Vì sao nhiều người chìm trong nợ nần sau khi mua ô tô

Con số thống kê mới nhất được tổng hợp từ các công ty tài chính ở Mỹ cho thấy, hơn 100 triệu người dân Mỹ đang có khoản nợ vay mua ô tô và tổng số nợ hiện lên đến mức cao kỷ lục là 1,5 nghìn tỷ USD.

Theo Công ty báo cáo tín dụng Experian, mỗi tháng những người mua xe theo hình thức trả góp tại Mỹ phải trả thêm khoản lãi suất vay khoảng 725 USD cho một chiếc xe mới và hơn 500 USD đối với xe đã qua sử dụng.

Bà Melinda Zabritski, Giám đốc quản lý cấp cao tại Experian cho biết: “Chúng tôi thấy số dư nợ chưa thanh toán tiếp tục tăng trong khi người tiêu dùng vẫn đang vay tiền để mua ô tô”.

Theo một cuộc khảo sát mới đây của Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York, khoảng 8% số nợ vay mua ô tô đã quá hạn trong năm qua, mức cao nhất kể từ năm 2010. Điều này cho thấy, nhiều người tiêu dùng Mỹ đang phải vật lộn để thanh toán các khoản vay, trong bối cảnh bức tranh việc làm ngày càng tệ hơn.

Ông Ted Jenkin, Giám đốc điều hành Công ty lập Kế hoạch tài chính oXYGen Financial, cho rằng, hiện nay, nhiều người Mỹ đang gặp khó khăn trong vấn đề tài chính nhưng họ vẫn chi tiêu ngay cả khi không đủ khả năng chi trả.

Trong khi đó, bà Joanna Dean, Phó chủ tịch phụ trách bán hàng tại Toyota Financial nhận định: “Ngoài việc mua nhà, một chiếc ô tô mới là khoản mua sắm lớn thứ hai đối với hầu hết mọi người. Với giá giao dịch như hiện nay, cần phải đủ khả năng tài chính mới có thể mua được xe”

Sean Miller, 32 tuổi, sống ở quận Brooklyn, thành phố New York, cho biết, năm 2019 anh mua một chiếc ô tô trị giá gần 50.000 USD.

Sean chỉ đặt cọc trước 10.000 USD nhưng phải trả lãi suất gần 4% trong thời hạn 72 tháng và mỗi tháng phải trả gần 600 USD. Cho đến khi tất cả khoản vay được trả hết, ngân hàng sẽ giữ quyền sở hữu chiếc ô tô và có thể thu hồi bất cứ khi nào nếu Sean chậm trả nợ: “Quyết định mua xe cách đây nhiều năm khiến tôi phải trả giá cho đến ngày nay, với tổng số tiền lãi lên đến gần 5.000 USD. Nếu bán xe ở thời điểm này, tôi thậm chí còn lỗ từ 10.000 đến 15.000 USD. Trong khi phải mất ít nhất 3 hoặc 4 năm nữa tôi mới sở hữu được chiếc xe này trước khi trả hết các khoản vay. Đây là điều cản trở tôi tiết kiệm tiền để lập gia đình”.

Tại Mỹ, để mua ô tô người dân có thể vay trực tiếp hoặc gián tiếp từ ngân hàng, tổ chức tài chính hoặc các đại lý xe. Tuy nhiên, xác định mức lãi xuất và các điều khoản vay phụ thuộc vào sự tin tưởng và khả năng trả nợ của người vay.

Thông thường, bên cho vay sẽ xem xét các yếu tố như tài sản, thu nhập, chi phí, tổng các khoản nợ phải trả và điểm tín dụng của khách hàng.Trong bối cảnh giá cả leo thang, người tiêu dùng Mỹ ngày càng khó tiếp cận ô tô. Công ty nghiên cứu Cox Automotive cho biết, giá trung bình của một chiếc ôtô mới trong năm nay là hơn 48.000 USD, tăng 21% so với 5 năm trước.

Ông Mark Wakefield, chuyên gia của từ AlixPartners, cho biết thị trường xe mới đang dần chuyển sang những người giàu có. Còn người thu nhập trung bình phải mua xe cũ và ít có khả năng đổi phương tiện mới.

Những người trẻ tuổi cũng đang gặp nhiều vấn đề hơn, trong đó khoản nợ mua ô tô của thế hệ Gen Z rơi vào tình trạng quá hạn nghiêm trọng.

Thực tế, không ít khách hàng mua ô tô đã đệ đơn kiện hoặc khiếu nại đối với các đơn vị cho vay với cáo buộc có hành vi phân biệt đối xử và bất hợp pháp.

Anh Sean Miller bày tỏ: “Rất nhiều nhân viên bán ô tô mà tôi từng gặp, không phải tất cả, nhưng nhiều người trong số họ đang làm việc một cách vội vàng với mục đích bán xe với giá cao nhất để đạt được một khoản hoa hồng lớn chứ không quan tâm đến lợi ích của người mua, đó không phải vì sinh kế tài chính của họ và gia đình họ”.

Chia sẻ quan điểm trên, bà Kathleen Engel, Giáo sư luật từ Đại học Suffolk cho biết, khi vay gián tiếp mua ô tô từ các đại lý xe, nếu không để ý kỹ, người dùng còn chịu mức chênh lệch lãi xuất đáng kể. Theo đó, đi kèm với những điều khoản cho vay, các đại lý xe thường đưa ra mức lãi xuất cao hơn so với ngân hàng hay tổ chức tài chính: “Ví dụ một hãng tài chính đưa ra mức lãi xuất tối thiểu là 7%, nhưng các đại lý có thể tăng nó lên 9% và người tiêu dùng không bao giờ biết về giao dịch đó. Điều này vi phạm tất cả các chuẩn mực của chúng ta về sự công bằng hay cách thức hoạt động của thị trường”.  

Tại Việt Nam, mua một chiếc ô tô để đi lại cũng là khoản đầu tư lớn đối với nhiều người. Chị Minh Thùy, quận Cầu Giấy, Hà Nội người đang có nhu cầu mua một chiếc ô tô trả góp chia sẻ: “Mình hiện có khoảng 200 triệu, muốn mua một chiếc xe tầm giá từ 400-500 triệu nên là đang cân nhắc mua trả góp. Nhưng hai vợ chồng cũng đang phải tính toán rất kỹ vì mỗi tháng dành dụm tối đã cũng chỉ được 15 đến 20 triệu thôi. Đấy là chưa kể chi phí phát sinh”.

Theo các chuyên gia, khi quyết định ngân sách dành cho ô tô, trước hết người mua cần đánh giá toàn bộ chi phí sở hữu xe, gồm chi phí mua xe, các loại thuế và phí cần trả.

Dựa trên năng lực tài chính thực tế, khách hàng có thể quyết định số tiền vay tính theo giá trị xe và thời gian vay phù hợp để cân chỉnh khoản vay lãi ngân hàng. Hiện hầu hết ngân hàng đều áp dụng chính sách linh hoạt cho khoản vay mua ô tô và tư vấn chi tiết về nghĩa vụ tài chính trước khi khách hàng đặt bút ký đơn vay vốn.

Tuy nhiên, những người mua xe theo hình thức trả góp cần lưu ý lựa chọn ngân hàng phù hợp, bên cạnh đó tính toán kỹ về số tiền hàng tháng phải trả để tránh gặp khó khăn trong việc trả nợ.