Theo Quyết định 874 của Chính phủ vào năm 2030 các phương tiện công cộng và taxi chạy ở nội đô các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM phải chạy bằng nhiên liệu xanh hoặc thuần điện. Để đạt được mục tiêu này các vấn đề về tiêu chí kỹ thuật, chính sách hỗ trợ của Nhà nước để người dân có thể chuyển đổi cần phương tiện ta cần phải làm gì?
Đặc biệt, từ đây đến 2030 phải cần xây dựng mạng lưới trạm sạc điện thế nào để đủ cho hàng triệu phương tiện công cộng lẫn xe cá nhân? PV VOV Giao thông đã có cuộc trao đổi với PGS TS Phạm Xuân Mai, nguyên trưởng Khoa Kỹ thuật giao thông - ĐH Bách Khoa TP HCM về nội dung này.
PV: Ông đánh giá thế nào về số lượng, độ bao phủ cũng như chất lượng các trạm sạc dành cho các phương tiện giao thông điện ở các đô thị hiện nay?
PGS Phạm Xuân Mai: Ở Việt Nam hiện nay các đô thị chủ yếu các xe điện hoạt động ở các thành phố lớn như TP.HCM, thủ đô Hà Nội và một số thành phố khác.Song, chủ yếu là xe của Vinfast là chính, ngoài ra có một vài xe điện của hãng khác, xe chạy thuần về điện.
Theo như được biết Vinfast hiện nay đã làm ra được 80.000 chiếc và có các trạm sạc của họ, chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM và một số thành phố nhỏ lẻ khác. Hiện các trạm được đặt tại các trung tâm thương mại được đầu tư bởi Vinfast, khu chung cư của Vingroup. Ngoài ra, đơn vị cũng đặt ở một số điểm khác nhưng người ta làm ra là vì mục đích của người ta và ước lượng cỡ khoảng độ 120 đến 150.000 cái trụ sạc.
Thứ hai, vừa rồi có tập đoàn Phương Trang họ đầu tư 17 tuyến xe buýt điện kết nối với tuyến tàu điện ngầm số 1 ở TP.HCM nên họ cũng đầu tư một vài trạm sạc cho xe buýt.
PV: Theo Quyết định 876 của Chính Phủ đặt ra mục tiêu mục tiêu là 50 % phương tiện giao thông trong đô thị và 100 % xe buýt và taxi nội đô phải chạy bằng năng lượng xanh hoặc là thuần điện thì TP.HCM và Hà Nội cần phải cải thiện điều gì để đạt được mục tiêu này vào năm 2030.
PGS Phạm Xuân Mai: Hà Nội thì tôi chưa biết nhưng TP.HCM đã quy định rõ ràng xe buýt ở thành phố sẽ chạy bằng điện. Các xe thông thường thì hãng nào sản xuát ra thì họ tự lo và tự làm thôi chỉ cần nhà nước có quy định.
Riêng xe buýt điện chắc chắn là phải 100% rồi. Tại vì xe buýt điện hiện nay là xe buýt của các công ty Nhà nước chạy phục vụ công cộng nên bắt buộc phải theo. Vì vậy các đơn vị này sẽ xay các trạm sạc xe buýt điện và các trạm này sẽ khác với các xe thông thường, các tiêu chuẩn kỹ thuật sẽ cao hơn cũng như công suất sạc.
PV: Ta đang nhắc đến các hệ thống trạm sạc dành cho phương tiện giao thông ở các đô thị, vậy hiện có những khó khăn gì về kỹ thuật, đầu tư cũng như về chính sách để mình đạt được mục tiêu bao phủ trạm sạc.
PGS Phạm Xuân Mai: Theo tôi về kỹ thuật Nhà nước nên thống nhất một số một tiêu chuẩn chung về trạm sạc điện. Nếu không thống nhất các xe phải tìm đúng chỗ sạc đúng tiêu chuẩn của mình; gây ra tình trạng mỗi hãng chỉ sạc được trụ sạc xe mình mà các xe các hãng khác không thể dùng chung 1 trụ sạc.
Các hãng xe buýt cũng cần nên vậy, làm sao để có thể dùng chung chứ mỗi bên tự lo lấy công nghệ của mình và sau đó gây rối loạn.
Thứ ba, Nhà nước cũng cần tận dụng, khuyến khích người dân có thể sử dụng trạm sạc ở nhà, tức sạc chậm sẽ đỡ gánh nặng về các trạm sạc trong thành phố. Bởi, trong thành phố tiêu chuẩn ở các nước thông thường trung tâm đô thị từ 1-2 km có 1 trạm sạc, ngoại vi thì khoảng 5 km, xa hơn nữa là 10km có trạm sạc.
Mật độ như vậy ở trung tâm quận 1 TP.HCM phải rất rất nhiều, như vậy thì không có diện tích đất để bố trí xây trạm sạc nên người dân cần phải sạc tại nhà hoặc ở các chung cư. Hướng đến điều này thì cần phải có tiêu chuẩn để đảm bảo an toàn cháy nổ.
Cuối cùng về mặt chính sách theo tôi Nhà nước nên có ưu đãi và khuyến khích người dân dùng xe điện. Ví dụ chúng ta khuyến khích trạm sạc công cộng dành cho xe buýt Nhà nước nên đầu tư bỏ tiền chứ không nên để các hảng phải làm vì đó là phục vụ công cộng, vậy nên Nhà nước cần đầu tư toàn bộ.
PV: Xin cảm ơn ông đã chia sẻ!