Olympia ở đâu?

Đường lên đỉnh Olympia là một games show giải trí trên truyền hình có nội dung là cuộc thi kiến thức của học sinh phổ thông.

Dù vậy, mỗi một mùa giải thì cuộc thi này luôn khiến người xem phải tranh luận về các tình tiết của nó. Tuy vậy, lần đầu tiên có người đặt vấn đề về tính đúng đắn của cái tên chương trình. 

Olympia, tên chính thức là Archaia Olympia, là một thị trấn nhỏ nổi tiếng ở Elis, trên bán đảo Peloponnese, Hy Lạp.

Địa điểm này là một thánh địa tôn giáo Panhellenic lớn của Hy Lạp cổ đại. Kể từ năm 1936 đến nay, Thế vận hội Olympic có truyền thống rước một ngọn đuốc từ Olympia đến địa điểm đăng cai tổ chức sự kiện, để thắp sáng đài lửa trong lễ khai mạc.

Việc thắp ngọn lửa ở Olympia là một nghi thức truyền thống, vì vào năm 776 trước Công nguyên, đây là nơi Thế vận hội Olympic cổ đại đầu tiên được tổ chức. Trong các kỳ Thế vận hội của người Hy lạp cổ đại, các võ sĩ từ khắp nơi sẽ đổ về Olympia thi đấu để tìm ra người chiến thắng. Người chiến thắng sẽ được đội lên đầu một vòng hoa ô-liu.

Ảnh: Traveller

Cũng phải nói thêm, cây ô-liu hoang dã cổ đại và linh thiêng của Olympia được trồng nhiều gần Đền thờ thần Zeus, vị thần bảo trợ của các kỳ Thế vận hội. Nơi đây cũng có nhiều cánh đồng ô-liu và sản xuất ra loại dầu ô-liu nổi tiếng Hy Lạp.

Tôi nói hơi dài về Olympia, vì cái tên này trong 24 năm qua, đã được đặt cho tên của một chương trình truyền hình. Khi tham gia chương trình này, học sinh của các trường THPT cả nước sẽ đấu trí với nhau về kiến thức liên quan đến các môn khoa học tự nhiên và khoa học xã hội.

Điều đáng nói, tên của chương trình này có thể khiến rất nhiều người ngạc nhiên, khi biết rằng: không có đỉnh núi nào ở Hy Lạp và trên thế giới tên là Olynpia!

Thực tế, có một ngọn núi thiêng trong thần thoại Hy Lạp có tên là Ólympos, ngọn núi cao nhất ở Hy Lạp. Trong Tôn giáo Hy Lạp cổ và thần thoại Hy Lạp, núi Ólympos là nhà của 12 vị thần Olympus, các vị thần chính trong đền bách thần của người Hy Lạp. Người Hy Lạp cổ đại cho rằng nó được xây dựng bằng các lâu đài pha lê mà trong đó các vị thần, như thần Zeus (chúa tể của các vị thần), đã sinh sống.

Núi Ólympos nằm ở ền Trung Hy Lạp, cách khá xa so với Olympia (nơi mà tôi đã nói ở trên – địa điểm có Đền thờ thần Zeus, có pho tượng thần Zeus là một trong 7 kỳ quan thế giới cổ đại, cũng là nơi Thế vận hội Olympic cổ đại được đầu tiên được tổ chức).

Ảnh: Elpais

Chương trình truyền hình kia có lẽ đã lấy cảm hứng từ các kỳ Thế vận hội Olympic cổ đại, nên người thắng cuộc sẽ được trao một vòng hoa đội lên đầu (trong chương trình gọi là vòng nguyệt quế).

Chương trình truyền hình kia là một chương trình nhấn mạnh đến sự hiểu biết, kiến thức của người chơi. Nhưng nếu như trong chương trình có một câu hỏi: “Đỉnh Olympia ở đâu?”. Có lẽ, nó sẽ làm bối rối cho tất cả người chơi và khán giả truyền hình. Bởi thực tế, không có đỉnh Olympia nào cả.

Tất nhiên, thảo luận câu chuyện về một chương trình truyền hình có cái tên liên quan đến đỉnh Olympia, nhưng thực tế lại không có đỉnh Olympia nào cả, có thể nhiều người sẽ cho rằng, đây là một chuyện nhỏ.

Nhưng tôi nghĩ, nó sẽ không nhỏ, khi đây là một chương trình truyền hình lấy kiến thức và sự hiểu biết của người chơi để so tài với nhau. Vì vậy, tên của chương trình phải có sự chuẩn xác.

Ví dụ, chúng ta có thể đặt tên là “Đường đến Olympia”, bởi Olympia chính xác là một thánh địa tôn giáo của người Hy Lạp cổ. Còn nếu muốn lên đỉnh, thì hãy đưa vào đó tên của một đỉnh núi có thật.

Sau 24 năm, gần 1/4 thế kỷ, có lẽ, đã đến lúc, những người thực hiện chương trình truyền hình này nên nghĩ đến việc đưa ra một cái tên ít nhất là đúng hơn với thực tế, chính xác hơn với thực tế và chính xác hơn với hiểu biết thông thường của tất cả mọi người.