Vì sao hàng không Cần Thơ vẫn mãi… “ngủ quên”?

Đã vậy, nhiều đường bay còn “đóng cửa” không hẹn ngày tái khởi động. Vì sao sân bay Cần Thơ vẫn mãi “ngủ quên”? Do hạ tầng kết nối hay còn nguyên nhân nào khác? 

Mùa hè này, anh Nguyễn Phú An (ngụ tại phường Ninh Kiều, TP.Cần Thơ) có kế hoạch đưa người thân lên Đà Lạt nghỉ dưỡng, để chuẩn bị đón năm học mới cho các “nhóc tì” của gia đình. Tuy nhiên, đến tháng 6 thì cả nhà anh không còn háo hức vì đường bay Cần Thơ – Đà Lạt đã dừng khai thác.

Đi xe đò thì đường xa qua nhiều đèo dốc, muốn lên được tàu bay thì buộc di chuyển đến TP.HCM nên kế hoạch du lịch năm nay anh gác lại vì quá bất tiện.

Điều mà anh An bất ngờ là tại sao doanh nghiệp lại ngưng khai thác chuyến Cần Thơ – Đà Lạt ngay trong đợt cao điểm mùa hè vì tuyến này thu hút rất nhiều hành khách? Những tuyến quốc tế tại Cảng HKQT Cần Thơ cũng không còn nên du khách muốn ra nước ngoài du ngoạn càng thêm khó khăn và tiếc nuối:

“Hiện tại sân bay Cần Thơ mở tuyến rất ít nên tôi không có sự lựa chọn nhiều hơn, mỗi lần đi thì lên TP.HCM để bay, mà có con nhỏ đi tới lui cũng khó khăn. Nên tôi đề xuất Cần Thơ nên mở thêm nhiều chuyến bay, như: Nha Trang, Đà Lạt, Đồng Hới, Huế. Trước đây tôi đi chuyến Hàn Quốc, làm thủ tục tại Cần Thơ nhanh lắm, hiện tại tuyến này cũng chưa khai thác lại. Nên tôi cũng mong Cảng HKQT Cần Thơ mở lại nhiều tuyến, như: Đài Loan, Hàn Quốc, Thái Lan để du khách có cơ hội đi đến đất nước bạn mà du lich”.

Bà Phạm Thị Vân Anh – Chủ đại lý vé máy bay Hưng Vũ tại TP.Cần Thơ chuyên phân phúc khách hàng du lịch cho biết, sản lượng hành khách mà doanh nghiệp này bán vé thông qua Cảng HKQT Cần Thơ ổn định nhất là 2 chuyến Hà Nội và Đà Lạt. Có lúc, hãng bay nâng tần suất lên 6 chuyến bay/ngày cho tuyến Cần Thơ – Hà Nội. Riêng chuyến Cần Thơ – Đà Lạt luôn có nhu cầu cao, thậm chí có thời điểm giá vé 1 chiều cán mức 2 triệu/chuyến nhưng hành khách vẫn đặt chỗ. Không chỉ có vậy, nhiều chuyến bay khác cũng có nhu cầu hành khách nhưng đã cho dừng bay:

“Khách đang cần tìm nguồn vé đi Cần Thơ – Đà Lạt, lúc trước hãng bay khai thác nhưng thời gian gần đây đều đã dừng. Đại lý của mình luôn có số lượng hành khách ổn định đi cho chuyến bay này, khi hãng bay ngưng khai thác thì khách lại mất công đi lên TP.HCM để bay, hơi bất tiện”.

Đại diện Cảng HKQT Cần Thơ cho biết, hiện Cảng này đang khai thác 6 đường bay nội địa thường lệ, gồm: Hà Nội; Đà Nẵng; Hải Phòng; Thanh Hóa; Phú Quốc; Côn Đảo. Hai đường quốc tế thường lệ là Đài Bắc (Đài Loan) và Seoul (Hàn Quốc) do hãng Vietjet Air khai thác đã dừng từ tháng 6/2024, hiện các doanh nghiệp chưa có kế hoạch tăng tần suất các chuyến bay hoặc mở thêm đường bay mới trong thời gian tới. Đến hết tháng 6/2025, Cảng HKQT Cần Thơ đã phục vụ 577. 497 lượt hành khách; 3.883 tấn hàng hóa, bưu kiện. Giai đoạn từ năm 2020-2024, tỷ lệ tăng trưởng bình quân hằng năm ghi nhận, năm 2021 giảm sâu nhất ở cả 3 tiêu chí: số chuyến bay sụt giảm 46%; lượt khách sụt giảm 50%; sản lượng hàng hóa giảm 37%.

