Tín dụng đen bủa vây công nhân nghèo

Đã có nhiều nạn nhân bị sang chấn tâm lí vì hình ảnh cá nhân bị bêu rếu phản cảm trên mạng xã hội hoặc làm ảnh hưởng đến tổ chức nơi mình làm việc vì chậm trả nợ.

Khi đến vay thì mấy người đó nói chỉ cần đưa giấy chứng minh cho họ giữ, sau đó họ đưa giấy cho mình viết vào. Ví dụ mượn 10 triệu thì phải ghi là mượn 12 triệu. Mượn 10 triệu nhưng họ đưa mình có 8,7 triệu đồng, họ nói là phí xăng dầu và đóng lãi trước 2 ngày, tổng cộng là 1,3 triệu đồng, phần còn lại mình lãnh là 8,7 triệu đồng.

Đây là sự thật về các khoản vay lãi nặng được một nạn nhân sống tại TP Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang phản ánh cùng phóng viên. Tháng 7/2022, công an TP Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang bất ngờ kiểm tra hành chính một căn nhà trên phường An Hòa, thu giữ nhiều tài liệu, vật chứng liên quan đến tổ chức cho vay lãi nặng và tạm giữ 3 đối tượng để điều tra.

Cả 3 đối tượng này đều sống tại Hà Nội vào Kiên Giang thuê nhà để hoat động cho vay với lãi suất 26%/tháng, tương đương 312%/năm. Từ tháng 4/2022 đến nay, nhóm đối tượng đã cho vay 500 triệu tiền mặt, thu lợi bất chính 300 triệu đồng và có 65 nạn nhân sống tại Rạch Giá vướng vào tổ chức này.

Khi bị tạm giữ để điều tra, đối tượng cho vay lãi nặng Tạ Quốc Hùng cho biết thủ đoạn vắt kiệt sức con nợ như sau: Người ta vay 5 triệu thì chúng em chỉ phát 4,35 triệu đồng thôi. Hình thức trả là 200 ngàn/ngày, trả trong vòng 30 ngày. Nghĩa là đóng đủ 30 ngày sẽ ra 6 triệu.

Với chiêu trò vay không cần thế chấp, giải ngân nhanh, cam kết trả trong tháng, nhiều nạn nhân đã không lưu tâm nên bị rơi vào bẫy. Khi trót lọt kí kết vay tiền, nếu 7 ngày liên tiếp không trả vốn lẫn lời thì nhóm cho vay gọi điện hăm dọa gây thương tích. Thậm chí, gọi điện cho người thân, bạn bè của con nợ để tác động việc trả nợ thay và cắt ghép hình ảnh người thân của con nợ đưa lên mạng xã hội để bôi nhọ, làm ảnh hưởng tới uy tín cá nhân.

Hiện nay đi khắp các tỉnh thành ĐBSCL thì hình thức hoạt động của “tín dụng đen” có chung một kiểu là phát tờ rơi quảng cáo ở nơi công cộng cam kết lãi suất đúng quy định nhà nước và giải ngân trong ngày. Nhưng hành vi này chỉ diễn ra vào đêm tối nhằm tránh sự phát hiện của lực lượng chức năng để phòng hờ rắc rối đến đường dây tổ chức. “

Tín dụng đen” vươn “vòi bạch tuộc” về nông thôn, nơi có nhiều người khó khăn, không thể vay mượn cá nhân hoặc tổ chức tín dụng nào khác và nông thôn cũng là khu vực dễ dàng đánh lừa người vay để rồi biến họ thành con nợ trả lãi triền miên không hồi kết. Trường hợp không có khả năng trả nợ, người nợ sẽ bị bọn cho vay nặng lãi đe dọa, gây áp lực tinh thần như tạt sơn, mắm tôm, khiến nạn nhân luôn phập phồng, sợ hãi.

Đánh giá diễn biến của tín dụng đen thời gian qua, Thượng tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an cho hay, qua đấu tranh các vụ việc liên quan đến tín dụng đen cho thấy, có vụ lãi suất lên tới 90-100%/tháng, có lãi suất lên tới 700-1.000%/tháng.

Trong quá trình đó, các tổ chức tín dụng đen sử dụng nhiều thủ đoạn như đe doạ, khủng bố tinh thần, chiếm đoạt tài sản tiền lương trả qua ATM…Trong 3 năm qua, Bộ Công an đấu tranh phát hiện xử lý hơn 2.700 vụ việc với gần 5.000 đối tượng, khởi tố gần 2.000 vụ với gần 4.000 bị can, trong đó có hơn 1.000 vụ cho vay nặng lãi với nhiều người bị hại là công nhân.

Những nạn nhân gõ cửa “tín dụng đen” có rất nhiều dạng, không riêng gì công nhân khó khăn mà có cả những thành phần vay nóng để sử dụng sai mục đích. Chính vì thế khi nhắc về những gói vay xã hội dành cho người nghèo thì Phó Thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú khẳng định chỉ tạo điều kiện cho người khó khăn có nhu cầu vay chính đáng. Với những nhu cầu tín dụng không chính đáng như chơi lô đề, cờ bạc, cá độ… thì các cơ quan chức năng phải trấn áp từ cả phía cung và phía cầu.

Ông Đào Minh Tú cho biết, hiện Ngân hàng nhà nước đang tăng cường cho các ngân hàng chủ động tiếp cận nhu cầu vay của người dân: Chúng tôi đang hoàn thiện thêm hành lang pháp lý, tạo điều kiện cho các ngân hàng mạnh dạn cho vay với chủ trương là cho vay, phát triển thị trường nhỏ lẻ; thứ hai là sử dụng biện pháp công nghệ tạo điều kiện thuận lợi cho người vay tiếp cận nguồn vốn.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính Phủ, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ định hai ngân hàng HDBank và VPBank cho vay 20.000 tỉ đồng cho công nhân lao động. Theo đó, mỗi ngân hàng triển khai gói 10.000 tỉ đồng với với lãi suất bằng 50% lãi suất thị trường hiện nay để cho vay tất cả nhu cầu chính đáng của công nhân. Chương trình triển khai phối hợp với Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam. Thời hạn vay từ 3 tháng đến tối đa 3 năm với số tiền cho vay tối đa 70 triệu đồng/trường hợp để phục vụ sinh hoạt, tiêu dùng hằng ngày.

Đây là lần đầu tiên có một gói vay với tổng trị giá lớn như vậy dành cho đối tượng công nhân lao động. Nhu cầu vay tiêu dùng lên cao trong 2 năm đại dịch COVID-19 đã tạo “đất” cho tín dụng đen có điều kiện nảy nở trở lại. Giờ đây, “cuộc chiến” với tín dụng đen đã được tiếp sức từ hệ thống tín dụng chính thức nên người dân phải thật tỉnh táo để không mắc bẫy của “tín dụng đen” dù chỉ một lần.