"Hôm nay bố con tôi dậy muộn, nên... quên đội mũ"

Tại cổng trường THPT Việt Đức (Hà Nội), vào các khung giờ tan học, không khó để bắt gặp các trường hợp học sinh vi phạm luật giao thông.

Kẹp 2, kẹp 3, điều khiển xe khi chưa đủ tuổi, rất nhiều các trường vi phạm, thế nhưng có thể nhận thấy rõ nhất là rất nhiều học sinh không đội mũ bảo hiểm hoặc đội mũ bảo hiểm để đối phó với lực lượng chức năng.

“Vì cháu đi học vội quá nên không mang mũ, cháu đang bị muộn học rồi, cháu biết là cháu sai nhưng do vội quá khi đi cháu quên mất chứ hôm nào đi cháu cũng đội mũ.

“Hôm nay bố con tôi dậy muộn, 7h15 cháu phải vào trường, hai bố con vội vàng đi nên đã quên đội mũ”.

“Hôm nay mình bị phạm lỗi người ngồi sau không đội mũ bảo hiểm và không có gương xe. Mình cũng nhận lỗi vi phạm này và xin về để nhắc nhờ gia đình và người thân ra đường phải tuân thủ luật lệ giao thông.

Muôn vàn lý do được đưa ra để biện minh cho lỗi vi phạm của mình. Thế nhưng, đây chỉ là các trường hợp điển hình trong hơn 26.500 trường hợp vi phạm luật giao thông liên quan đến việc đội mũ bảo hiểm bị lực lượng CSGT xử lý trong thời gian qua.

Trong các trường hợp bị xử phạt liên quan đến mũ bảo hiểm, có gần 4.700 trường hợp là học sinh (chiếm 17,6%) và 729 trường hợp phụ huynh học sinh (chiếm 2,7%) bị xử lý. So với cùng kỳ năm 2024, số vi phạm đã giảm gần 39%.

Tuy nhiên con số này vẫn khiến nhiều người giật mình bởi hiện nay mức phạt đối người điều khiển hoặc người ngồi sau xe máy, xe mô tô, xe gắn máy, xe đạp điện là từ 400.000 đến 600.000 đồng. Đây là mức phạt tiền khá lớn đối với học sinh và người có thu nhập thấp.

Việc bắt buộc đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông đường bộ đã được thực hiện từ ngày 25/12/2007. Đến nay, đại đa số người dân khi tham gia giao thông bằng xe máy đều cảm thấy ái ngại khi không đội mũ bảo hiểm. Điều này chứng tỏ, việc đội mũ bảo hiểm đã in sâu vào ý thức của người tham gia giao thông.

Thế nhưng, đâu đó vẫn có những trường hợp người tham gia giao thông chẳng hề để ý đến việc đội mũ bảo hiểm, dù đó là vật dụng bảo vệ an toàn cho chính bản thân họ: “Tình trạng người tham gia giao thông không đội mũ bảo hiểm khi di chuyển trên đường, tôi cảm thấy khá phổ biến, nhiều người cảm thấy chủ quan, họ đi quãng đường ngắn và nghĩ rằng mình không cần đội mũ bảo hiểm vì không sao hết vì chỉ di nhanh rồi về. Bên cạnh đấy có một số trường hợp đội mũ bảo hiểm không đúng quy cách, không cài quai hay đội mũ không đạt tiêu chuẩn…”.

Mới đây, Ban An toàn giao thông TP Hà Nội đã ban hành Văn bản số 173 yêu cầu các sở, ban, ngành, đoàn thể và chính quyền cơ sở tiếp tục triển khai quyết liệt về việc thực hiện quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với người điều khiển và người ngồi trên mô tô, xe gắn máy, xe máy điện, xe đạp điện.

Theo thông kê của Ban An toàn giao thông TP Hà Nội, phần lớn lỗi vi phạm là không đội mũ bảo hiểm hoặc đội không cài quai, cài sai quy cách. Nhiều người vẫn sử dụng mũ thời trang, mũ không đạt chuẩn, tiềm ẩn nguy cơ cao gây chấn thương sọ não khi xảy ra tai nạn. Bên cạnh đó, tình trạng sản xuất, kinh doanh mũ bảo hiểm kém chất lượng, không phù hợp quy chuẩn vẫn diễn biến phức tạp, đòi hỏi các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm.

Còn theo Phòng CSGT Hà Nội, những lỗi phổ biến gồm không đội mũ bảo hiểm, điều khiển mô tô khi chưa đủ tuổi, phương tiện không có biển kiểm soát hoặc không có gương chiếu hậu, dừng đỗ sai quy định ngay trước cổng trường… Những con số này được thu thập từ nhiều điểm trường, nhiều tuyến đường trọng điểm của Thủ đô, cho thấy hành vi vi phạm không phải là hiện tượng cục bộ mà mang tính phổ biến.

Trung tá Trần Quang Chinh (Phó đội trưởng Đội CSGT đường bộ số 1, Phòng CSGT, Công an TP. Hà Nội) cho biết: “Phòng CSGT Công an TP. Hà Nội có kế hoạch 110, tập trung xử lý đối với các trường hợp vi phạm là thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên đối với việc tham gia giao thông. Mục đích không phải xử phạt mà cần có hình thức răn đe đối với các cháu học sinh và phụ huynh để đảm bảo không gây nguy hiểm cho chính bản thân mình và các phương tiện tham gia giao thông xung quanh”.

Chiếc mũ bảo hiểm dù có đạt chuẩn hay không cũng chẳng thể phát huy tác dụng nếu người đội chỉ coi đó là “vật che mắt lực lượng chức năng”. Những con số xử phạt có thể giảm, biên bản có thể ít đi, nhưng điều mà xã hội cần hơn cả là một sự thay đổi trong nhận thức trong cách người dân tham gia giao thông an toàn và văn minh.

Bởi khi người tham gia giao thônn, đặc biệt là học sinh tự giác đội mũ vì sự an toàn của chính mình, thì công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông mới thật sự đạt được hiệu quả tích cực.