Phát triển du lịch biển cần gắn với bảo tồn, gìn giữ hệ sinh thái biển

Nhiều sản phẩm du lịch biển mới thu hút du khách

Vào mỗi dịp hè, gia đình chị Trần Kim Chi (ở Hà Nội) thường tổ chức đi du lịch, và điểm đến yêu thích luôn là những vùng biển. Hầu như năm nào cả nhà chị cũng dành thời gian để ra biển nghỉ ngơi, tận hưởng không khí mát lành.

Khoảng 2-3 năm gần đây, gia đình chị Chi thường xuyên chọn cách tự lái ô tô, rong ruổi dọc các vùng biển miền Trung để vừa trải nghiệm, vừa chủ động trong hành trình.

Chị Kim Chi, chia sẻ: “Năm nay, gia đình tôi có chuyến đi đặc biệt, bắt đầu từ Quảng Bình, vào Đà Nẵng và dừng chân tại đảo Lý Sơn. Với mỗi vùng biển chúng tôi cảm thấy rất thích thú khi được khám phá những cảnh đẹp mới. Ví dụ như năm nay đến với đảo Lý Sơn, đây là hòn đảo còn giữ được vẻ hoang sơ, khung cảnh tự nhiên, sạch sẽ, nước biển xanh trong vắt, con người gần gũi và thân thiện.

Các em nhỏ rất hào hứng khi được thử những trò chơi dưới nước như chèo SUP, đi thuyền kayak, bắt sò, tìm ốc hay tận mắt ngắm sao biển ngay gần bờ. Đấy là những trải nghiệm mà chúng tôi rất thích sau mỗi chuyến đi”.

Theo cảm nhận của chị Chi, so với trước đây, dịch vụ du lịch biển hiện nay ngày càng phát triển và đa dạng. Không chỉ đơn thuần là tắm biển, giờ đây du khách có thể tham gia nhiều hoạt động hấp dẫn hơn như lặn ngắm san hô, đi cano, dù lượn, hay trải nghiệm cảm giác mạnh với các trò chơi trên biển.

“Năm nay, tôi còn thấy xuất hiện dịch vụ mới: dạy lặn, quay phim và chụp ảnh dưới nước. Đây là điểm nhấn thú vị, giúp du khách vừa có trải nghiệm, vừa lưu giữ được những thước phim đẹp. Đây là dịch vụ mới tôi thấy rất hấp dẫn và được nhiều người thử nghiệm. Ngoài việc tắm biển, các dịch vụ ngày càng đa dạng hấp dẫn và giữ chân được nhiều du khách trong và ngoài nước”.

Các công ty lữ hành cho biết, du lịch biển tiếp tục là lựa chọn hàng đầu của du khách trong mùa cao điểm du lịch hè này, trong đó top 5 biển đảo Việt Nam gồm Phú Quốc, Phan Thiết, Nha Trang, Quy Nhơn, Cù Lao Chàm.

Ông Phạm Hà, nhà sáng lập, kiêm Chủ tịch Lux Group - doanh nghiệp chuyên cung cấp các dịch vụ du lịch hạng sang, cho biết: Thực tế cho thấy du lịch biển đảo chiếm khoảng 70% thị phần du lịch của Việt Nam, nhờ lợi thế đường bờ biển dài và nhiều bãi biển đẹp. Nếu như trước đây, du lịch biển chủ yếu gắn với tắm biển đơn thuần, thì những năm gần đây, đặc biệt sau Covid-19, xu hướng trở về với thiên nhiên, với biển đảo đã trở nên mạnh mẽ hơn.

Các điểm đến như Phú Quốc, Nha Trang, Cát Bà, Hạ Long, Lan Hạ đều đang thu hút đông đảo du khách. Họ không chỉ tìm đến tắm biển mà còn yêu thích những trải nghiệm mới như du thuyền, lặn biển, chèo thuyền buồm, đi thuyền thúng, khám phá làng chài.

