Lấn chiếm hành lang sông, rạch: Không tránh né hay đổ thừa cho thời kỳ trước

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Tình trạng lấn chiếm hành lang sông ngòi, kênh rạch tại TPHCM và các tỉnh thành phía Nam lâu nay đã trở thành một vấn nạn nhức nhối gây bức xúc trong dư luận. Hành vi này không chỉ tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn giao thông đường thủy mà còn trực tiếp phá hoại cảnh quan và không gian sinh hoạt chung của cộng đồng.

Trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước trong vấn đề này là quá rõ ràng. Điều cần làm lúc này là cần có những động thái thực sự quyết liệt và mạnh taytừ các cơ quan hữu trách.

Đường Nguyễn Văn Hưởng, phường Thảo Điền, quận 2, TPHCM được xem là một trong những điểm nóng về tình trạng lấn chiếm hành lang sông ngòi kênh rạch trên địa bàn TPHCM. Cuối năm 2019, lãnh đạo TPHCM đã tỏ ra cương quyết sẽ xử lý triệt để những vi phạm này để trả lại không gian chung cạnh bờ sông cho người dân.

Tuy nhiên, thời điểm này, sau hơn nửa năm, mọi thứ vẫn đứng yên tại chỗ. Có thể nói tình trạng lấn chiếm hành lang sông tại đường Nguyễn Văn Hưởng nói riêng, nhiều khu vực khác tại TPHCM các tỉnh Nam Bộ nói chung đã và đang gây ra nhiều bức xúc trong dư luận xã hội.

"Nguyên một khu vực kia gần như bị chiếm dụng hoàn toàn rồi, đây là điều đáng tiếc khi người dân không được tận hưởng điều kiện thiên nhiên ưu đãi cho thành phố này.

"Khi mà xây dựng các tòa nhà ven sông thì sẽ khiến khoảng cách ra bờ sông bị nhỏ lại khiến cho người dân gần như không thấy được bờ sông nữa. Các tiện ích như công viên ven sông là điều người dân cần được hưởng và họ nên được tạo điều kiện để hưởng thụ điều đó".

"Cảnh quan của Sài Gòn đã bị thu hẹp lại bởi những dự án lớn như biệt thự, khu nhà ở cao cấp vì vậy những người dân bình thường như chúng tôi không thể nào tiếp cận được với không gian bờ sông hoặc cảnh quan thiên nhiên nữa".

Đó là những ý kiến có phần bất bình từ phía người dân TP.HCM khi không gian ven sông Sài Gòn bị chiếm dụng để xây dựng các dự án nhà cao tầng, nhà ở biệt thự cao cấp thời gian qua.

Cùng chung quan điểm, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch hiệp hội bất động sản TP.HCM cũng cho rằng việc người dân bức xúc là hoàn toàn dễ hiểu.

"Rất tiếc trong thời gian vừa qua có nhiều dự án án ngữ mặt tiền sông Sài Gòn, mặc dù trong từng dự án đều có các tuyến đường nội bộ nhưng chưa được kết nối liên thông nên cư dân thành phố hoặc khách vãng lai không thể đi lại thuận tiện trên các tuyến ven sông. Có lẽ không gian ven sông Sài Gòn dẵ trở thành tài sản riêng của những cư dân có nhà tại khu vực này".

Trước những vi phạm tồn tại nhiều năm qua, ông Nguyễn Văn Đực, Phó Giám đốc Công ty địa ốc Đất Lành khẳng định rằng đã có sự buông lỏng trong công tác quản lý nhà nước.

"Xây dựng sai về quy hoạch, sai về không gian, chiếm không gian đô thị và cộng đồng thì hoàn toàn sai và không có cách gì để biện hộ. Có những công trình cấp thành phố quản lý thì vai trò của Chủ tịch TP, của Giám đốc Sở Quy hoạch và Kiến trúc, Sở Xây dựng ở đâu? Người nào ký quyết định cho đầu tư, ký quyết định nghiệm thu đưa vào sử dụng thì trách nhiệm là của người đó".

Được biết, tại TP.HCM, sông Sài Gòn chảy qua 10 quận, huyện và khu trung tâm TP.HCM, từ quận 7 đến huyện Củ Chi. Sở Quy hoạch và kiến trúc TP.HCM cho biết trên tuyến sông này, có khoảng 50 đồ án quy hoạch phân khu đã được phê duyệt, 84 dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở, khu phức hợp thương mại - dịch vụ, khu công viên kết hợp vui chơi giải trí, với khoảng 454 ha đang được phát triển ven sông. Trong đó, có 13 chủ đầu tư với 116 lô đất ảnh hưởng tới hành lang bảo vệ sông Sài Gòn.

Điều đáng chú ý là trong số các dự án lấn chiếm bờ sông Sài Gòn, đã có gần một nửa phải nhận quyết định cưỡng chế, yêu cầu tháo dỡ trả lại hiện trạng ban đầu, tuy nhiên cho đến nay vẫn còn nhiều chủ đầu tư chưa nghiêm túc thực hiện.

Không chỉ diễn biến phức tạp tại TP.HCM mà ở nhiều tỉnh, thành khu vực Đồng Bằng Sông Cửu Long thì tình trạng lấn chiếm hành lang sông ngòi, kênh rạch cũng gây ra nhiều hệ lụy xấu.

Ông Vũ Văn Bi - Phó trưởng Phòng Kinh tế Hạ tầng huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp cho biết: Năm 2019, trên địa bàn Huyện có hơn 2000 căn nhà xây dựng trái phép ven các tuyến sông, kênh rạch chủ yếu là tại khu vực đô thị.

