Bừa bãi một cách… trật tự

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Hình ảnh ngày 21/4/2022 khi công an, chính quyền quận Tây Hồ ra quân dẹp loạn tình trạng “muốn ngồi ghế đá công cộng phải trả tiền nước” khiến người viết liên tưởng tới nhiều vụ việc tương tự trước đây.

Cụ thể, ngày 30/6/2021, nhóm phóng viên VOV Giao thông có cuộc làm việc với UBND phường Hàng Bông về bãi đỗ xe không phép trên vỉa hè phố Quán Sứ.

Bãi xe đã bất ngờ sạch bóng vào buổi sáng, nhưng ngay khi buổi làm việc kết thúc, vào chiều cùng ngày, bãi xe lại tái lập, các đối tượng ngang nhiên vẫy xe thu tiền.

Trước đó, vào ngày 19/2/2020, từ phản ánh của VOV Giao thông, các lực lượng Thanh tra giao thông, Cảnh sát giao thông-trật tự quận Hoàng Mai đã ra quân xử lý, cẩu xe vi phạm và dẹp bãi đỗ xe tự phát cạnh nhà văn hóa thể thao quận. Nhưng cũng chỉ sau đó ít tuần, và kéo dài đến tận năm 2022, bãi xe này không những không biến mất mà còn ngày càng mở rộng quy mô.

Rõ ràng, việc các đối tượng trông giữ xe giải tán bãi xe “lậu” ngay khi cơ quan chức năng có động thái xử lý đã là câu trả lời xác đáng nhất cho câu hỏi: “Dẹp loạn vỉa hè có khó hay không?”

Vấn đề đặt ra là: tại sao dù không hề khó, thậm chí không cần ra quân liên ngành mà chỉ các lực lượng chỉ cần có xe đi tuyên truyền, đẩy đuổi đã xong việc, mà xử lý mãi vẫn không triệt để?

Hãy cùng nhìn sâu hơn vào các mức phạt với các đối tượng này. Tại bãi xe lậu ở phường Hàng Bông, trong 2 năm, cơ quan chức năng xử phạt được… 2 đối tượng, với mức phạt 2,5 triệu đồng mỗi trường hợp. Còn tại phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, trong 2 tháng ở thời điểm đó, có 7 trường hợp bị xử phạt hành chính từ 5,5 triệu đến 12,5 triệu đồng mỗi trường hợp.

Đem so với số tiền thu được từ việc trông giữ hàng chục, hàng trăm ô tô mỗi tháng, số tiền xử phạt quá nhỏ bé và không có tính răn đe.

Như vậy, bản chất vấn đề chính là lợi ích kinh tế. Lấn chiếm vỉa hè, chiếm dụng công sản, vi phạm trắng trợn pháp luật nhưng ít bị xử phạt hoặc kể cả bị xử phạt thì vẫn “lãi”. Đó là lý do vỉa hè Hà Nội vẫn đã, đang và sẽ tiếp tục là mục tiêu, miếng lợi ích khó bỏ của các đối tượng trục lợi.

Trở lại với góc nhìn từ phía các lực lượng quản lý. Theo thống kê, có ít nhất 6 đơn vị có chức năng xử lý vi phạm liên quan vỉa hè. Họ là lý do, là chốt chặn cho việc các đối tượng có dừng trục lợi vỉa hè hay không.

Nhưng thật đáng buồn, trong loạt bài “Vỉa hè đang thực sự nuôi ai?”, VOV Giao thông đã chỉ rõ, đối tượng được vỉa hè nuôi ngoài những người chiếm dụng, còn có cả lực lượng giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm, thông qua những khoản được gọi là “phí ủng hộ”, “tiền trà nước”.

Một nhà Hà Nội học từng cảm thán, sự dễ dãi, tùy tiện, thiếu minh bạch trong các mối quan hệ đã dẫn đến sự lạc hậu, phi trật tự của đô thị, mà vỉa hè là bộ mặt.

Người ta đang bày ra sự bừa bãi, dung túng cho bừa bãi, và rồi khi đến kỳ cuộc, lại hô hào nhau “hay là chúng ta bừa bãi một cách… trật tự hơn đi!?”.

Những chiến dịch dẹp loạn vỉa hè, không gian công cộng theo kiểu của Hà Nội như thời gian qua đã chứng minh luận điểm ấy.