Làm thế nào để lái xe an toàn trên đường đèo dốc?

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Ảnh minh họa

Điều khiển ô tô trên những đoạn đường đồi núi rất dễ xảy ra tai nạn do địa hình hiểm trở, đường có độ dốc lớn, nhiều đoạn gấp khúc. Bởi vậy, không chỉ những tài xế mới lái mà nhiều bác tài giàu kinh nghiệm cũng cảm thấy e dè khi phải chạy xe trên những tuyến đường này.

Dưới đây là ý kiến của một số người về những nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông khi lưu thông trên đường đèo dốc: “Các lái xe ngày thường thì họ ít lái, họ chỉ lái trên những khu vực đồng bằng, những khu vực mà họ quen cự ly gần. Nhưng đến thời điểm này, họ phải điều khiển phương tiện trên địa hình lạ , mật độ lưu lương phương tiện khác, đặc biệt cả những khu vực núi đèo hiểm trở , điều kiện thời tiết khắc nghiệt có thể có sương mù, có mưa, đường trơn thì nguy cơ tai nạn giao thông rất cao" . Một người khác cho rằng: “Theo nguyên tắc xe tải lên dốc số nào thì phải xuống dốc số đó, nhưng thực tế qua kiểm tra vụ tai nạn giao thông lật xe hầu như quy trình đó lái xe không thực hiện dẫn tới tình trạng khi xuống dốc các lái xe dùng phanh nhiều, dẫn đến hiện tượng nóng phanh, trơ phanh, phanh không còn hiệu lực lái xe bắt buộc phải đánh xe vào ta luy dương, dẫn tới tình trạng tự lật xe”.

Nghe các ý kiến tại đây:

Thời gian gần đây, tại một số tỉnh miền núi như Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang liên tục xảy ra hàng loạt vụ lật xe, xe lao xuống vực gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Theo thông tin từ Phòng CSGT công an tỉnh Lai Châu, từ đầu năm đến nay, trên quốc lộ 4D tại các cung đường đèo từ Lào Cai về Lai Châu như đèo Hoàng Liên Sơn, Giang Ma, Hồng Thu Mán đã xảy ra đến 6 vụ lật xe. Gần đây nhất là vào ngày 4/4/2017, trong lúc tránh một xe khác chạy ngược chiều trên đèo Giang Ma, xã San Thàng, xe đầu kéo chở đầy hàng đã bị lật nghiêng xuống rệ đường. Rất may vụ tai nạn không gây thiệt hại về người nhưng hiện trường vụ tai nạn gây ùn tắc giao thông.

Ông Nguyễn Văn Luy- Trưởng phòng CSGT công an tỉnh Lai Châu cho biết, do điều kiện vị trí địa lí, tuyến đường Lai Châu quanh co, nguy hiểm có nhiều đoạn đường đèo dốc, đường gấp khúc; thời tiết hay có sương mù gây ảnh hưởng đến tầm quan sát. Bên cạnh đó, thời gian gần đây, lưu lượng phương tiện xe trọng tải lớn lưu thông trên tuyến đường này gia tăng, trong đó có nhiều lái xe ở các tỉnh khác chưa nắm vững địa hình.

Lý giải về nguyên nhân của hàng loạt các vụ lật xe container trên địa bàn tỉnh Lai Châu thời gian gần đây, ông Nguyễn Văn Luy phân tích: “Qua những vụ lái xe tự lật do lái xe chưa quen đường, thao tác quy trình điều khiển là không đúng. Hai nữa là một số hệ thống phương tiện hoạt động đồng bằng lên miền núi thì do lượng trọng tải như thế không vấn đề gì, nhưng khi đường miền núi xe dễ hỏng hóc. Và đặc biệt là đèo dốc cua không quen đường, tình trạng mặt đường dốc, trơn trượt như thế, lái xe xử lí không đúng quy trình xe, thao tác như thế dễ dẫn đến lật xe".

Ông Nguyễn Văn Luy nói:

Còn tại tỉnh Lào Cai, Sa Pa vốn là một địa điểm du lịch hấp dẫn du khách trong và ngoài nước nên ngày càng nhiều du khách mong muốn được tự lái xe khám phá, trải nghiệm những cung đường đèo dốc.