"Do đặc điểm địa hình có nhiều sông kênh rạch trên địa bàn vì vậy việc xây dựng nhà ở ven sông kênh rạch thuận lợi cho việc đánh bắt nuôi trồng thủy sản và sản xuất nông nghiệp. Chính quyền chủ yếu tập trung tuyên truyền vận động, tăng cường thanh kiểm tra để kịp thời ngăn chặn các trường hợp phát sinh mới và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm".

Tại một hội nghị bàn về các giải pháp tháo gỡ thực trạng lấn chiếm hành lang và không gian ven sông ngòi kênh rạch trên địa bàn, ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM thừa nhận có sự yếu kém trong quản lý khiến quy hoạch bờ sông gặp nhiều khó khăn. Việc quy hoạch không đồng nhất giữa các thời kỳ cũng là một nguyên nhân khiến công tác quản lý chưa hiệu quả.

Tuy nhiên, ông Hoan khẳng định quan điểm của thành phố là không cho phép các vi phạm này tồn tại.

"Cần khẩn trương làm quy hoạch ngành để phát triển hạ tầng ven sông, nếu không thì một mặt vừa dễ bị lấn chiếm, một mặt thì mất cảnh quan bờ sông, người dân không có không gian chung. Điểm nào làm bến đỗ, điểm nào làm công viên, điểm nào làm con đường…tất cả đều phải tính hết".

Có thể thấy tình trạng lấn chiếm sông ngòi, kênh, rạch để xây dựng nhà ở hay triển khai các dự án dân cư đã và đang trở thành nỗi bức xúc không chỉ tại TP.HCM mà còn nhiều địa phương khác. Rõ ràng những yếu kém trong công tác quản lý nhà nước, quy hoạch đô thị đã tạo điều kiện cho một số cá nhân, tập thể có cơ hội biến của chung thành của riêng.

VOV Giao thông cho rằng, đã đến lúc xây dựng một hành lang pháp lý chặt chẽ, một cái nhìn mới về quy hoạch tổng thể các khu vực ven sông và nhất là một cách hành xử kiên quyết hướng về lợi ích chung của cộng đồng từ các đơn vị quản lý liên quan để trả không gian chung cho cộng đồng.

Mời quý vị cùng đến với góc nhìn của VOVGT về vấn đề này qua bài bình luận: “Đừng để của chung biến thành của riêng”.

Không thể phủ nhận được sự hấp dẫn về vị trí của các khu đất ven sông, kênh rạch tại các đô thị. Đây cũng là nguồn cơn dẫn đến các hành vi lấn chiếm, biến cái chung thành của riêng của nhiều tổ chức, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản.

Những kẽ hở trong công tác quản lý nhà nước và những bất cập trong các quy định pháp luật đã vô tình và gián tiếp khiến không gian chung của người dân ngang nhiên bị tước đoạt. Không chỉ vậy, tình trạng này còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn giao thông đường thủy và ở góc độ khác đã ngăn chặn lối thoát nước tự nhiên khiến tình trạng ngập lụt đô thị ngày một nghiêm trọng.

Rõ ràng, những yếu kém thậm chí có dấu hiệu tiêu cựctrong quản lý của một bộ phận cán bộ làm công tác quản lý nhà nước, phê duyệt quy hoạch, chấp thuận đầu tư đã biến không gian ven sông Sài Gòn nói riêng và các khu vực tương tự nói chung lâm vào thế “chuyện đã rồi”.

Dù là hệ quả của các nhiệm kỳ trước, song không vì vậy mà tránh né hay đổ thừa. Việc cần làm là nghiêm túc nhận diện cái sai từ đó có cơ sở để điều chỉnh cho đúng, cho phù hợp với pháp luật và nhu cầu của người dân.

Phải thực sự quyết liệt trong xử lý các sai phạm, không nên chỉ dừng ở việc vận động hay xử phạt hành chính mà cần tính tới phương án cưỡng chế, bắt buộc tháo dỡ trả lại nguyên trạng hành lang và không gian ven sông vốn có. Thậm chí nếu cần thiết phải khởi tố và triển khai các biện pháp xử lý hình sự đối với những cá nhân, tập thể có liên quan.

Bên cạnh đó, cần sớm nghiên cứu và ban hành một đồ án quy hoạch chi tiết, cụ thể cho các khu vực ven sông rạch, nhằm khai thác hiệu quả quỹ đất ven sông rạch vì lợi ích công cộng, đảm bảo cảnh quan, môi trường và phát triển bền vững.

Với các doanh nghiệp đã và đang đầu tư xây dựng các dự án ven sông, rạch cần hợp tác với cơ quan quản lý nhà nước; từng bước điều chỉnh kế hoạch kinh doanh và lợi nhuận trước mắt để hướng tới sự đồng thuận của cộng đồng tạo tiền đề cho quá trình phát triển bền vững về sau.

TP.HCM và các tỉnh, thành khu vực phía Nam được thiên nhiên ưu đãi một hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, rất phù hợp để phát triển theo mô hình đô thị sông nước. Do đó, các cá nhân tập thể có trách nhiệm cần có một cái nhìn mới, một cách làm mới để có thể tận dụng tối đa tiềm năng sẵn có, kiên quyết nói không với lợi ích nhóm và đi đến cùng trong xử lý các sai phạm.

Chỉ có vậy người dân mới không bị tước đoạt những gì thuộc về họ và của chung không bị phù phép thành tài sản riêng của bất kỳ một ai.