Làm gì để vận hành 'Thẻ xanh COVID' hiệu quả?

Nghe nội dung chi tiết tại đây

Theo đề xuất của Sở Y tế TP.HCM, “Thẻ xanh/thẻ vàng COVID” được cấp từ dữ liệu điện tử. Người được cấp thẻ thể hiện đã tiêm vaccine COVID-19 hoặc đã khỏi bệnh, hoàn thành thời gian cách ly, trong vòng 18 ngày tính từ ngày khỏi bệnh. Tính đến hiện nay, TP.HCM đã bao phủ vắc xin mũi 1 cho hơn 90% người trên 18 tuổi và hơn 20% mũi 2.

Tốc độ tiêm chủng nhanh nhưng việc lưu, nhập dữ liệu lên hệ thống điện tử còn chậm. Đến nay, nhiều người đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin COVID-19 nhưng trên ứng dụng Sổ sức khỏe điện tử thông báo “chưa tiêm vaccine’; hoặc mới tiêm mũi 1.

Ngoài ra, nhiều người bị sai sót thông tin tiêm chủng đã phản hồi đến các đơn vị đầu mối, bệnh viện Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP.HCM và cổng tiêm chủng COVID-19 quốc gia theo hướng dẫn nhưng vẫn chưa được cập nhật, chỉnh sửa. 

'Trên Sổ sức khỏe điện tử của tôi mới có cập nhật 1 mũi vaccine. Thực tế tôi đã tiêm 2 mũi và mã đến giờ vẫn chưa được cập nhật'

'Mình tiêm mũi 2 COVID-19 cách đây cũng lâu rồi. Trên sổ sức khỏe điện tử thì vẫn chưa chứng nhận đã tiêm 2 mũi cho mình, là do bị sai thông tin cá nhân. Mình đã phản hồi với phía bệnh viện và cổng tiêm chủng quốc gia nhưng đến nay vẫn chưa được cập nhật'.

Thừa nhận việc chậm trễ khi cập nhật, chỉnh sửa thông tin tiêm chủng COVID-19 cho người đã tiêm vắc xin lên Sổ sức khỏe điện tử trong thời gian qua tại TP.HCM,  Đại diện Trung tâm kiểm soát bệnh tật thành phố cho biết, lý do có thể các đơn vị tiêm chủng gửi danh sách chậm. Sau khi tiếp nhận, Trung tâm sẽ chuyển các thông tin cần chỉnh sửa đến đơn vị liên quan để cập nhật, sửa đổi cho người dân.

Tuy nhiên hiện nay, điều khiến người dân thấy phiền toái nữa là hiện có quá nhiều app, cổng thông tin cập nhật về y tế, tiêm chủng, tình trạng sức khỏe….

'Hiện nay có quá nhiều app trên ứng dụng smartphone, người dân mất nhiều thời gian để tìm hiểu lại 1 app hoàn toàn mới'.

'Mình rất mong muốn có duy nhất 1 app để đồng nhất kết quả và dễ dàng kiểm soát hơn'.

Theo Tiến sĩ Phạm Công Hiệp - Giảng viên cấp cao và Chủ nhiệm nhóm nghiên cứu tại Đại học RMIT Việt Nam, hiện có khoảng 12 ứng dụng khác nhau của các đơn vị;sở ban ngành về theo dõi sức khỏe và liên quan đến covid như sổ sức khỏe điện tử, tờ khai y tế, ứng dụng EID, Bluezoon…gây khó trong chia sẻ và quản lý thông tin.

“Khi người dân có nhu cầu sửa đổi thông tin thì không biết sửa đổi như thế nào và sửa đổi ở các ứng dụng nào. Một điểm quan trong nữa là có nhiều ứng dụng nhưng chưa có ứng dụng nào thật sự được áp dụng xuyên suốt trong quá trình quản lý từ khám, chữa bệnh đến chích ngừa và lưu trữ kết quả. Một mặt nữa là hầu hết các ứng dụng này chưa có cơ chế nào rõ ràng về mặt bảo mật thông tin”.