“Tại Nha Trang, chúng tôi vừa đưa vào hoạt động du thuyền mới của Emperor Cruises, mang đến các chương trình trong ngày như bơi lặn, khám phá đảo, thăm làng chài, thuyền thúng. Buổi tối, chúng tôi tiên phong tổ chức du lịch ban đêm trên vịnh, nơi du khách có thể thưởng nhạc, ngắm hoàng hôn và ăn tối trên du thuyền chạy dọc các bờ biển của Nha Trang. Đây là những trải nghiệm rất thú vị và giàu cảm xúc.

Ở Hạ Long, chúng tôi cung cấp dịch vụ ngủ đêm trên du thuyền boutique nhỏ, hướng đến sự yên tĩnh, riêng tư, rất được khách châu Âu ưa chuộng. Nhiều chuyến đã kín khách từ tháng 11, 12 sắp tới. Ngoài ra, các hành trình kết hợp hai vịnh Lan Hạ – Hạ Long, hay tour 3-4 đêm đi xa hơn đến đảo Cát Bà, cũng là lựa chọn phổ biến trong mùa hè năm nay”, ông Phạm Hà cho biết.

Đồng quan điểm, ông Bùi Minh Thắng, Giám đốc Công ty Victory Tour, cho biết: Ngoài những hoạt động thu hút lượng lớn du lịch khách như tắm biển, bơi lặn, đi bộ dưới đáy biển thì năm nay chứng kiến số lượng du thuyền tăng lên đáng kể. Trước đây, du khách thường đi trên những con tàu gỗ cũ kỹ, nhưng hiện nay nhiều tàu mới đã được đóng và đưa vào khai thác. Ngay tại Hạ Long, có thể thấy rất nhiều du thuyền mới, cả tàu ngủ đêm lẫn tàu tham quan ban ngày, đều do Việt Nam đóng với thiết kế đẹp, hiện đại. Đây là sự thay đổi giúp đáp ứng nhu cầu của phân khúc khách hàng cao cấp.

“Có những sản phẩm mới như các nhà hàng Nhật Bản thuê nguyên du thuyền để phục vụ bữa ăn ngắm hoàng hôn theo yêu cầu riêng của khách. Đây là cơ hội phát triển mới, nhưng chủ yếu vẫn hướng đến nhóm khách có điều kiện. Trong khi đó, với các tour thông thường, phần lớn doanh nghiệp vẫn duy trì những dịch vụ và chương trình đã triển khai từ nhiều năm trước”.

Du lịch biển gắn liền với văn hóa bản địa

Theo các đơn vị lữ hành, xu hướng khách du lịch hiện nay là tìm kiếm những trải nghiệm mới lạ, gắn liền với văn hóa bản địa. Quy Nhơn và Phan Thiết thu hút du khách bằng tour trekking ven biển, du lịch cộng đồng, trong khi các sản phẩm như lặn ngắm san hô, tour ẩm thực hải sản hay đại nhạc hội biển lại hấp dẫn giới trẻ và khách quốc tế.

Ông Phạm Hà, Chủ tịch Lux Group, cho biết: Tại Nha Trang, năm nay  lượng khách tăng trưởng khoảng 30% so với hè năm ngoái. Đối với các thị trường như Nga, lượng khách cũng tăng trưởng 300% so với năm trước. Hiện nay, thời gian lưu trú của du khách trên các du thuyền, đặc biệt là ở lại nhiều hơn một đêm, đang tăng trưởng từ 20-30% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhiều sản phẩm mới gắn với văn hóa, lịch sử và ẩm thực bản địa đang tạo thêm lựa chọn phong phú.

Đơn cử như tại tỉnh Gia Lai, ngay sau khi sáp nhập, với lợi thế “rừng vàng, biển bạc”, sở hữu hệ sinh thái du lịch phong phú, kết hợp giữa nghỉ dưỡng biển tại Quy Nhơn, Kỳ Co - Eo Gió với du lịch sinh thái, khám phá núi rừng Kon Ka Kinh, Biển Hồ và trải nghiệm văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, di sản văn hóa Chămpa, địa phương này đã nhanh chóng tạo dấu ấn bằng Lễ hội “Tinh hoa đại ngàn – Biển xanh hội tụ”.