Theo thông tin từ Ban ATGT tỉnh Lào Cai, tuyến đường từ thành phố Lào Cai đến Sa Pa có dộ dài 42km đường đèo bắt đầu từ Km 131 đến Km số 89. Đây là tuyến đường hẹp, dốc cao, có nhiều khúc cua, một bên là vực thẳm, nên tiềm ẩn rất nhiều nguy hiểm đối với những lái xe thiếu kinh nghiệm và chưa quen đường. Trên tuyến đường này đã xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông nhưng có 2 vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng có số lượng người thương vong lớn.

Đó là vụ tai nạn xe khách xảy ra vào ngày 1/9/2014 tại đoạn Tòng Sành - Dốc 3, thuộc xã Tòng Sành, huyện Bát Xát làm 14 người tử vong và gần 40 người bị thương. Gần đây nhất là vụ tai nạn xảy ra vào chiều ngày 3/3/2017, xe khách 29 chỗ chạy trên quốc lộ 4D đã mất lái lao xuống vực tại Km 125, cũng thuộc địa phận xã Tòng Sành, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Được biết, chiếc đã bị lật nhiều vòng, trước khi lao xuống vực sâu cách mặt đường khoảng 50 m. Vụ tai nạn làm 1 người tử vong tại chỗ, nhiều hành khách được đưa đi bệnh viện cấp cứu trong tình trạng nguy kịch.

Đánh giá về nguyên nhân dẫn đến các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng trên tuyến quốc lộ 4D đoạn từ thành phố Lào Cai đi Sa Pa, ông Trần Ngọc Sơn- Chánh văn phòng Ban ATGT tỉnh Lào Cai cho biết, các vụ tai nạn thường xảy ra với các tài xế không quen đường. Ví dụ như vụ tai nạn vào ngày 1/9, lái xe điều khiển chiếc xe gặp nạn là lái xe tăng cường. Trong khi, vụ tai nạn xảy ra ngày 3/3/2017, chiếc xe gặp nạn là xe tư nhân, lái xe chạy theo hợp đồng ở Yên Lạc, Vĩnh Phú. Bên cạnh đó, việc không tuân thủ các quy định, quy tắc tham gia giao thông và thiếu kinh nghiệm lái xe cũng là một trong những nguyên nhân gây ra vụ tai nạn đáng tiếc tại tỉnh Lào Cai.

Ông Trần Ngọc Sơn cho biết: “TNGT trên tuyến đường này đều do ý thức của người lái xe. Từ điều kiện cơ sở vật chất hạ tầng không đảm bảo, ý thức con người điều khiển giao thông không tốt xảy ra tai nạn. Trở lại vụ tai nạn 3/3 khi khám nghiệm hiện trường tại vị trí 126 ở phía dưới, tức là gần hết dốc Sapa rồi. Tại thời điểm khám nghiệm, khi kiểm tra kỹ thuật phương tiện, phanh vẫn có nhưng xe để ở số 0. Chúng tôi sơ bộ đánh giá ngay tại hiện trường, khẳng định là kỹ năng lái xe của người điều khiển phương tiện không đảm bảo về quy trình kỹ thuật, về thao tác lái xe trên tuyến đường này . Lý do là khi xuống dốc liên tục trong khoảng 26 km, người lái xe đạp phanh quá nhiều, dẫn đến phanh nóng, mất phanh”.

Ý kiến của ông Trần Ngọc Sơn:

Tại cơ quan điều tra, lái xe ô tô 29 chỗ đã thừa nhận, do không có kinh nghiệm lái xe đường đèo nên thường sử dụng phanh để giảm tốc dẫn đến bộ phận an toàn hư hỏng khi xuống dốc.

Một trong những nhược điểm lớn của dịch vụ theo thời vụ là khi có nhu cầu cao thì huy động cả những phương tiện chưa được đảm bảo an toàn, đặc biệt đối với lái xe. Có những lái xe hoạt động liên tục dẫn đến mệt mỏi, đặc biệt đối với những lái xe ngày thường ít lái trên những địa hình quen thuộc như ở khu vực đồng bằng hoặc khu vực quen thuộc. Nhưng thời điểm này họ phải lái xe trên khu vực địa hình khác, mật độ tham gia giao thông khác, cả các khu vực

Các chuyên gia an toàn giao thông đánh giá, nguyên nhân của hầu hết các vụ tai nạn là khi xuống dốc, các lái xe không thực hiện theo đúng quy trình kỹ thuật và các thao tác điều khiển. Khi đổ đèo, các phương tiện thường lao nhanh theo quán tính, xe càng nặng thì quán tính càng lớn, tốc độ lao dốc của phương tiện sẽ tăng cao nhanh chóng và vượt quá khả năng kiểm soát lái xe nếu xe vẫn để chế độ D (số tự động) hoặc các cấp số cao (số sàn).