Tiến sĩ Phạm Công Hiệp cũng cho rằng: nên có một ứng dụng, một cơ sở dữ liệu gốc để giúp cập nhật thông tin; đồng thời giúp việc quản lý xã hội, quản lý dịch bệnh với hệ thống hiện có có lợi hơn sau này.

Trước các thắc mắc này, ông Lê Hòa Bình - Phó Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết:

“Thành phố sẽ có phần mềm để làm sao tích hợp những dữ liệu như vaccine, xét nghiệm, việc di chuyển “đi đâu? Là việc gì?”, đủ điều kiện thì câu chuyện ra đường của mình cũng sẽ được giải quyết. Tuy nhiên không phải chỉ một mình vacvine là có thể chống dịch được. Như vậy, thẻ xanh/thẻ vàng phải kèm theo 5K và xét nghiệm thì chúng ta mới đảm bảo điều kiện”.

Để thống nhất dữ liệu, mới đây, Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM thí điểm triển khai ứng dụng "Y tế HCM" tại quận 7, huyện Củ Chi, Cần Giờ. Theo đó, mỗi người dân được cấp một mã QR trên ứng dụng điện thoại thông minh qua ứng dụng Y tế HCM. Bao gồm: khai báo y tế; lịch sử tiêm vắc xin covid-19; kết quả xét nghiệm; thông tin theo dõi sức khỏe tại nhà dành cho F0. Trường hợp người dân không dùng điện thoại thông minh thì sẽ được cấp mã số qua tin nhắn điện thoại (SMS) hoặc được cơ quan Nhà nước, đơn vị sử dụng lao động in mã QR ra thẻ.

Tuy nhiên, với thực tế và lộ trình trước mắt, để mở rộng mô hình “Thẻ xanh COVID” trong thời gian tới, TP.HCM cần đánh giá và sớm chấn chỉnh những bất cập nêu trên. Nếu không có những giải pháp kịp thời, việc cấp “Thẻ xanh” khó đạt hiệu quả như mong muốn.

Thậm chí, trước nhu cầu bức thiết, có khả năng phát sinh hiện tượng “mua bán” dữ liệu tiêm chủng hoặc kết quả xét nghiệm, để có được “Thẻ xanh hợp lệ”; đặc biệt với những nhóm người nguy cơ cao hoặc đối tượng F0, càng tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh nếu công tác kiểm soát, quản lý còn lỏng lẻo như hiện nay.

Việc áp dụng “Thẻ xanh COVID” không chỉ là hướng đi, mô hình riêng cần thí điểm tại TP.HCM mà cả nước và đã được nhiều nước trên thế giới áp dụng.

Trong bối cảnh dịch bệnh còn diễn biến phức tạp, để “sống chung với dịch”, “Làm gì để vận hành “Thẻ xanh COVID” hiệu quả”

Hiện nay, tại TP.HCM khi tốc độ bao phủ vắc xin mũi 1 đã gần như toàn bộ người từ 18 tuổi trở nên thì nhu cầu, yêu cầu về cởi bỏ phong tỏa, giãn cách trên diện rộng đang đặt ra rất bức thiết để sớm khôi phục lại đời sống và sản xuất.

Việc cấp thẻ xanh COVID là một yêu cầu bắt buộc phải thực hiện trong cuộc sống bình thường mới, hậu covid, nhất là TP.HCM dự kiến sẽ mở cửa từng bước sau ngày 30/9 tới đây. Có thẻ xanh mới được đi lại, hoạt động; sinh hoạt và làm ăn; giúp cho nhà nước và cộng đồng quản lý, theo dõi, biết được ai là người đã tiêm vaccine mũi 1, mũi 2; ai là người có kháng thể đủ để bảo vệ mình khi bị dịch tấn công.

