Thuyền trưởng Tàu không số: Không hoàn thành nhiệm vụ là nỗi sợ lớn nhất trong 12 hải trình sinh tử

Vị thuyền trưởng chỉ huy chuyến Tàu Không số đầu tiên mang mật danh 41 cập bến Vũng Rô an toàn là Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân (AHLLVTND) Hồ Đắc Thạnh. Ông là chỉ huy Tàu Không số trẻ nhất thời điểm ấy, được Quân uỷ Trung ương, Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân tin tưởng giao trọng trách. 

Tại bến Vũng Rô lịch sử, PV VOV Giao thông có cuộc phỏng vấn Trung tá Hồ Đắc Thạnh để lắng nghe những câu chuyện huyền thoại về đoàn Tàu Không số và vị thuyền trưởng dũng cảm, thao lược, mưu trí.

PV: Cảm ơn ông đã dành thời gian cho chúng tôi trong một dịp rất đặc biệt.

Trung tá, AHLLVTND Hồ Đắc Thạnh: Xin chào các khán thính giả!

Những mạch nguồn cuộn chảy

Ý chí giữa vòng vây

Điểm cuối của tuyến đường ống xăng dầu huyền thoại

Cung đường Thống Nhất

PV: Cuộc đời ông, gắn liền với những hải trình của đoàn Tàu Không số. Chuyến tàu đầu tiên đã cập bến Vũng Rô thành công như thế nào để mở đường cho những chuyến tiếp theo, thưa ông?

Trung tá, AHLLVTND Hồ Đắc Thạnh: Sau 7 lần làm thuyền trưởng chỉ huy tàu vận chuyển chi viện cho chiến trường miền Tây Nam Bộ, vào các tỉnh Bến Tre, Trà Vinh, Bạc Liêu và Cà Mau. Mỗi khi đi qua vùng biển miền Trung, tôi đều hướng lòng mình về phía mặt trời. Nơi đó, là quê hương tôi.

Tôi ao ước có một ngày nào đó được cấp trên giao nhiệm vụ chi viện vũ khí về cho bà con quê hương mình đánh giặc. Tháng 11/1964, tôi được giao nhiệm vụ chuẩn bị chỉ huy tàu chở vũ khí chi viện cho chiến trường Quân khu 5. Nỗi vui mừng vô cùng là vì được trở về quê hương mình, được đưa vũ khí trở về quê hương mình để đồng bào mình đánh giặc. Chúng tôi chuẩn bị rất chu đáo, không để một sơ suất nào.

Ngày 16/11/1964, tàu chúng tôi bắt đầu rời miền Bắc lên đường đi về miền Nam. Đây là một bến mới, nên thời gian cho phép tàu vào bến khoảng từ 23 giờ đến 24 giờ và nhất thiết phải rời bến trước 3 giờ sáng.

Sau 3 ngày vượt trùng dương, tại vùng biển Đà Nẵng, chúng tôi bị máy bay địch theo dõi, bám sát. Hai tàu chiến của địch từ trong đất liền, tốc độ rất cao, chạy ướng vào tàu của tôi. Pháo trên tàu của địch mở hết. Chỉ cần một sơ suất, thì sẽ bị bại lộ.

Để đảm bảo an toàn, bí mật, tôi cho anh em trên tàu đưa những xâu cá chuẩn bị sẵn ra phơi, rồi đưa lưới đánh cá ra giả dạng ngư dân, treo cờ Nguỵ quyền Sài Gòn lên để che mắt địch.

Ngày 26/11/1964, tàu vượt qua “giới tuyến tạm thời” trên biển. 12 giờ trưa 28/11/1964, cách bờ 120 hải lý, thuyền chúng tôi bắt đầu đi thẳng vào Vũng Rô. 23 giờ 50 phút, tàu của tôi đã có mặt tại Vũng Rô. Nhưng bến tĩnh lặng. Chúng tôi dùng đèn pin phát tín hiệu nhận nhau, nhưng không thấy tín hiệu trả lời.

Một lúc sau, có một chiếc ghe máy kéo theo chiếc xuồng ba lá cập mạn. Các anh lên tàu. Phút gặp gỡ đầu tiên vui mừng, xúc động. Chúng tôi ôm chầm lấy nhau, hai hàng nước mắt chảy ròng nghẹn ngào không nói nên lời.

Đồng chí Trần Suyền, khi đó là Uỷ viên Ban Chấp hành Khu uỷ Liên khu 5, Bí thư Tỉnh uỷ Phú Yên trực tiếp làm bến trưởng. 

PV: Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về những khó khăn, vất vả và thử thách mà bản thân và đồng đội đã trải qua trong 12 chuyến hải trình sinh tử? 

