởi nghiệp hay các công ty vừa và nhỏ ngày càng lớn.
Từ nhu cầu dẫn tới thực tế tại Hà Nội và TP.HCM, căn hộ chung cư được sử dụng làm văn phòng, trụ sở của các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh vẫn đang phổ biến.
Rõ ràng, việc sử dụng căn hộ như vậy đã sai về mặt mục đích theo quy định của pháp luật; nhưng cũng cho thấy, có độ chênh khá lớn giữa quy định của Luật Nhà ở và thực tiễn áp dụng pháp luật đối với mục đích sử dụng nhà ở.
Có thể thấy việc sử dụng căn hộ chung cư cho mục đích văn phòng, cơ sở kinh doanh là một nhu cầu của xã hội. Do đó, để các quy định của pháp luật về sử dụng nhà ở chung cư được thực thi có hiệu quả, vừa phù hợp thực tế đời sống xã hội, cần làm rõ giới hạn và quy mô nào được phép hoặc không được sử dụng căn hộ chung cư.
Như các doanh nghiệp nhỏ với số nhân viên ít, diện tích thuê không lớn và ngành nghề không gây tiếng ồn, không có nguy cơ xảy ra cháy nổ hay gây quá tải hạ tầng điện nước có thể được phép sử dụng căn hộ chung cư làm văn phòng với những hướng dẫn cụ thể và quản lý chặt chẽ.
Điều này vừa đảm bảo sự linh hoạt, đáp ứng nhu cầu xã hội, vừa tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp nhỏ có mặt bằng với chi phí thấp. Mặt khác, đảm bảo các hoạt động này được quản lý chặt chẽ không tác động tiêu cực tới đời sống cư dân và hạ tầng chung cư.