Đối với những lái xe thiếu kinh nghiệm khi đi đường đèo dốc không sử dụng động cơ để giảm tốc độ mà thường sử dụng phanh. Trong khi đó, đoạn đường đèo dốc dài hàng chục km, việc liên tục sử dụng phanh dẫn đến phanh bị nóng và mất hiệu lực. Sự mất phanh xảy ra đột ngột và không có dấu hiệu báo trước. Trong tình huống như vậy, nhiều lái xe đã dồn số nhưng không dồn số về số thấp được nên xe trôi tự do, để tránh lao xuống vực, một số tài xế đã lao vào taluy dương dẫn đến xe bị lật.

Trong vài trường hợp, nếu tài xế không vững tay lái xe có thể lao xuống vực, gây ra tai nạn thảm khốc.

Trước tính chất nguy hiểm của hàng loạt vụ lật các xe trọng tải lớn thời gian gần đây, Phòng CSGT – Công an tỉnh Lai Châu đã tổ chức Hội nghị vận tải các DN về công tainer nhằm tuyên truyền cho các doanh nghiệp có xe container lên cửa khẩu Lai Châu về đặc điểm đường giao thông trên địa bàn tỉnh. Đồng thời yêu cầu các DN vận tải ký cam kết, phải kiểm tra phương tiện, phương tiện phải đảm báo đúng an toàn kỹ thuật, lựa chọn những lái xe có nhiều kinh nghiệm đi đường đồi núi để hạn chế những vụ tai nạn giao thông đáng tiếc, gây thiệt hại về tài sản và gây nguy hiểm cho những người cùng tham gia giao thông.

Theo kinh nghiệm của một số lái xe, để xuống đèo dốc an toàn, nên tùy độ dốc thực tế của con dốc, tình trạng địa lý, tình trạng địa hình, tình trạng tham gia giao thông mà tài xế quyết định sẽ để cần số ở vị trí nào. Và dù là xe số sàn hay số tự động, lái xe đều phải sử dụng chức năng phanh động cơ khi xuống dốc, hạn chế dùng phanh, để tránh hiện tượng phanh quá nóng, dẫn đến mất phanh.

Ngoài ra, tài xế phải tuân thủ đúng quy định và quy trình điều khiển phương tiện khi tham gia giao thông.

Ông Trần Ngọc Sơn - Chánh văn phòng Ban ATGT tỉnh Lào Cai khuyến cáo: “Chúng tôi khuyến cáo, nếu đi đoạn đèo dốc từ Lào Cai lên Sapa là đoạn đường đèo dốc rất nguy hiểm nên thứ nhất là chấp hành Luật giao thông . Thứ nhất nếu lái xe từ xa đến Lào Cai đề nghị là không được lái xe liên tục 4 giờ, phải nghỉ. Thứ 2 là không được sử dụng chất kích thích, đường tối hoặc ban ngày sương mù nhiều mà cảm giác không chuẩn là rơi xuống vực ngay. Thứ ba là lái xe phải thực hiện đúng quy trình thao tác lái xe thứ nhất là xuống dốc không được đi số 0 không được đi số cao và không được rà phanh liên tục, có thời gian nghỉ cho má phanh nguội”.

Ông Trần Ngọc Sơn nói:

Tham gia giao thông trên các tuyến đường đèo dốc tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông. Bởi vậy, đối với những doanh nghiệp, lái xe có lộ trình đi trên các tuyến đường đèo dốc, cần tìm hiểu rõ điều kiện địa hình, đặc điểm đường sá tại khu vực đó.

Ngoài ra, cũng cần kiểm tra điều kiện kỹ thuật phương tiện, các yếu tố đảm bảo an toàn trong quá trình lưu thông và nên để cho các lái xe có kinh nghiệm điều khiển phương tiện trên những đoạn đường này. Trong quá trình tham gia giao thông phải tuyệt đối tuân thủ các quy định, quy tắc về an toàn giao thông, tránh những tai nạn đáng tiếc.