17h, hàng chục người dân đang vui chơi, tập thể dục tại khu vực nhà Bát Giác (Vườn hoa Lý Thái Tổ, Hà Nội). Trời nóng nực, sau khi hoạt động thì việc uống nước để giải nhiệt và lấy lại sức khỏe là điều dễ hiểu, thế nhưng với hàng chục người dân tại đây, để chờ uống được nước từ máy lọc ễn phí lại như 1 hành trình dài…
Bà Nguyễn Hồng Hà, trú tại phố Hàng Ngang chia sẻ: “Bây giờ còn mỗi cây nước này còn thôi, lấy về uống mà đi lúc sớm đông người lấy nước lắm, tôi chẳng lấy được lại đi về. Đầu tư cho bà con đi bộ để uống, tự nhiên thế nào lại cắt hết, có mỗi cây này còn, đầu tư thế này lại bỏ thì phí quá, đáng ra để cho dân đi bộ người ta uống, hay người bán đồng nát đi qua người ta uống thì chẳng có nước. Mấy cây to cũng cắt hết, chẳng biết tại sao? Lắp để làm gì mà lại chẳng cho nước để dùng”.
Xếp hàng sau bà Hà, những thanh thiếu niên tập thể dục tại khu vực vườn hoa Lý Thái Tổ cũng chẳng còn đủ kiên nhẫn để chờ đợi. Cực chẳng đã, họ đành phải ra cây bán nước tự động hoặc cửa hàng tiện lợi gần đó để tự mua những chai nước lọc cho riêng mình:
“Các cây nước này cũ kỹ, cũng không cải tiến, em cũng chẳng biết nước có sạch hay không, cây nước cũng không hoạt động, chắc chỉ có khách tây mới đến thì dùng thử. Bọn em sẽ phải đi sang các cửa hàng tiện lợi để mua nước, không có nước thì phải mua ở máy bán hàng tự động này thay vì được uống nước ễn phí từ các vòi nước sạch này nên khá bất tiện”.
“Em thấy bất tiện, nhiều khi quên mang tiền mặt cũng không thể mua nước ở cây bán tự động được thì phải chạy đi đến các cửa hàng tiện lợi mới mua được. Nếu các cây nước này hoạt động sẽ tiện hơn rất nhiều”.
Theo ghi nhận, quanh khu vực tượng đài và vườn hoa Lý Thái Tổ, trung tâm của TP. Hà Nội lắp đặt 3 trụ lọc nước ễn phí nhưng đều trong tình trạng khô khốc, dừng hoạt động trong nhiều tháng qua. Còn tại đầu phố Đinh Lễ - Đinh Tiên Hoàng, trụ lọc nước của Công ty Vinasing cũng trong tình trạng tương tự. Thậm chí do lâu ngày không thể sử dụng, không được vệ sinh và bảo vệ, nơi đây đã trở thành điểm vứt rác thải của người dân trong khu vực.
Một người dân tại phố Đinh Lễ cho biết: “Dừng mấy tháng nay rồi, máy thì tốt nhưng chuột nó cắn dây, chẳng ai sửa. Chuột chui vào, cắn dây còn bị chết trong đấy cơ, khổ sở phải thuê người dọn dẹp, đổ bao nhiêu nước vào đấy”.
“Nhiều lúc cũng bí lắm, khát mà lấy nước không có để uống, nhiều người không có tiền để mua, muốn uống nước này cho tiện nhưng nhiều lúc vào lấy cũng chẳng có. Không được sử dụng nên phí cây nước này đi, xây thế này mà người dân không được sử dụng thì lãng phí quá”.
Năm 2019, Hà Nội tiến hành lắp đặt 1 số trụ nước sạch ễn phí, hiện đại tại 1 số điểm công cộng, đông người qua lại hoặc tập trung nhiều người dân lao động thuộc khu vực trung tâm TP. Từ đây, các trụ nước sạch đã góp phần cung cấp nguồn nước uống, đảm bảo tiêu chuẩn và ễn phí cho người dân.
Thế nhưng, sau 1 thời gian hoạt động, 4 trụ lọc nước của Công ty Vinasing đã gần khu vực hồ Hoàn Kiếm đã không còn hoạt động, trơ trọi nhiều tháng qua mà không được sửa chữa. Còn tại khu vực bờ hồ, cũng đã lắp đặt 4 trụ nước uống sạch tại vòi cho UBND quận Hoàn Kiếm nhằm phục vụ ễn phí cho hàng ngàn người dân và du khách quanh khu vực hồ Hoàn Kiếm.
Thế nhưng, theo người dân, 4 trụ nước xung quanh hồ là chưa đủ, bởi lẽ những ngày cuối tuần hoặc ngày lễ, có đến hàng chục ngàn lượt người dân và du khách đến khu vực hồ Hoàn Kiếm và phố đi bộ. Điều này khiến cho những trụ nước nhiều khi bị quá tải, nước chảy nhỏ giọt, thậm chí có lúc không thể lọc kịp để phục vụ người sử dụng.
Bà nguyễn Minh Hằng, trú tại quận Thanh Xuân chia sẻ: “Các trụ lọc nước bị hỏng hoặc không có cốc, hoặc hết nước thì quá lãng phí. Hồ Gươm là nơi để khách du lịch trong nước và quốc tế đến thăm quan. Muốn tôn vinh HN của mình, cho nhiều du khách đến thăm quan thì chúng ta phải đảm bảo cơ sở vật chất, hạ tầng thật tốt, địa điểm công cộng như nước uống hay quạt giấy để phục vụ cho người dân vì khí hậu VN rất nóng”.
Tại Hà Nội, những trụ lọc nước sạch ễn phí, có thể uống trực tiếp từ vòi đã thực sự hữu dụng, được đánh giá là thân thiện với môi trường và nhận được nhiều sự ủng hộ từ người dân và du khách. Việc lắp đặt những trụ nước rất tốn kém, thế nhưng đổi lại thì người dân và những người khó khăn sẽ có cơ hội được sử dụng nước sạch hàng ngày.
Do đó, các trụ nước uống ễn phí cần phải có những biện pháp vệ sinh, bảo trì, bảo dưỡng hợp lý, tránh làm mất đi hiệu quả sử dụng cũng như lãng phí nguồn đầu tư hữu ích này… để các trụ lọc nước ễn phí không còn trở thành nơi vứt rác thải hay bị biến thành những cỗ máy rỉ sét rồi rơi vào lãng quên theo thời gian giữa thủ đô nhộn nhịp./.