Trong điều kiện các F0 vẫn thường xuyên xuất hiện trong cộng đồng, số ca trở nặng và tử vong vẫn còn cao như hiện nay; thẻ xanh COVID cũng sẽ giúp chúng ta nhận diện được từng cá nhân cụ thể để mỗi người có hành vi, hành động phù hợp; bảo đảm an toàn cho bản thân, gia đình và cộng đồng khi phải sống chung với dịch.

Vấn đề còn lại là việc cấp thẻ xanh covid hiện nay ở TP.HCM nói chung và nhiều địa phương khác nói riêng còn lúng túng, bị động. Tình trạng người đã tiêm chủng đầy đủ nhưng vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận hoặc cập nhật trên hệ thống điện tử vẫn thường xuyên xảy ra. Số người F0 tự điều trị tại nhà, tự khỏi, không kịp khai báo với chính quyền cũng chưa có bất kỳ tờ giấy lận lưng.

Người dân càng lo lắng và bấn loạn hơn khi phải kê khai sức khỏe điện tử; khai báo y tế, lịch sử đi lại trên hàng chục app của bộ, ngành địa phương đang tồn tại. Đó là chưa kể, việc cấp thẻ xanh nếu làm không chu đáo sẽ dẫn đến tình trạng ngăn cấm nguồn nhân lực từ vùng này sang vùng khác; nhất là khi đa số người lao động ở thành phố là ở vùng nông thôn; nhiều người chưa được tiêm vắc xin.

Do vậy ngay lúc này, phải khẩn trương phối hợp với các bộ, ngành thống nhất sử dụng một app chung cho tất cả các khai báo và cấp thẻ xanh covid thông qua mã QR. Khi đã thống nhất công cụ quản lý này thì cần có các hướng dẫn, cụ thể, chi tiết; ai và những người như thế nào sẽ được cấp thẻ xanh để hoạt động, đi lại? Các khai báo trước đây đã có cần được đồng bộ hóa dữ liệu để tránh người dân không phải kê khai tới lui nhiều lần.

Giải quyết kịp thời vướng mắc đối với các F0 tự khỏi bệnh, có kháng thể ngừa covid được cấp thẻ. Bên cạnh đó là việc khai thác và quản lý thẻ xanh như thế nào cho có hiệu quả; tránh tình trạng có thẻ xanh, có mã QR nhưng không có thiết bị để nhận diện, giám sát ở các khu vực công cộng, nơi sản xuất, sinh hoạt. Thẻ xanh khi đó sẽ chẳng còn nhiều ý nghĩa.

Một yêu cầu nữa là tính liên thông giữa thẻ xanh của các địa phương cần thống nhất, đồng bộ, mang tính quốc gia, không cục bộ, phân tán; tránh tình trạng thẻ xanh địa phương này lại không được công nhận ở nơi khác. Việc cấp thẻ xanh ngoài việc ứng dụng công nghệ trên điện thoại thông minh cũng cần tính đến cả các hình thức khác cho các trường hợp chưa có thiết bị.

Tính toán và giải quyết các bất cập khi lực lượng lao động ở các nơi khác đến mà chưa đủ điều kiện cấp thẻ nhưng vì yêu cầu bắt buộc phải đến để đi lại, làm ăn. Đặc biệt là phải kiểm tra, giám sát, xử lý trách nhiệm các tổ chức, tập thể và cá nhân nếu để xảy ra nhũng nhiễu, làm khó dân trong việc cấp thẻ; kể cả các cá nhân cố tình khai báo không trung thực hay sử dụng thể không đúng người, đúng đối tượng.

Việc cấp thẻ xanh COVID để người dân có thể đi lại, làm ăn, sinh sống trong bối cảnh dịch covid vẫn rình rập và có nguy cơ bùng phát bất cứ lúc nào là một thực tế đặt ra cần xắn tay giải quyết ngay, không kéo dài. Đồng thời khắc phục kịp thời các hạn chế, bất cập để thẻ xanh covid thực sự vận hành một cách hiệu quả, thông suốt, đảm bảo công tác phòng chống dịch trong điều kiện bình thường mới.