Vì sao Toyota không hoàn toàn tin vào xe điện?

Theo hãng tin CNBC, hiện Toyota, nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới đến từ Nhật Bản, dự kiến sẽ đầu tư khoảng 70 tỷ USD vào chế tạo, sản xuất ô tô điện trong vòng 9 năm tới.

Một nửa trong số đó là đầu tư vào xe điện chạy pin 100%. Dù đó là một khoản tiền đầu tư đáng kể, nhưng lại ít hơn nếu so với các đối thủ cạnh tranh khác.

Bất chấp chỉ trích từ một số nhà đầu tư và các nhà hoạt động môi trường, Toyota hiện vẫn đang tiếp tục đầu tư vào các dòng xe hybrid, trong khi những đối thủ sừng sỏ như Volkswagen hay General Motors đang hướng tới những chiếc xe chạy hoàn toàn bằng điện.

Trước đó, Toyota được nhiều chuyên gia đánh giá là một trong những đối thủ có thể cạnh tranh với Tesla. Ông Christopher Richter từ tập đoàn đầu tư CLSA chia sẻ: “Tesla đã có cả một thập kỷ đi trước ngành công nghiệp ô tô trong việc phát triển xe điện. Nhưng ngành này vẫn còn rất nhiều chỗ trống, và nó sẽ được lấp đầy bởi các nhà sản xuất lớn như Toyota hay Volkwasgen.”.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Akio Toyoda, giám đốc điều hành của Toyota cho biết ông là một trong “số đông im lặng” của ngành công nghiệp ô tô về câu hỏi liệu có nên chỉ theo đuổi xe điện (EV) hay không.

Ông Toyoda cho biết, điện khí hóa hoàn toàn phương tiện không phải là phương án duy nhất để phát triển ngành công nghiệp ô tô, dù cho nhiều chính sách hiện tại như khuyến khích phát triển xe điện, hay loại bỏ xe chạy xăng, đang ủng hộ cho hướng đi này.

Theo quan điểm của mình, ông Toyoda cho rằng giải pháp tốt nhất là phát triển các công nghệ động cơ khác nhau, trong đó có hybrid, pin nhiên liệu, và xe thuần điện. Dù xe điện đang được các quốc gia cũng như doanh nghiệp đầu tư vô cùng mạnh mẽ, nhưng thách thức vẫn còn đó, đặc biệt là trong việc đảm bảo các linh kiện và nguồn nguyên liệu thô cho pin.

Những chia sẻ của ông Toyoda không phải là không có cơ sở. Những nhà sản xuất truyền thống như Toyota, Ford hay GM hiện vẫn sở hữu tệp người dùng rất lớn, trong đó bao gồm cả khách hàng từ những quốc gia đang phát triển hay những người sống ở nông thông, nhóm người vốn đã rất khó để tiếp cận ô tô điện do hạn chế về điều kiện kinh tế và hạ tầng trạm sạc.

Kể cả tại Mỹ, mà cụ thể là bang California, nơi xe điện đang rất phổ biến. Dù chính quyền bang này đang kêu gọi, vận động chính sách để hướng tới việc hoàn toàn cấm xe chạy xăng vào năm 2035, nhưng vẫn sẵn sàng để thích nghi với những biến chuyển có thể xảy ra trong tương lai nếu kế hoạch này thất bại.

Và hiện tại, dù một số nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới đã cam kết tương lai chỉ bán xe điện, nhưng doanh thu từ hoạt động kinh doanh liên quan đến động cơ đốt trong đang đảm bảo nguồn tài chính cho các dự án phát triển xe điện của họ.

Quan điểm không chạy theo mỗi xe điện trong tương lai của ông Toyoda cũng nhận được sự đồng tình của những lãnh đạo khác trong ngành công nghiệp ô tô Nhật Bản. Với bản thân Toyota, hãng vẫn còn sản phẩm xe Toyota Prius, một trong những mẫu xe hybrid tiên phong của ngành công nghiệp ô tô. Dù đã qua thời kỳ hoàng kim, nhung các chuyên gia vẫn đánh giá cao dòng xe này.

Ông Jake Fisher của tạp chí Consumer Report cho biết: “Tôi vẫn thích dòng xe Prius kể từ khi nó ra mắt cho tới bây giờ. Nó là dòng xe làm mọi thứ đều tốt. Nó đáng tin cậy, thuộc hàng top về độ an toàn, lại tiết kiệm nhiên liệu. Nó là chiếc xe rất đáng để sở hữu. Nhưng phải thừa nhận hiện nay cũng đã xuất hiện rất nhiều đối thủ cạnh tranh sòng phẳng với dòng xe này”.

Một cơ sở nữa mà Toyota có thể dựa vào, đó là sự cạnh tranh về nguồn cung nguyên liệu làm xe điện. Theo chuyên trang tài chính của Yahoo, giá lithium – nguyên liệu chủ chốt để làm pin xe điện, đã tăng 500% trong suốt 15 tháng qua. Với dự báo nhu cầu dành cho xe điện sẽ tăng gấp 40 lần trong 2 thập kỷ tới, lithium sẽ ngày càng khan hiếm và đắt đỏ, trở thành trở ngại lớn đối với các mục tiêu phát triển xe điện.

Ông Keith Phillip, giám đốc công ty đào khoáng Piedmont Lithium chia sẻ: “Với mục tiêu một nửa phương tiện sản xuất mới là xe điện vào năm 2035, Mỹ sẽ không có đủ lithium cho mục tiêu đó, thậm chí là cả thế giới. Chúng ta sẽ đạt được mục tiêu, chỉ có điều đó sẽ không phải là năm 2035”.

Trở lại với Việt Nam, xu hướng di chuyển “xanh” ngày càng được nhiều người và các cơ quan bộ, ban, ngành quan tâm khi xác định xe điện là tương lai của hệ thống giao thông với mức xả thải bằng 0. Trong khi nhiều người chưa sẵn sàng cho việc chuyển giao trực tiếp sang sử dụng xe điện, rõ ràng xe hybrid là một lựa chọn không hề tồi. Hiện tại thị trường Việt Nam đã xuất hiện nhiều mẫu xe hybrid của các NSX lớn như Toyota hay Suzuki.

Trước sự phát triển của xe hybrid thời gian qua và xu thế, Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) mới đây cũng đã đề nghị Chính phủ xem xét giảm thuế tiêu thụ đặc biệt và lệ phí trước bạ với dòng xe hybird để có sự chuyển đổi hài hoà sang xe thuần điện.