TP.HCM: Lộ trình phủ toàn diện buýt điện đến năm 2030

Tiếng ồn và khói bụi từ các phương tiện giao thông đã trở thành một phần quen thuộc nhưng cũng đầy ám ảnh của người dân Thành phố Hồ Chí Minh. Ô nhiễm không khí, đặc biệt ở các khu vực có mật độ giao thông cao, đang ngày càng trở nên nghiêm trọng. Theo các thống kê, tổn thất kinh tế do ô nhiễm gây ra ước tính lên tới 10,8 đến 13,2 tỉ USD mỗi năm.

Những con số biết nói này cho thấy, việc chuyển đổi sang phương tiện sạch không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là giải pháp cấp bách để bảo vệ sức khỏe người dân và giảm thiểu thiệt hại kinh tế. Và lộ trình chuyển đổi sang xe buýt điện, xe buýt năng lượng xanh đang nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ người dân:

"Em thấy chất lượng xe buýt rất tốt, xe buýt rất thân thiện với môi trường".

"Trong giai đoạn hiện nay xăng lên giá vậy thì điện là một năng lượng thay thế tốt và hiểu quả. Mình sẽ sử dụng xe buýt điện hiện tại và tương lai".

"Cô cũng hy vọng là mô hình xe buýt điện sẽ được phát triển để mình có được môi trường sạch, xanh, cho không khí không bị ô nhiễm".

Để mong mỏi của người dân sớm thành hiện thực, thành phố đã hành động quyết liệt. Mới đây, UBND TP.HCM đã ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật cho dịch vụ vận tải hành khách bằng xe buýt điện cỡ lớn. Đây được xem là nền tảng pháp lý và kinh tế quan trọng, là cơ sở để thành phố tổ chức đấu thầu, lựa chọn đơn vị vận hành, thúc đẩy nhanh quá trình thay thế xe buýt diesel.

Ủng hộ chủ trương này, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Hiếu – chuyên gia giao thông đô thị từ trường Đại học Việt Đức, nhận định đây là một hướng đi đúng đắn. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc xây dựng một hành lang pháp lý vững chắc: 

“Rõ ràng là khi chuyển đổi lợi ích xã hội phải gắn với lợi ích doanh nghiệp. Chứ chúng ta không nên đặt mục tiêu theo kiểu hô khẩu hiểu mà phải gắn với những chính sách thiết thực đảm bảo lợi ích của các bên tham gia. Có thể phải tính đến năng lực của họ, khả năng khai thác, đặc điểm tuyến vận chuyển và lượng khách. Tất cả những bài toán kinh tế đó phải có lời giải cụ thể”.

Có thể thấy, để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư, bài toán kinh tế cần phải có lời giải cụ thể. Và thành phố đang từng bước tháo gỡ những nút thắt này. Nghị quyết 98 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM đã mở ra cơ hội lớn, cho phép thành phố xây dựng các chính sách đột phá để khuyến khích phương tiện xanh và kiểm soát khí thải.

Thông tin về lộ trình cụ thể, ông Ngô Hải Đường, Trưởng Phòng Quản lý vận tải đường bộ, Sở Xây dựng TP.HCM, cho biết hiện TP.HCM đã hoàn tất giai đoạn 1 của đề án "Kiểm soát khí thải phương tiện giao thông" và đang trình HĐND TP.HCM thông qua lộ trình chuyển đổi, phát triển giao thông xanh thành phố đặt mục tiêu 100% xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh đến năm 2030.

“Đến nay, trong số 2.221 xe buýt tham gia hoạt động trên 138 tuyến tại thành phố, đã có 19 tuyến xe buýt điện (với 160 xe) và 18 tuyến xe buýt sử dụng khí CNG (với 528 xe), đạt 31% đang sử dụng điện, nhiên liệu sạch thân thiện với môi trường.  Mục tiêu chuyển đổi đối với xe buýt trên địa bàn thành phố đến năm 2030, 100% xe buýt của TP.HCM sử dụng điện, năng lượng xanh. Kèm theo đó là  ban hành các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi phương tiện xe buýt sang sử dụng điện, năng lượng xanh và hỗ trợ xây dựng trạm sạc điện; cùng với lộ trình đầu tư phát triển các trạm sạc điện theo lộ trình chuyển đổi xe buýt.”

Có thể thấy hành trình chuyển đổi sang giao thông xanh là một chặng đường dài với không ít thách thức về nguồn vốn, hạ tầng và cơ chế. Tuy nhiên, với sự đồng lòng của người dân, sự quyết tâm của chính quyền và sự chung tay của doanh nghiệp, giấc mơ về một thành phố với hệ thống giao thông công cộng sạch, văn minh và hiện đại đang dần trở thành hiện thực. Đây không chỉ là câu chuyện của những chiếc xe buýt, mà còn là câu chuyện về một tương lai xanh hơn cho thế hệ mai sau.