Xe cũ, quá hạn sử dụng sẽ được tháo dỡ, tiêu huỷ và mang lại nhiều lợi ích kinh tế khác (Ảnh: Car Recyling)
Nghe nội dung chi tiết tại đây:
2/3 số xe hết hạn sử dụng tại Thuỵ Sĩ được xuất khẩu sang nước khác. Số còn lại sẽ phải tiêu huỷ. Thuỵ Sĩ hay nhiều nước khác đều có các chính sách đối với việc thải loại xe cũ, nhưng hiện đang có nhiều ý kiến trái chiều về việc này.
Hằng năm, lượng xe cũ buộc phải tiêu huỷ tại Thuỵ Sĩ lên tới khoảng 200.000 chiếc. Phần lớn, những xe này chỉ có 1 vài lỗi nhỏ và vẫn có thể tiếp tục sử dụng. Chúng sẽ được định danh là xe cũ và xuất khẩu sang các quốc gia khác. Với những chiếc xe quá cũ hoặc không thể sử dụng được, chúng sẽ được mang đi tiêu huỷ.
Theo pháp lệnh về vận chuyển chất thải (OMW), phương tiện hết hạn sử dụng như xe chở khách, xe tải, máy xây dựng, máy nông nghiệp, được phân loại là “chất thải có kiểm soát”. Các công ty xử lý chất thải tại Thuỵ Sĩ phải có giấy phép của chính quyền để hoạt động. Để tiêu huỷ xe cũ, cần có sự cho phép của Văn phòng Môi trường Liên bang (FOEN). Khi đó, phụ tùng sẽ được tháo, gỡ và sử dụng làm linh kiện thay thế.
Chia sẻ về lợi ích khi tiêu huỷ xe cũ, ông George Adams – Giám đốc điều hành Công ty SA – Chuyên tiêu huỷ xe cũ cho biết:
“Sau quá trình tháo dỡ, tiêu huỷ, chúng sẽ được phân loại để tái sử dụng nếu có thể. Nếu là kim loại, chúng tôi có thể bán nó cho các cơ sở sản xuất sắt thép. Đó là một ví dụ nhỏ. Những chiếc xe đem đi tiêu huỷ có thể tạo ra nhiều thứ khác biệt…”
Các bộ phận, linh kiện sẽ được phân loại để tái sử dụng hoặc tiêu huỷ (Ảnh: Blackle Mag)
Quy trình tháo dỡ phải đảm bảo 3 nguyên tắc: An toàn vận chuyển, lưu kho; An toàn lao động; An toàn môi trường:
Chia sẻ về thủ tục đăng ký tiêu huỷ xe, bà Diane – chuyên gia của công ty SA-Chuyên tiêu huỷ xe cũ cho biết:
“Việc tiếp nhận xe để đưa đi tiêu huỷ vô cùng đơn giản, chủ xe chỉ cần mang đầy đủ giấy tờ mua bán, sử dụng hoặc sang nhượng và ký vào hợp đồng bán lại xe cho công ty chuyên tiêu huỷ xe. Xong giấy tờ, 10 ngày sau, chiếc xe sẽ được tháo dỡ, bóc tách nhanh gọn.”
Chi phí cho việc tiêu huỷ xe cũ một phần được cộng vào phí nhập khẩu xe mới. Chủ xe sẽ được ễn phí tiêu huỷ nếu tự đưa xe tới các xưởng tiêu huỷ; còn nếu gọi người đến mang xe đi tiêu huỷ sẽ phải bỏ ra 200 USD (tương đương 4,6 triệu đồng).
Để khuyến khích người dân loại bỏ xe cũ; giới chức Đức có nhiều biện pháp hỗ trợ. Vicky Hornisch, người vừa tiêu huỷ xe cũ chia sẻ:
“Trước đây, tôi muốn mua một chiếc xe mới nhưng chưa đủ tiền, nay với gói trợ cấp trong chiến dịch loại bỏ xe quá hạn, tôi có thể dễ dàng đổi sang một chiếc xe thế hệ mới”
Chính phủ sẽ hỗ trợ 2.500 Euro (tương đương 68,2 triệu đồng) cho những ai bỏ xe cũ và chủ xe cũ có thể sẽ nhận thêm 1 khoản hỗ trợ nữa từ hãng xe. Chính sách hỗ trợ này đã khiến các bài phế liệu phải hoạt động hết công suất.
Tuy nhiên, cũng có những ý kiến, ai hưởng lợi trong chính sách hỗ trợ tiêu huỷ xe cũ. Ông Winfried Herrmann – Phát ngôn viên về chính sách giao thông vận tải Đức cho biết:
"Chính sách hỗ trợ cho người tiêu huỷ xe cũ có thể sẽ có kết quả tốt trong thời gian đầu, tuy nhiên, không phải ai cũng có thể mua ngay một chiếc xe mới ngay lập tức. Đây là cơ hội cho các đại lý xe, chứ không hẳn là cơ hội cho người dân”
Từ chối tiêu huỷ chiếc xe hiện đang sử dụng, ông Tobias cho biết, mình không đủ khả năng kinh tế để sở hữu những mẫu xe mới được trình lại mỗi năm.
Ngoài ra, một số quốc gia cũng có chính sách hỗ trợ đặc biệt cho việc tiêu huỷ xe cũ. Tháng 4 vừa qua, Singapore tiến hành hỗ trợ bỏ xe máy cũ với một khoản tiền từ 1.500-2.600 USD (Tương đương từ 34-60 triệu đồng).
Để tránh lãng phí, những bộ phận của phương tiện hết hạn sử dụng sẽ được phân loại và tái chế với nhiều mục đích khác nhau, đem lại giá trị kinh tế.
Tuy nhiên, việc tháo dỡ, tiêu huỷ cũng trực tiếp ảnh hưởng tới môi trường nếu không có một hệ thống tiêu chuẩn để xử lý.
Tại Việt Nam, tiêu huỷ các phương tiện hết hạn cũng là một bài toán khó. Dù rằng đang trong quá trình xây dựng quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật, khí thải phương tiện với mục tiêu loại bỏ xe cũ nát, nhưng cách thức tiêu huỷ ra sao cũng chưa có phương án cụ thể.