Phạt nguội xe máy: Giải pháp hạn chế “nhờn luật"

Số lượng xe máy tại Việt Nam hiện gấp 10 lần ô tô, nếu thực hiện phạt nguội xe máy, chắc chắn tình trạng vi phạm trật tự an toàn sẽ giảm bớt, đường phố trở nên an toàn hơn.

Phạt nguội xe máy, cách nào hiệu quả?

Số liệu thống kê cho thấy, tỷ lệ sở hữu xe máy tại Việt Nam hiện đang ở mức 600 xe máy/ 1.000 dân, thuộc mức cao nhất trên thế giới. Điều đáng nói, số lượng các vụ tai nạn liên quan đến xe máy hiện đang chiếm tỷ lệ từ 60-70%.

Nâng cao ý thức chấp hành các quy định của pháp luật và hành vi của người điều khiển phương tiện là một trong những giải pháp trọng tâm, nhằm nâng cao an toàn cho người tham gia giao thông.

Thực tiễn quốc tế và Việt Nam đã cho thấy, tăng mức phạt và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, trong đó có xử phạt nguội sẽ giúp người tham gia giao thông nâng cao ý thức chấp hành các quy định về trật tự an toàn giao thông  hơn. Nhưng làm thế nào để công tác xử phạt nguội phát huy hiệu quả?

Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ đã đề cập đến trách nhiệm của chủ sở hữu phương tiện với các hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông.  Để cụ thể hóa và thuận lợi trong quá trình triển khai thực hiện, các chính sách, văn bản dưới Luật cần nghiên cứu, bổ sung các quy định làm rõ trách nhiệm chủ sở hữu phương tiện và người sử dụng đối với hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông.

Đồng thời, rút ngắn và giảm thủ tục quá trình sang tên đổi chủ phương tiện, tạo thuận lợi cho quá trình mua bán phương tiện. Qua đó, nâng cao ý thức trách nhiệm của chủ phương tiện trong quá trình mua bán, sang tên, cho mượn phương tiện xe mô tô, xe gắn máy.

Thứ hai, các cơ quan chức năng cũng sớm đề xuất thực hiện đăng kiểm đối với phương tiện xe máy, giống như ô tô. Biện pháp này, một mặt vừa giúp quản lý chất lượng kỹ thuật, khí thải phương tiện, vừa giúp quá trình thắt chặt quản lý đối với người vi phạm.

Hiện nay, Nghị định 168 đã tăng nặng các mức phạt của hành vi vi phạm giao thông, tuy nhiên, thời gian tới cần bổ sung thêm các chế tài xử lý những trường hợp  không nộp phạt nguội theo mức độ tăng dần.

Cùng với đó, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào quản lý thông tin cư dân gắn liền với chủ sở hữu phương tiện. Trên cơ sở dữ liệu của ứng dụng VNeID, cần kết nối với hệ dữ liệu quốc gia về địa chỉ được mã hóa (postcode, zipcode)…, tạo thuận lợi cho quá trình gửi giấy phạt đến đúng người, đúng địa chỉ.

Ứng dụng này cũng cần được liên tục cập nhật theo tình hình mới, cho phép người dân chủ động thay đổi thông tin về nơi cư trú khi có sự thay đổi.

Ngoài ra, các địa phương cần đầu tư, mở rộng và nâng cấp hệ thống camera giám sát hiện đại có tích hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để nhận diện biển số xe và giám sát các hành vi vi phạm giao thông. Để thuận lợi cho quá trình quản lý, công tác chia sẻ dữ liệu vi phạm từ hệ thống camera giữa các cấp của ngành công an và giữa ngành công an với bên đăng kiểm cũng cần phải được tính đến.

Trong bối cảnh khoa học công nghệ ngày càng phát triển, các đô thị đang hướng đến đô thị thông minh, thì việc quản lý và xử lý vi phạm giao thông, trong đó có phạt nguội cần được hiện đại hóa, thông minh hơn.

Cùng với đó, việc xử lý phạt nguội được thực hiện công bằng, minh bạch, rõ ràng nhằm giúp người tham gia giao thông hình thành thói quen nghiêm túc chấp hành các quy định pháp luật về trật tự an toàn giao thông, xây dựng môi trường giao thông an toàn, văn minh.