Trung tá, AHLLVTND Hồ Đắc Thạnh: 12 chuyến. Mỗi chuyến đều là những ký ức không thể nào quên. Mỗi chuyến đi đối với đoàn tàu không số phải chấp nhận hai lần chết. Một là, chấp nhận chết do bão tố. Thứ hai, là trên trời máy bay, ở dưới các loại tàu. Tôi nhớ mãi buổi tiễn biệt đầu tiên, đó là chiều tháng 9/1963. Chỉ huy tổ chức một “mâm cơm” tiễn đưa tàu. Chúng tôi vinh dự được đón Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Hùng. 

Khác với những bữa cơm thông thường, trong phòng ăn có treo lá cờ đỏ sao vàng và dòng chữ: “Lễ tiễn đưa tàu 54 lên đường chở vũ khí chi viện cho chiến trường miền Nam”. “Mâm cơm” được chế biến bằng những loại thực phẩm phải mua bằng một loại tem phiếu đặc biệt dành cho các chuyên gia nước ngoài. 

Trong giờ phút trang nghiêm đó, Phó Thủ tướng Phạm Hùng nói với chúng tôi rằng: “Các đồng chí ra đi trong điều kiện thời tiết không thuận lợi. Chuyến đi của các đồng chí phải vượt qua muôn trùng khó khăn, đưa hàng vào đến bến và trở về miền Bắc an toàn. Nhưng, cũng có thể tàu các đồng chí vĩnh viễn không bao giờ về... Chúng tôi luôn mong đợi chiến thắng của các đồng chí. Mong đón tàu các đồng chí về lại bến. Nhưng nếu tàu các đồng chí không về được thì “mâm cơm” hôm nay như một “Lễ truy điệu sống”. Đồng thời là sự ghi nhận của Đảng, Chính phủ và Bộ Quốc phòng với các đồng chí...”

Những giọt nước mắt chúng tôi bắt đầu rơi. Xúc động lắm. Đồng chí Phạm Hùng bắt đầu tới ôm hôn từng người một. Cảm tưởng như đó là nguồn năng lượng của Đảng và và Nhà nước truyền vào cho tôi để tăng thêm sức mạnh, vượt qua tất cả sóng gió biển khơi, hoàn thành nhiệm vụ. 

PV: Là thuyền trưởng, vừa là trái tim, vừa là chỉ huy con tàu để đảm bảo yếu tố bí mật, thần tốc, bất ngờ của đoàn Tàu Không số, nỗi sợ lớn nhất trong ông là gì? 

Trung tá, AHLLVTND Hồ Đắc Thạnh: Khi chỉ huy tàu, nỗi sợ nhất không phải là địch, cũng không phải là thời tiết sóng to, gió lớn, mà chính là nỗi sợ mình không hoàn thành được nhiệm vụ. 

Trong suốt thời gian 14 năm (1961-1975), cán bộ chiến sĩ của Đoàn 125 Hải quân chưa bao giờ thoái thác nhiệm vụ, chưa bao giờ bị địch bắt, tù đày mà xin khai. Lòng quyết tâm, dũng cảm, hy sinh vì Tổ quốc đã có trong tim ngay từ lúc ban đầu. 

PV: Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, nhìn lại những hải trình đặc biệt với bao mất mát, hy sinh và cả những chiến công hiển hách, điều gì là tâm huyết mà ông muốn nhắn gửi đến thế hệ trẻ ngày nay? 

Trung tá, AHLLVTND Hồ Đắc Thạnh: Cuộc chiến đấu đầy gian khổ của chúng ta đã dài ngày lắm rồi. Sự hy sinh, mất mát của nhân dân chúng ta, cũng nhiều lắm rồi. 

Bây giờ giành được hoà bình, độc lập, thống nhất nước nhà, đời sống chúng ta quá tốt đẹp. Chúng ta không thể quên được, để có được ngày hôm nay, nhân dân và quân đội chúng ta đã đổ biết bao xương máu.

Nên chúng ta phải trân trọng ngày hoà bình, càng biết ơn thế hệ ông cha đã ngã xuống để có được ngày hôm nay.

Và cũng không quên, nếu như các thế hệ tiền thân chiến đấu giành độc lập, tự do cho Tổ quốc, thì trách nhiệm lớn lao của thế hệ hôm nay là làm sao để đưa đất nước bước vào giai đoạn mới, giai đoạn phát triển, vươn mình của dân tộc; sánh vai cùng các nước, hoà bình, thịnh vượng, giàu mạnh như chúng ta hằng mong ước. 

PV: Trân trọng cảm ơn ông!