Vì sao cần tăng thuế môi trường với xăng dầu?

Bộ Tài chính vừa có Tờ trình gửi Chính phủ đề nghị xây dựng Dự án sửa đổi Luật Thuế bảo vệ môi trường. Theo đó, Bộ Tư pháp thay mặt Chính phủ ký tờ trình gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị bổ sung Dự án Luật Thuế bảo vệ môi trường (sửa đổi), trong đó có nội dung nâng khung thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu lên tối đa 8.000 đồng/lít vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2017 của Quốc hội.

Đề xuất nâng khung thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu đang thu hút sự quan tâm của dư luận. Ảnh: Lê Hiếu

Liên quan đến đề xuất này, ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội các Doanh nghiệp vừa và nhỏ thành phố Hà Nội chia sẻ, xăng dầu hiện chiếm khoảng 20% chi phí đầu vào của doanh nghiệp. Khi tăng thuế thì sẽ tăng giá bán lẻ, làm đội chi phí sản xuất, giảm sức cạnh tranh. Cả nước hiện có hơn 100.000 hộ kinh doanh cá thể, với chi phí đầu vào tăng, đặc biệt là giá xăng dầu, rồi tới đây giá điện cũng có thể tăng, ảnh hưởng rất lớn đến doanh nghiệp:

Đồng tình với quan điểm này, nhiều người dân và doanh nghiệp cho rằng việc tăng thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu theo mức đề xuất trên là chưa hợp lý vì xăng dầu đang cõng quá nhiều loại thuế, phí. Giá xăng dầu, chỉ cần tăng một ít thì ngay lập tức cước phí vận tải, giá cả hàng hóa, dịch vụ trên thị trường tăng theo. Trong khi, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong tháng 1 vừa qua đã tăng và doanh nghiệp thì đang chịu áp lực cạnh tranh rất lớn. Đối với doanh nghiệp vận tải taxi như Công ty Cổ phần Ánh Dương (taxi Vinasun), đơn vị có 6 ngàn đầu xe thì nếu thuế bảo vệ môi trường tăng, giá xăng, dầu tăng thì cước vận tải sẽ tăng theo. Ông Tạ Long Hỷ, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Ánh Dương, Chủ tịch Hiệp hội Taxi Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị cơ quan chức năng nên cân nhắc kỹ lưỡng, vì tăng thuế bảo vệ môi trường sẽ ảnh hưởng lớn đế giá thành kinh doanh của doanh nghiệp, sau đó sẽ ảnh hưởng đến người tiêu dùng.

Lý giải vì sao phải điều chỉnh tăng thuế bảo vệ môi trường, Bộ Tài chính cho rằng, việc làm này là để phù hợp với lộ trình dài, thay thế, bù đắp cho phần thuế nhập khẩu phải cắt giảm dần theo cam kết quốc tế, ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách. Ngoài ra, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu đã gần sát mức trần trong khung thuế, nên dư địa để điều chỉnh còn lại ít, khó phù hợp với chính sách phát triển kinh tế-xã hội trong từng thời kỳ. Về tác động tăng giá xăng, Bộ Tài chính cho rằng, thuế nhập khẩu xăng ở một số thị trường đã giảm xuống còn 10%, đến năm 2024 giảm xuống 0% và đề xuất này không có tác động tiêu cực, không làm tăng giá xăng.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Tiến Thỏa, Tổng thư ký Hội Thẩm định giá Việt Nam, thuế nhập khẩu giảm bao nhiêu thì thuế nội địa tăng bấy nhiêu, không nên tăng cao hơn, để tránh tác động làm tăng giá xăng dầu:

Thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu đã từng được điều chỉnh tăng gấp 3 lần, từ mức 1.000 đồng lên 3.000 đồng/lít, gần sát mức trần là 4.000 đồng/lít vào tháng 5/2015. Bởi vậy, việc điều chỉnh tăng khung thuế lần này lên mức trần là 8.000 đồng/lít sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích của người dân và doanh nghiệp. Nhiều ý kiến cho rằng, bên cạnh việc cân nhắc mức tăng, cũng như lộ trình tăng thuế cần phù hợp với nền kinh tế, đảm bảo hài hòa lợi ích của các bên, nhiều ý kiến cũng yêu cầu minh bạch nguồn thu chi từ thuế bảo vệ môi trường để người dân giám sát đảm bảo tiền thuế phải được sử dụng đúng mục đích.