Phục hồi hệ sinh thái, hành động ngay khi còn có thể

Nghe nội dung chi tiết ở đây: 

Cuối năm 2011, Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Thế giới và Tổ chức Bảo tồn Tê giác Thế giới đã đưa ra tuyên bố: Loài tê giác một sừng chính thức tuyệt chủng ở Việt Nam.

Trong 2 thập kỷ gần đây, tại nước ta, có 10 loài bị tuyệt chủng và hàng trăm loài đang bị đe dọa, phải đưa vào sách đỏ. 

Theo Cục Bảo tồn đa dạng sinh học, diện tích các khu vực có hệ sinh thái tự nhiên quan trọng đang bị thu hẹp dần. Diện tích rừng tự nhiên nước ta giảm từ 12 triệu ha năm 1945 còn 2,8 triệu ha năm 2017 và có 80% trong số này ở mức duy trì kém.

GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh, nguyên Viện trưởng Viện Sinh thái và tài nguyên sinh vật, Chủ tịch Hội động vật học Việt Nam phân tích nguyên nhân: "Hiện nay tình hình động thực vật hoang dã có xu hướng suy giảm. Nguyên nhân chủ yếu tình trạng phá rừng chưa ngăn được, mất môi trường sống, chuỗi thức ăn của động vật. Tình trạng tiêu xài quá lãng phí động thực vật hoang dã. Thứ ba là luật pháp ta chưa nghiêm khi bắt được vụ tiêu thụ động thực vật hoang dã nhưng chưa xử lý nghiêm'.

Tình trạng hệ sinh thái bị suy thoái sẽ dẫn đến mất cân bằng sinh thái, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống của con người. Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên thế giới tại Việt Nam cho biết, trong 50 năm trở lại đây, gần 70% quần thể các loài động vật hoang dã có xương sống đã mất và làm cho nhiệt độ toàn cầu nóng lên 10 độC. 

20 triệu người dân Việt đang sống tại khu vực đất ngập nước và trong 25 năm tới, dân số chịu ảnh hưởng do lũ lụt sẽ là 38 - 46%. TS. Nguyễn Ngọc Sinh, Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đánh giá tính cấp thiết của việc phục hồi hệ sinh thái: 'Nếu để phát triển thì các yếu tố phải hài hòa. Chúng ta hủy hoại hoặc là suy giảm chỉ cần một hợp phần thì lập tức nó quay trở lại ảnh hưởng chúng ta. Nhiều người liên hệ có khi đại dịch bây giờ có liên quan với việc suy giảm đa dạng sinh học, hệ sinh thái. Trước mắt các hệ sinh thái phải được nhân rộng, phục hồi'.

Tháng 3 năm nay, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã ra tuyên bố giai đoạn 2021 - 2030 là “Thập kỷ về phục hồi Hệ sinh thái” nhằm nhân rộng trên quy mô lớn việc phục hồi các hệ sinh thái bị suy thoái và bị phá hủy. Đây là thời điểm để các quốc gia chung tay và có những hành động cụ thể, thiết thực. 

Trong thập kỷ vừa qua, Việt Nam đã xây dựng và tích cực thực hiện Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học. Đã có nhiều điểm sáng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học ở Việt Nam, quan trọng nhất là việc người dân giảm nhu cầu tiêu thụ động vật hoang dã, tiêu dùng có trách nhiệm với môi trường.

Bà Nguyễn Thị Phương Dung, PGĐ Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên khẳng định con người là chìa khóa quyết định thành công của công cuộc này: 'Trong nhiều năm hoạt động, giáo dục cho học sinh về việc bảo vệ môi trường càng ngày được quan tâm hơn. Chúng tôi mong hoạt động bảo vệ động vật hoang dã hay môi trường nói chung nên đưa vào chương trình chính thống. Như vậy đến được với nhiều người và đặc biệt thế hệ trẻ'.

Với tốc gia tăng dân số lên đến gần 9 tỷ người trong vòng 10 năm tới đây thì nhu cầu về đa dạng sinh học để phục vụ con người cũng khó đáp ứng được. Hành động để phục hồi hệ sinh thái không bây giờ thì bao giờ?