Theo các đại lý bán vé, 80% lượng khách đến Cần Thơ thông qua đường hàng không là khách du lịch. Hạ tầng Cảng đã hoàn chỉnh và phục vụ rất tốt nhu cầu đi máy bay của hành khách, tuy nhiên, mời được hành khách lựa chọn đường hàng không là do chính sách kích cầu của doanh nghiệp và ngành du lịch địa phương. Nhưng lĩnh vực du lịch của Cần Thơ vẫn còn là sự lựa chọn “phân vân” của du khách nên hàng không chưa “thu tiền” được nhiều ở phân khúc khách hàng này. Bà Phạm Thị Vân Anh – Đại lý vé máy bay Hưng Vũ tại TP.Cần Thơ đánh giá:

“Hành khách mua vé từ Hà Nội đi Cần Thơ thì rất nhiều người hỏi chị là Cần Thơ có cái gì để chơi. Nhưng rõ ràng ta thấy, du lịch Cần Thơ chưa hấp dẫn, chỉ có chợ nổi Cái Răng, các điểm khác không thu hút để khách muốn tìm tới. Nhiều khi thấy vé 0 đồng, khách rất muốn mua, nhưng mua xong thì hỏi đi đâu chơi, lúc đó mình liên kết với doanh nghiệp lữ hành dẫn khách đi tận Long An, Trà Vinh, An Giang,…trong khi Cần Thơ thì không có gì nổi bật”.

Theo ông Nguyễn Văn Mỹ - Chủ tịch HĐTV công ty Du lịch Lửa Việt, trong 6 tháng đầu năm 2025, thành phố này đón khoảng 4,3 triệu lượt khách du lịch nhưng chủ yếu là khách nội địa, lưu trú ngắn ngày, đi bằng đường bộ. Du lịch sinh thái miệt vườn, chợ nổi Cái Răng hay các lễ hội đặc trưng vùng sông nước tuy hấp dẫn nhưng chưa đủ sức giữ chân khách quốc tế dài ngày. Trong khi, đây là yếu tố then chốt để duy trì các đường bay quốc tế đều đặn. Hạ tầng kết nối đường bộ chưa đủ mạnh nên lượng khách có nhu cầu bay vẫn dồn về sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM) – cách Cần Thơ khoảng 170km. Việc chưa xây dựng được hệ sinh thái du lịch – hàng không đồng bộ đang khiến sân bay này thiếu cả đầu ra và đầu vào, khiến các hãng bay phải tính toán lại hiệu quả khai thác:

“Hãy nhìn Phú Quốc, Cảng này làm rất tốt, năm 2023 và 2024 khách gọi điện “tẩy chay”, nhưng họ đã cố gắng kích cầu đến 2025 họ đón khách từ 2 thị trường rất lạ là Mông Cổ và Ba Lan. Cho nên muốn làm cho hàng không “thức dậy” Cần Thơ phải có cái gì hay, bây giờ sản phẩm du lịch Cần Thơ cũ lắm rồi, khai thác khách đi công tác thôi thì đâu có bao nhiêu tiền”.

Cảng HKQT Cần Thơ được đầu tư nâng cấp, khánh thành đưa vào sử dụng từ năm 2011 và là sân bay quốc tế trọng điểm của khu vực Tây Nam Bộ. Đứng vào tốp 3 sân bay lớn ở miền Nam (bên cạnh Tân Sơn Nhất và Phú Quốc), sân bay Cần Thơ có khả năng tiếp nhận các loại tàu bay thân rộng như Airbus A330 hay Boeing 787. Nhưng Cảng này đã phải chứng kiến cuộc rời bỏ thị trường của hãng hàng không Bamboo Airways vào tháng 11/2023, hiện chỉ còn 3 hãng hàng không: Vietjet, Vietnam Airlines và VASCO hoạt động.

Giao thông hàng không Cần Thơ vẫn còn “ngủ quên” đã làm giảm đáng kể sức hấp dẫn của du lịch địa phương và lãng phí tiềm năng đầu tư công. Đại diện Cảng HKQT Cần Thơ khẳng định, các giải pháp khả thi trong tương lai có sự phối hợp nhiều bên rất quan trong để tạo thành “mắc xích” kích cầu giao thông hàng không. Trước mắt, tiếp tục duy trì và mở rộng các chính sách ưu đãi trực tiếp, như: ưu tiên slot; giảm chi phí dịch vụ mặt đất để hỗ trợ các hãng hàng không vượt qua giai đoạn đầu khai thác còn khó khăn khi mở đường bay mới; Tiếp tục tăng cường các chiến dịch quảng bá chung, đồng thương hiệu giữa ngành du lịch và các hãng hàng không cho các đường bay mới mở để kích cầu thị trường.  

Giai đoạn trung hạn sẽ xây dựng các sản phẩm du lịch đặc thù, đẳng cấp quốc tế như: du lịch MICE (hội nghị, hội thảo kết hợp nghỉ dưỡng), du lịch sinh thái cao cấp gắn liền với sông nước Mekong, hay tour trải nghiệm văn hóa ẩm thực ĐBSCL,… và chủ động mời các hãng hàng không, tham gia khảo sát để đánh giá tiềm năng. Dài hạn là tiến hành đàm phán mở các đường bay quốc tế đến các thị trường trọng điểm, như: Hàn Quốc, Đài Loan, Trung Quốc, Singapore, Malaysia và Thái Lan.

Đặc biệt, cần phát triển Cần Thơ thành một trung tâm logistics hàng không cho nông sản và thủy sản của vùng ĐBSCL. Việc tạo ra luồng vận chuyển hàng hóa hai chiều sẽ giúp tối ưu hóa hiệu quả khai thác, tăng doanh thu cho các chuyến bay và tạo ra một lý do kinh tế vững chắc để các hãng hàng không duy trì và phát triển mạng bay đến Cần Thơ.