Hoang mang vì trẻ không có vaccine để tiêm

Chỉ khi được tiêm đầy đủ các liều vaccine bắt buộc, các em mới mong được bảo vệ trước các dịch bệnh liên tục tấn công từ khi chào đời đến những giai đoạn về sau.

Giải “cơn khát” vaccine: Cần kế hoạch dài hơi, chủ động đặt hàng, mua sắm

Ở nước ta, chương trình tiêm chủng mở rộng hàng chục năm qua đã phát huy tốt vai trò của  mình, giúp cho hàng triệu thế hệ trẻ em Việt Nam lớn lên thoát khỏi các dịch bệnh như bại liệt, uốn ván, sởi, quai bị vv…

Nhờ vậy chúng ta đã có các thế hệ thanh niên  mạnh khỏe, đủ sức lực và trí lực tham gia tích cực vào quá trình xây dựng và bảo vệ tổ quốc nhiều năm qua.

Cũng vì ý nghĩa lớn lao của chương trình tiêm chủng mở rộng nên hầu hết các vaccine đều được tiêm miễn phí; ngày y tế và các địa phương hàng năm đều rầm rộ tổ chức các đợt tuyên truyền, cổ động, kêu gọi các gia đình có con em ở độ tuổi đưa các em đến tiêm chủng đúng lịch, đúng thời điểm.

Điều đáng tiếc là gần 1 năm qua, việc làm thiết thực ý nghĩa này đã bị “đứt gãy” khi ở khắp các địa phương trong cả nước đều rơi vào trình trạng thiếu vaccine trầm trọng. Nhiều bậc phụ huynh có con em đến lịch hẹn tiêm nhưng đến cơ sở y tế đành ngậm ngùi ôm con về vì hết vaccine.

Trong đó chủ yếu là các loại vaccine thiết yếu “5 trong 1”, “3 trong 1”. Nguyên nhân của tình trạng này là chương trình mục tiêu y tế- dân số chuyển thành nhiệm vụ thường xuyên từ năm 2023. Từ căn cứ này, Bộ Tài chính không bố trí ngân sách trung ương để Bộ Y tế mua vaccine rồi cấp phát cho các địa phương như trước đây mà giao cho các địa phương.

Các địa phương trên cơ sở cân đối ngân sách và đề xuất của Sở Y tế sẽ chủ động đấu thầu, mua sắm và cấp phát.

Chính sự chuyển giao, không có kế thừa này đã dẫn đến việc mua vaccine bị gián đoạn do các địa phương lập thủ tục đấu thầu mua sắm không rành về khung giá và nhiều thủ tục nhiêu khê khác. vaccine vì thế rơi vào khủng hoảng thiếu; các cơ sở y tế không sao xoay chuyển được để có nguồn vaccine tiêm cho trẻ em.

Trong khi, nhiều loại vaccine phải tiêm đúng ngày, đúng tháng, đúng độ tuổi mới phát huy tác dụng. Nếu để trễ sẽ không còn giá trị nhiều trong việc bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

Một nghịch lý nữa là, trong khi các loại vaccine của chương trình tiêm chủng mở rộng khan hiếm thì ở các cơ sở tiêm dịch vụ lại rất dồi dào; thậm chí loại đặc hiệu, khan hiếm khi cần là có. Điều này cho thấy, các cơ sở dịch vụ đã có sự chuẩn bị,đón đầu chu đáo để phục vụ nhu cầu của các bậc cha mẹ; trong khi cơ sở y tế công lập thì ngược lại.

Chúng ta phải thừa nhận rằng, đa số đời sống của các gia đình trẻ ở nhiều địa phương hiện nay đời sống còn khó khăn, không phải ai cũng đủ điều kiện để có tiềm tiêm vaccine dịch vụ cho con cái mà chỉ biết trông cậy vào sự hỗ trợ tiêm miễn phí từ y tế nhà nước.

Trước thực trạng vaccine của chương trình tiêm chủng mở rộng đang thiếu trầm trọng hiện nay, mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã yêu cầu Bộ Y tế trên cơ sở cân đối nguồn vaccine viện trợ, tìm phương án đặt hàng hoặc đấu thầu tập trung cấp quốc gia, đàm phán về giá. Các địa phương căn cứ vào đó để mua sắm; chấm dứt tình trạng thiếu vaccine đang diễn ra.

Rõ ràng sự thiếu hụt trong mua sắm vaccine tiêm chủng cho trẻ em hiện nay đang tạo ra sự hoang mang đến hàng triệu gia đình. Việc tiêm vaccine không chỉ thể hiện trách nhiệm mà còn là tình thương vì một thế hệ người Việt Nam khỏe mạnh trong tương lai.

Do vậy, ngay lúc này, Bộ Y tế,các Bộ, ngành liên quan và địa phương cần thực hiện ngay các biện pháp để chấm dứt tình trạng thiếu vaccine tiêm ngừa cho trẻ em đang diễn ra ở hầu hết các tỉnh, thành trong cả nước hiện nay.