Nhiều công ty du lịch trên địa bàn tỉnh cũng đã khai thác hiệu quả các sản phẩm và dịch vụ du lịch biển như tắm biển, lặn ngắm san hô, câu mực đêm, dù bay, lướt ván… hay thiết kế nhiều sản phẩm du lịch “lên rừng – xuống biển” tạo sự hứng thú, mới lạ với du khách.

Theo bà Đỗ Thị Diệu Hạnh, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai (mới), địa phương đang tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu số ngành du lịch, đẩy mạnh liên kết tour – tuyến và tăng cường quảng bá điểm đến. Mục tiêu là phát triển du lịch biển đảo gắn với sinh thái bền vững, tạo ra hệ sinh thái sản phẩm đa dạng, vừa thu hút du khách vừa bảo tồn được tài nguyên thiên nhiên và giá trị văn hóa bản địa.

“Hiện nay Sở đã có tham mưu, trong thời gian tới xây dựng các kế hoạch để triển khai thực hiện kết nối các tour, tuyến ở trên địa bàn. Để có những tour, tuyến hành trình về với Quang Trung; du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, các loại hình du lịch khác để góp phần cho ngành du lịch trong thời gian tới phát triển”.

Có thể nói, sự bùng nổ các sản phẩm du lịch biển cho thấy các địa phương ven biển đã linh hoạt trong việc khai thác lợi thế tài nguyên. Tuy nhiên, theo các đơn vị lữ hành, hạ tầng cảng biển và bến thủy tại nhiều điểm như Hạ Long, Lan Hạ hay Vân Đồn vẫn chưa đồng bộ, gây khó khăn cho việc khai thác. Do đó, rất cần đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng, bến cảng, kết nối với các công ty lữ hành để mang đến sự thuận tiện và an toàn hơn cho du khách.

Vừa khai thác vừa bảo tồn

Sự xuất hiện của nhiều sản phẩm mới cho thấy ngành du lịch biển Việt Nam đang bắt kịp xu hướng quốc tế: lấy trải nghiệm làm trung tâm. Tuy nhiên, sự phát triển này cần đi đôi với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Hoạt động thể thao biển, lễ hội đường phố hay du lịch cắm trại cần có sự kiểm soát chặt chẽ để không ảnh hưởng đến hệ sinh thái, đặc biệt là san hô, rừng ngập mặn và bãi biển. Chỉ khi vừa khai thác vừa bảo tồn, du lịch biển mới duy trì được sức hút lâu dài.

Liên quan đến vấn đề này, phóng viên VOV Giao thông đã có cuộc trao đổi với ông Hoàng Nhân Chính, Trưởng Ban Thư ký Hội đồng Tư vấn du lịch Việt Nam.

PV: Ông đánh giá thế nào về sự bùng nổ các sản phẩm du lịch biển đảo mới trong mùa hè năm nay, và liệu những sản phẩm giải trí này có tiềm năng nâng tầm thương hiệu du lịch biển Việt Nam trên bản đồ quốc tế?

Ông Hoàng Nhân Chính: Mùa hè năm nay, chúng ta đã chứng kiến sự bùng nổ mạnh mẽ của các sản phẩm du lịch biển đảo mới. Đây là tín hiệu rất tích cực, cho thấy các địa phương ven biển đang chủ động sáng tạo, đa dạng hóa dịch vụ, không chỉ dừng lại ở tắm biển hay nghỉ dưỡng đơn thuần.

Những sản phẩm mới này mang lại giá trị kép: vừa đáp ứng xu hướng trải nghiệm, giải trí ngày càng cao của du khách – đặc biệt là giới trẻ, vừa góp phần xây dựng thương hiệu du lịch biển Việt Nam theo hướng hiện đại, năng động và hội nhập với dòng chảy của quốc tế.

