Yêu cầu bỏ quy định không trông xe điện tại chung cư HH Linh Đàm
Liên quan đến việc tổ hợp chung cư HH Linh Đàm từ chối tiếp nhận xe máy điện, xe đạp điện của cư dân tại hầm các toà nhà, UBND phường Hoàng Liệt (Hà Nội) đã vào cuộc.
Sáp nhập vì thế không chỉ mở ra không gian phát triển mới về hạ tầng, kinh tế, mà còn là cơ hội để định vị lại bản sắc, khẳng định sức mạnh mềm của địa phương trong diện mạo mới.
Từ triền cát Quảng Bình rộn ràng tiếng trống lễ hội Cầu ngư đến mảnh đất Bình Định ngân vang tiếng hô thượng võ, từ bát phở Nam Định đậm đà đến vị ngọt thơm của trái vải thiều Bắc Giang, miếng bánh đậu xanh Hải Dương, v…v… Đó không chỉ là những sản vật, di sản mà còn là “địa chỉ ký ức” hàng trăm năm nay, nơi mỗi cái tên đều hàm chứa nhiều tầng văn hóa và là niềm tự hào của cả cộng đồng.
Những cái tên ấy còn chứa đựng sức mạnh định vị thương hiệu, là “thỏi nam châm” hút khách du lịch trong nước và quốc tế, là sản phẩm có chỗ đứng trên kệ hàng xuất khẩu đã mang lại nguồn lợi kinh tế lớn cho các địa phương.
Sáp nhập đơn vị hành chính là chủ trương đúng đắn, góp phần tinh gọn bộ máy, tạo thế phát triển bền vững. Nhưng một số điểm du lịch nổi tiếng như: Sa Pa, Nha Trang, Đà Lạt… có thể “thu nhỏ” trên bản đồ khi bỏ đơn vị hành chính cấp huyện. Nếu tên tỉnh, tên huyện rời khỏi nhãn mác thì từ bao bì, đăng ký sở hữu trí tuệ đến chiến dịch tiếp thị, tour tuyến lữ hành… sẽ đều phải thay đổi.
Mỗi vùng đất là một “tọa độ ký ức” – bản sắc văn hóa không nên bị xóa mờ bởi ranh giới hành chính mới (Ảnh minh họa: ChatGPT)
Trên mảnh đất hình chữ S này còn biết bao đặc sản, làng nghề, lễ hội, phong tục tập quán… đã gắn bó với tên một địa phương cụ thể. Vậy nên cũng dễ hiểu khi nhiều tâm tư xuất hiện, liệu khi tên gọi hành chính thay đổi, thương hiệu địa phương có còn giữ nguyên sức hút?
Nếu không có giải pháp bảo tồn và phát huy kịp thời thì những chỉ dẫn địa lý có thể bị nhòa đi trong diện mạo hành chính mới. Và đó là điều mà các cơ quan quản lý cần nhận diện sớm để chủ động thích ứng, phát triển di sản vùng miền thành động lực kinh tế - văn hóa mới.
Đầu tiên, theo các chuyên gia, không nên để các sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý phải “đổi tên” theo địa giới mới một cách máy móc. Việc giữ lại tên gọi gắn với vùng đất gốc là điều kiện tiên quyết để bảo vệ tài sản văn hóa và giá trị thương hiệu tích lũy qua nhiều thế hệ.
Lấy ví dụ về việc giữ tên “Hải Dương” trên hộp bánh đậu xanh, cùng chú thích đây là sản phẩm của TP. Hải Phòng. Đó sẽ là cách vừa thể hiện sự tôn trọng lịch sử, vừa bảo vệ tài sản vô giá về mặt thương hiệu và thích nghi với thực tế hành chính.
Cùng với đó, các địa phương cần hình thành chính sách hỗ trợ tái định vị thương hiệu, có thể là quỹ hỗ trợ truyền thông cho thương hiệu vùng, hay ưu đãi cho các doanh nghiệp địa phương duy trì tên gọi truyền thống.
Những chiến dịch quảng bá gắn với điểm đến cụ thể cần được đặt trong một chiến lược quốc gia về gìn giữ và phát triển bản sắc sau sáp nhập. Đây không chỉ là việc của từng địa phương, mà cần sự vào cuộc của các bộ, ngành chuyên môn dưới sự điều phối từ “nhạc trưởng” là cơ quan quản lý văn hóa, thể thao và du lịch.
Điều này càng có ý nghĩa đặc biệt với “ngành công nghiệp không khói”. Khi đơn vị hành chính cấp huyện không còn, việc duy trì và phát huy thương hiệu du lịch đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các phường, xã trong cùng một không gian kinh tế - văn hóa.
Thương hiệu vùng không chỉ là sản phẩm, mà là “trải nghiệm sống” cần gìn giữ và truyền lại trong không gian mới (Ảnh minh họa: ChatGPT)
Như TP. Nha Trang sẽ được tổ chức lại thành 4 phường: Nha Trang, Bắc Nha Trang, Tây Nha Trang và Nam Nha Trang. Thương hiệu du lịch có thể cần nhiều thời gian, nỗ lực để được định vị lại, nhưng “hồn cốt” phải được duy trì. Đó là chất lượng dịch vụ, sản phẩm đặc trưng và trải nghiệm nhất quán. Chính sự liên kết đồng bộ giữa các phường mới sẽ là yếu tố then chốt để giữ chân du khách và nâng tầm điểm đến trong diện mạo mới.
Trong đó, cần đưa yếu tố văn hóa đặc hữu trở thành trục chính trong quy hoạch vùng. Một lễ hội không nên chỉ diễn ra theo mùa, mà cần trở thành sản phẩm du lịch quanh năm được tích hợp vào hệ sinh thái trải nghiệm của du khách.
Một làng võ không nên chỉ biểu diễn trên sân khấu, mà có thể trở thành trung tâm giao lưu văn hóa, đào tạo võ sinh quốc tế. Mỗi di sản nếu biết khai thác đúng cách thì đều có thể trở thành đòn bẩy phát triển vùng trong thời kỳ mới.
Xa hơn, cần xây dựng “bản đồ văn hóa” song song bản đồ hành chính. Ở đó, khi địa giới thay đổi, bản đồ văn hóa sẽ giữ lại vị trí ký ức, nơi mỗi sản phẩm, lễ hội, ngành nghề đều có “tọa độ” riêng được định danh rõ ràng. Kết nối chúng với các nền tảng số và bản đồ du lịch thông minh sẽ giúp du khách, đặc biệt là du khách quốc tế, dễ dàng tìm đến đúng nơi và đúng giá trị, thay vì đi lạc giữa những tên gọi hành chính mới lạ.
Và điều quan trọng hơn cả là giữ được ký ức trong lòng người. Việc đưa các giá trị bản địa vào chương trình giáo dục, truyền thông, sinh hoạt cộng đồng sẽ giúp thế hệ trẻ hiểu rằng bản đồ có thể thay đổi, nhưng tên và hồn quê thì vẫn cần được gọi đúng và gọi mãi.
Để mỗi bước chuyển động của cải cách không làm nhòa đi dấu ấn địa phương, cơ quan quản lý cần một chiến lược bài bản để bảo vệ, phát huy và làm giàu bản sắc. Đó không chỉ là giữ gìn một cái tên, mà là bảo tồn cả một “dòng chảy thương hiệu” đã âm thầm nuôi dưỡng kinh tế, văn hóa và là niềm tự hào của mỗi vùng đất.
