Bạn là một phụ nữ trẻ, bạn đang ngồi trong một buổi họp mặt gia đình, xung quanh là cô dì, chú bác và anh chị em họ của bạn. Cuộc trò chuyện chuyển sang cuộc sống cá nhân của bạn, và trước khi bạn biết điều đó, câu hỏi không thể tránh khỏi được đặt ra: “Khi nào bạn sẽ có con?”
Bạn cảm thấy nhịp tim của mình tăng lên và một khối u hình thành trong cổ họng của bạn. Bạn không chắc chắn làm thế nào để trả lời. Bạn luôn biết rằng mình muốn có con vào một ngày nào đó, nhưng thời điểm và hoàn cảnh phải phù hợp. Bạn vẫn chưa sẵn sàng, nhưng áp lực sinh sản của xã hội đang đè nặng lên bạn.
Đó là điều mà rất nhiều phụ nữ trẻ đang phải chịu đựng.
Theo một nghiên cứu gần đây, những người trẻ tuổi, đặc biệt là phụ nữ, những người đang cân nhắc việc có con hoặc đang phải đối mặt với áp lực xã hội để làm điều đó, đang trải qua nhiều loại cảm xúc, từ lo lắng và tội lỗi đến thất vọng và tức giận.
Áp lực phải có con đã ăn sâu vào các chuẩn mực xã hội của chúng ta và rất khó để vượt qua những niềm tin và mong muốn cá nhân trái ngược nhau.
Nghiên cứu cho thấy quyết định có con là một quyết định phức tạp, chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, bao gồm quyền sinh sản, chủ nghĩa môi trường, kế hoạch hóa gia đình và vai trò làm cha mẹ.
Như Tiến sĩ Jane Greer, một nhà trị liệu về hôn nhân và gia đình, giải thích: “Có rất nhiều áp lực đối với phụ nữ khi có con, và điều đó có thể khiến bạn choáng ngợp. Điều quan trọng là dành thời gian để khám phá niềm tin và giá trị của chính bạn, đồng thời tạo ra một quyết định phù hợp với bạn.”
Điều hướng áp lực sinh sản có thể là một nhiệm vụ khó khăn, nhưng điều quan trọng cần nhớ là quyết định có con là quyết định cá nhân. Bạn hoàn toàn có thể dành thời gian, khám phá các lựa chọn của mình và đưa ra quyết định phù hợp với mình.
Cho dù bạn chọn có con hay không, điều quan trọng là phải ưu tiên sức khỏe của bản thân và sống một cuộc sống đúng với niềm tin và giá trị của chính bạn.
Nhưng, thực tế, áp lực phải tuân thủ các kỳ vọng của xã hội về vai trò làm mẹ là điều luôn hiện hữu,
Ở nhiều xã hội, phụ nữ được kỳ vọng sẽ có con, và những người không có con thường bị kỳ thị và bị coi là không hoàn thiện hoặc ích kỷ. Áp lực xã hội này có thể đặc biệt nghiêm trọng ở những quốc gia có giá trị gia đình cao, chẳng hạn như Việt Nam.
Tôi nhớ bạn tôi, Mai, kể cho tôi nghe về trải nghiệm của cô ấy với chứng trầm cảm sau sinh. Sau khi sinh đứa con đầu lòng, cô cảm thấy choáng ngợp, lo lắng và buồn bã. Cô phải vật lộn để gắn kết với con mình và cảm thấy tội lỗi vì đã không cảm nhận được niềm vui mà cô nghĩ mình nên có. Kinh nghiệm của Mai không phải là duy nhất. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, trầm cảm sau sinh ảnh hưởng đến 1/10 phụ nữ trên toàn thế giới.
Thiệt hại về thể chất khi làm mẹ không chỉ giới hạn ở chứng trầm cảm sau sinh. Mang thai và sinh con cũng có thể ảnh hưởng đáng kể đến cơ thể người phụ nữ. Ở Việt Nam, nhiều phụ nữ vẫn sinh con tại nhà, không được chăm sóc y tế phù hợp.
Việc thiếu chăm sóc này có thể dẫn đến các biến chứng trong quá trình sinh nở, chẳng hạn như băng huyết hoặc nhiễm trùng. Ngay cả khi được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc y tế, việc sinh con có thể gây chấn thương.
Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Sản phụ khoa, 85% phụ nữ trải qua một số dạng chấn thương khi sinh con. Chấn thương này có thể dẫn đến các biến chứng về thể chất, chẳng hạn như rối loạn chức năng sàn chậu, có thể gây ra tình trạng mất kiểm soát và đau đớn khi quan hệ tình dục.
Tổn thất về thể chất của việc làm mẹ không chỉ giới hạn ở việc mang thai và sinh nở. Nhu cầu làm mẹ cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người phụ nữ. Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Tâm lý gia đình, các bà mẹ có con nhỏ phải chịu mức độ căng thẳng và mệt mỏi cao hơn bất kỳ nhóm phụ nữ nào khác.
Thiệt hại của việc làm mẹ không chỉ là thể chất. Nó cũng là cảm xúc. Là một xã hội, chúng ta cần nhận ra những thách thức mà các bà mẹ phải đối mặt và cung cấp cho họ sự hỗ trợ cần thiết để họ phát triển.
Áp lực xã hội phải có con có thể quá lớn và nó có thể tác động đáng kể đến các lựa chọn sinh sản của phụ nữ. Phụ nữ có thể cảm thấy áp lực phải có con ngay cả khi họ không muốn, hoặc họ có thể cảm thấy tội lỗi vì không có con. Áp lực này có thể đặc biệt nghiêm trọng đối với phụ nữ trẻ, những người có thể cảm thấy như sắp hết thời gian để có con.
Tóm lại, điều quan trọng là phải tôn trọng lựa chọn cá nhân và hỗ trợ phụ nữ trong các quyết định sinh sản của họ. Phụ nữ nên có quyền tự quyết định có con hay không mà không sợ bị phán xét hay chỉ trích. Xã hội nên làm việc để tạo ra một môi trường hỗ trợ phụ nữ trong các lựa chọn sinh sản của họ và công nhận tầm quan trọng của kế hoạch hóa gia đình và bảo vệ môi trường.
Bằng cách đó, chúng ta có thể tạo ra một xã hội công bằng và bình đẳng hơn cho tất cả mọi người./.