Tuy nhiên các quy định về định giá đất, bồi thường, hỗ trợ người dân đã thỏa đáng và đảm bảo người dân bị mất đất được đền bù theo giá thị trường như Nghị quyết 18 của TW khóa XIII hay chưa? Vấn đề tài chính đất đai cần sửa đổi theo hướng nào?
PV VOV Giao thông đối thoại với Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Lê Thanh Vân, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội xung quanh nội dung này.
PV: Thưa ông, Dự thảo Luật đất đai sửa đổi mà Chính phủ vừa trình QH đã quy định rõ phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường mà Nghị quyết 18 của TW khóa XIII đã nêu hay chưa?
Ông Lê Thanh Vân: Trong dự thảo luật đất đai sửa đổi sau khi lấy ý kiến nhân dân, luật đã có quy định tương đối cụ thể. Tuy nhiên, về nguyên tắc tính theo giá thị trường, trong dự thảo lần này quy định giao cho Chính phủ hướng dẫn.
Theo tôi, cần phải có công thức cụ thể để các địa phương, các cá nhân được giao quyền tính toán áp dụng cho dễ. Còn quy định chung trong luật để Chính phủ hướng dẫn không có tính ổn định
PV: Quy định về đền bù, hỗ trợ người dân sau khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, quốc gia công cộng như dự thảo đã đảm bảo thỏa đáng và hợp lý chưa, thưa ông?
Ông Lê Thanh Vân: Quy định về bồi thường, hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất, lần này được quy định khá cụ thể. Trong dự thảo lần này, có hẳn 1 chương với 5 mục rất rõ ràng, quy định sát với các tình huống và trường hợp cụ thể, từ việc bồi thường. Bồi thường thì có bồi thường giá trị đất, bồi thường cho những khoản cá nhân, tổ chức đã đầu tư trên đất, rất cụ thể cho các tình huống.
Tuy nhiên, trong phần quy đinh chung về việc bồi thường hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất, nên phản ánh được tinh thần mà Nghị quyết 18 của Trung ương đã nêu: Phải bảo đảm lợi ích của 3 bên (nhà nước, nhà đầu tư, người dân) khi thu hồi đất. Thứ hai, phải xác định được nguyên tắc có tính chất ưu việt, việc bồi thường phải bảo đảm tương đương hoặc tốt hơn giá trị của mảnh đất đấy sinh lời.
Nói cách khác, việc bồi thường phải bảo đảm ngang bằng với giá trị hoặc tốt hơn giá trị mà trước đây chưa bị thu hồi.
PV: Để giải quyết những tồn tại về tài chính đất đai trong những năm qua, theo ông cần quy định cụ thể vấn đề tài chính đất đai trong Dự thảo Luật đất đai sửa đổi thế nào?
Ông Lê Thanh Vân: Tài chính đất đai là vấn đề rất phức tạp, nó liên quan đến việc xác định chính xác giá trị mảnh đất hoặc khu vực bị thu hồi. Nó rất khó ở điểm biến động giá nên việc đánh giá chính xác rất khó khăn vì thị trường bất động sản cũng chỉ là thị trường định vị được khoảng giá từ thấp nhất đến cao nhất.
Theo tôi, cần quy định phương pháp đánh giá giá trị đất. Có thể lấy thời gian bình quân 5 năm để tính biến động giá đất ở khu vực đó hoặc ở mảnh đất đó, tính bằng giá trị thị trường trong 5 năm chia bình quân. Hoặc nếu không xác định được giá đất, thì tính bằng giá trị sinh lời từ đất bình quân trong 5 năm gần đây nhất của người có quyền sở hữu đất.
Trong trường hợp việc khảo sát, đánh giá giá trị đất đó cao hơn hoặc thấp hơn bảng giá đất mà nhà nước ban hành, giải quyết việc này như nào cần được quy định rõ trong luật.
PV: Xin cảm ơn ông