Vì sao hàng không đang dần cấm mang sạc dự phòng?

Từ cuối quý I và sang đầu quý II năm nay, cụ thể là từ ngày 1/4, nhiều hãng hàng không Châu Á như của Hàn Quốc, Đài Loan, Thái Lan, Singapore, Malaysia, đặc khu Hong Kong và cả Việt Nam đang thắt chặt các quy định về việc mang sạc dự phòng và các vật phẩm có chứa lithium lên các chuyến bay.

Động thái diễn ra trong bối cảnh thế giới chứng kiến ngày càng nhiều các sự cố liên quan đến pin sạc dự phòng trên máy bay. Bắt đầu từ cuối tháng 1 năm nay khi một chuyến bay của hãng Air Busan, Hàn Quốc bốc cháy tại sân bay mà nguyên nhân được cho là do thiết bị sạc dự phòng bốc cháy. Gần đây nhất, ngày 21/3 khi một chuyến bay của Hong Kong Airlines từ Hàng Châu đến Hồng Kông phải hạ cánh khẩn cấp do pin sạc dự phòng trong hành lý của hành khách phát nổ và gây cháy.

Theo chính sách mới, nhìn chung các hãng đều có quy định cấm hành khách sử dụng sạc dự phòng trên các chuyến bay. Vật phẩm này cũng không được phép nằm trong hành lý ký gửi. Còn lại, tuỳ vào từng hãng hàng không mà lại có các quy định bổ sung khác nhau.

Như tại Việt Nam, cả 4 hãng VietNam Airlines, Vietjet Air, Bamboo Airways và Viettravel Airlines đều đã ban hành quy định không cho phép hành khách sử dụng pin sạc dự phòng trong suốt chuyến bay. Để đảm bảo an toàn, các pin này cần được bảo vệ và tắt hoàn toàn, nghiêm cấm việc nạp điện cho sản phẩm bằng cổng USB của máy bay. Mỗi hành khách được phép mang tối đa 10 viên pin có dung lượng không quá 100Wh (Đọc: Watt trên giờ), tương đương khoảng 20.000 mAh (Đọc: Mi-li-am-pe trên giờ) cho pin sạc phổ thông. Đối với pin có dung lượng từ 100 đến 160Wh, hành khách chỉ được mang tối đa 2 thiết bị.

Còn với các hãng hàng không trong khu vực, Singapore Airlines cấm hành khách sử dụng pin dự phòng không dây trong các chuyến bay. Thai Airways International của Thái Lan và Air Asia của Malaysia đã thông báo cấm sử dụng sản phẩm trên toàn bộ hành trình.

Air Busan của Hàn Quốc và các hãng hàng không tại Hong Kong cấm khách để pin dự phòng ở ngăn hành lý trên đầu. Trước đó tại Hàn Quốc, từ giữa tháng 2, Hàn Quốc đã yêu cầu hành khách lên máy bay phải cất sạc dự phòng trong túi nhựa. Ông Yu Kyung-soo, người đứng đầu Cơ quan chính sách an toàn hàng không, Bộ giao thông vận tải Hàn Quốc cho biết: “Nếu hành khách không không mang theo túi nhựa, các nhân viên hàng không sẽ có trách nhiệm phải cung cấp vật phẩm này tại quầy check-in hoặc trên máy bay”.

Trong đó, đặc biệt hãng hàng không Cathay Pacific của Hong Kong là nghiêm ngặt hơn cả khi cấm phi công và tiếp viên hàng không mang theo sạc dự phòng trên các chuyến bay trong khi làm nhiệm vụ. Quy định này đã gây ra tranh cãi khi Công đoàn tiếp viên hàng không cho biết, lệnh cấm phi hành đoàn sẽ gây ra nhiều bất tiện trong thời gian dừng chân tại các sân bay ở nước ngoài và kêu gọi Cathay Pacific tìm cách đáp ứng nhu cầu sạc điện thoại của họ.

Hiệp hội cũng nhấn mạnh, phi hành đoàn được đào tạo và có kiến thức về rủi ro cháy pin và các chiến lược chữa cháy, vì vậy họ có hồ sơ rủi ro thấp hơn so với hành khách, những người ít nhận thức hơn về các rủi ro liên quan.

Hiện hãng bay vẫn giữ nguyên lệnh cấm sạc dự phòng đối với phi hành đoàn, nhưng đang làm việc với các khách sạn để cung cấp sạc dự phòng cho họ khi dừng chân nghỉ đêm, vì không có "cách khả thi" nào để phi hành đoàn mang chúng lên máy bay trong bối cảnh lo ngại về an toàn gia tăng.

Trong Quy định về Hàng hoá nguy hiểm của Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) yêu cầu sạc dự phòng phải được để trong hành lý xách tay, nhưng không quy định rõ ràng về số lượng và độ bền của pin sạc. Hiện các quy định này vẫn chưa được thay đổi hay cập nhật.

Một nghiên cứu được thực hiện bởi UL Standard, công ty khoa học an toàn toàn cầu cho thấy cứ mỗi 4 hành khách lên máy bay thì có 1 người có đem theo sạc dự phòng hoặc pin, thiết bị có chứa lithium. Nhưng theo Cục hàng không Liên bang Mỹ (FAA), hầu hết các hãng hàng không hiện nay chưa đưa ra cảnh báo hoả hoạn liên quan tới pin lithium trong các hướng dẫn an toàn mỗi đầu chuyến bay. 

Ông Ben Supko, người đứng đầu bộ phận an toàn và PCCC của Cục hàng không Liên bang Mỹ chia sẻ: “Việc đưa ra các cảnh báo là điều cần thiết. Rõ ràng là chúng tôi cần làm tốt hơn trong việc đốc thúc, yêu cầu các hãng hàng không phải có cảnh báo rõ ràng với hành khách. Tôi cho rằng nhiều người hiện vẫn chưa nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này”.

Với thực trạng như hiện nay, việc nâng cao nhận thức, cảnh giác về pin lithium là điều cần thiết. Hành khách cần nắm được các quy định mới để đảm bảo an toàn cho chuyến bay, và cũng là đảm bảo an toàn cho bản thân, theo những hướng dẫn của tờ Nhật báo Hoa Nam:

“Nếu bạn cần sạc thiết bị của mình, bạn chỉ có thể sử dụng các cổng USB có sẵn trên ghế hành khách. Tuy nhiên cần lưu ý là không phải máy bay nào cũng có bộ phận này. Các thiết bị không thể sạc như pin thường không được phép có lượng lithium nhiều hơn 2 gram, tương đương với khoảng 1 đôi pin AA. Còn các thiết bị có thể sạc không được phép có dung lượng quá 100Wh. Ví dụ như chiếc laptop Macbook có dung lượng khoảng 99,6Wh.

Các nguyên nhân dẫn tới cháy nổ sạc dự phòng bao gồm quá tải, chịu nhiệt độ cao hoặc do thiết bị bị lỗi. Do đó, sử dụng các thiết bị sạc giả hay kém chất lượng cũng có thể gây nguy hiểm. Hãy mua hàng chính hãng để đảm bảo an toàn.”