Nếu các sản phẩm du lịch biển được tổ chức chuyên nghiệp, gắn liền với yếu tố bền vững và có chiến lược quảng bá hiệu quả, tôi tin rằng du lịch biển Việt Nam sẽ tạo được những điểm nhấn thương hiệu, nâng cao vị thế cạnh tranh với các điểm đến nổi tiếng trong khu vực như Thái Lan hay Indonesia.

PV: Theo ông, để các sản phẩm du lịch biển đảo thực sự thu hút và giữ chân du khách quốc tế, yếu tố nào cần được ưu tiên đầu tư hơn cả: hạ tầng, chất lượng dịch vụ hay công tác quảng bá – truyền thông?

Ông Hoàng Nhân Chính: Ở đây có thể nhắc đến ba yếu tố quan trọng: cơ sở hạ tầng, chất lượng dịch vụ và quảng bá truyền thông. Tuy nhiên, để sản phẩm du lịch biển đảo của Việt Nam thực sự hấp dẫn và giữ chân du khách, cả ba yếu tố này đều cần được chú trọng. Riêng tôi cho rằng, chất lượng dịch vụ phải được đặt lên hàng đầu.

Hạ tầng có thể được đầu tư và nâng cấp theo thời gian, quảng bá truyền thông có thể thu hút khách du lịch đến lần đầu. Nhưng nếu chất lượng dịch vụ không tốt, không giữ chân được khách, thì cho dù hạ tầng hiện đại hay quảng bá xúc tiến du lịch rất tốt, du khách cũng chỉ đến một lần rồi khó quay trở lại.

Do đó, yếu tố dịch vụ chuyên nghiệp, an toàn, thân thiện mới thì mới tạo nên ấn tượng tốt, khuyến khích du khách quay trở lại. Khi chất lượng dịch vụ đã trở thành nền tảng vững chắc, việc đầu tư vào hạ tầng và đẩy mạnh quảng bá truyền thông sẽ phát huy hiệu quả mạnh mẽ hơn, qua đó giúp đưa du lịch biển đảo Việt Nam trở thành điểm đến bền vững và có sức cạnh tranh cao trên bản đồ quốc tế.

PV: Trong chiến lược phát triển bền vững, Việt Nam cần làm gì để cân bằng giữa khai thác sản phẩm du lịch biển đảo mới với bảo tồn tài nguyên và môi trường sinh thái?

Ông Hoàng Nhân Chính: Đúng là câu chuyện phát triển du lịch biển đảo không thể tách rời nhiệm vụ bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và giữ gìn hệ sinh thái. Đây chính là cách làm cụ thể để gìn giữ sản phẩm du lịch cho các thế hệ mai sau, để con cháu chúng ta tiếp tục được hưởng lợi.

Muốn cân bằng giữa hai vấn đề: vừa phát triển sản phẩm du lịch, vừa bảo tồn tài nguyên và bảo vệ môi trường, chúng ta cần kiên định quan điểm: phát triển phải đi đôi với bảo tồn. Cụ thể, các địa phương cần có quy hoạch tổng thể, bởi đây là trách nhiệm của chính quyền tại những nơi có điểm đến du lịch biển đảo. Nhờ vậy sẽ tránh được tình trạng khai thác sản phẩm một cách ồ ạt, thiếu kiểm soát.

Cùng với đó, các doanh nghiệp du lịch cần tuân thủ chuẩn mực xanh, không chỉ trong khâu thiết kế mà cả trong quá trình vận hành sản phẩm du lịch.

Cuối cùng, cần tăng cường các chương trình giáo dục cộng đồng cho người dân địa phương cũng như cho du khách, nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường biển. Chỉ khi môi trường được gìn giữ, cảnh quan và hệ sinh thái còn nguyên vẹn, thì sản phẩm du lịch mới có giá trị lâu dài, và thương hiệu du lịch biển đảo Việt Nam mới thực sự bền vững trong mắt bạn bè quốc tế.

PV: Vâng. Xin cảm ơn ông!